A. B. Pardayev, D. B. Urinbaeva, D. A. Islamova. O’zbek terminologiyasi

AMALIY MASHG‘ULOTLAR UCHUN TOPSHIRIQLAR 
1-topshiriq. Berilgan ma’lumotlarni diqqat bilan oʻqing va togʻri-
notoʻgʻriligiga qarab, jadvalga ha yoki yoʻq javoblarini yozing. 
1. Terminologiyada ma’no taraqqiyoti metaforik ko‘chirish orqali 
hosil qilinmaydi. Ya’ni bir termin anglatgan shakl, belgi, harakat yoki 
mazmun orqali boshqa terminni atash xususiyati yo‘q. 
2. Ta’kidlash lozimki, metafora termin yasalishining eng qadimiy 
turlaridan biri bo‘lib, ko‘proq muayyan soha terminologiyasi 
shakllanishining ilk davrlariga xos bo‘lmaydi. 
3. Badiiy so‘zning tug‘ilishida metafora qanchalik faol ishtirok etsa, 
aksariyat terminlarning yuzaga kelishida bu hodisa undan ham faol rol 
o‘ynaydi. 
4. Terminlar ilmiy bilimlarni, ilmiy natijalarni qayd qilish va ularni 
sistemalashtirish bilan bir qatorda juda katta evristik vazifani ham 
bajaradi, ya’ni ular yangi bilimlarni ochishga ham ko‘maklashmaydi. 
5. Metafora asosida termin yaratilar ekan, yuzaga kelgan maxsus til 
birligining evristik quvvati ikkilanishi, yanada yuksak bo‘lishi mutlaqo 
tabiiydir. 
6. Termin jamiyat a’zolari o‘rtasida bir xil tushuniladi yoki umumiy 
tushunchaga ega emas. 
7.
Nominativlik – 
(lot. nomination -atash, nom qo‘yish) tilda 
nomlash vazifasini bajaruvchi birliklarni (so‘z, so‘z birikmasi kabilarni) 
hosil qilish ma’nolarini anglatadi. 
1 
2 
3 
4 
5 
6 
7 
 

---

A.B.Pardayev, D.B.Urinbayeva, D.A.Islamova. O’zbek terminologiyasi 
151 
2-topshiriq. Jadvalda berilgan terminlarga xos boʻlgan asosiy 
xususiyatlarni bir-biriga moslashtiring.
1. 
Nominativlik
 
A 
tilda 
nomlash 
vazifasini 
bajaruvchi 
birliklarni (so‘z, so‘z birikmasi kabilarni) 
hosil qilish.