М. X o d jit d in o V a, Л. Kizayev suv kimyosi va míkrobíologiya

2
C O
2
+ C a ( O H ) 2 ^ C a ( H C 0 3 ) 2

---

Ca
2
-> 
I C ^C Oj i
+ IH jO  
Mg(HC03)2 + 2Ca(OH)2^ Mg(OH)2Í + 
2
CaC
03
+ 
2
H
2
O
S h u v a q td a m agniy k arb o n alsiz tuzlar kalsiy tuzlariga o ‘tadi: 
M g S
0 4
+ C a ( O H )
2
--> M g (
0
H )
2
Í + C a S
04 
M g C b + C a ( O H )
2
-> M g (
0
H
)2
+ C a C h
S h u n d a y qilib, o h a k q o ‘shish natijasida suvning k arbo natli 
q a ttiq lig in i m inim um ga tu sh irish m um kin. Bu holat natijasida 
C aC O s va M g (
0
H
)2
ning cruvchanligiga barobar konsentratsiyaga 
m u v o fiq k elad i. M a ’lu m k i, 20-G d a C aC O j va M g C O j n ing 
eruvchan ligi 0,3—0,4 m g-ckv/1 g a tc n g . A m alda karbonat qattiqligi
m
2
- ckv
0 ,5 — 1 —---------- ga tcn g b o ‘lgan suv olishga muvaíTaq b o ‘lam iz;
C aC O a va M g (
0
H
)2
ning o ‘ta lo ‘yingan holatiga tezro q erishish 
m a q sa d id a o h ak d a n ozgina Ko^proq q o ‘shish kerak b o ‘ladi. A gar 
suvga FcCIa yoki FcSO^ q o ‘shiLsa, C aC O j va M g (O H )i ning 
c h o ‘kish i tczlashadi. Bu m aq sad u c h u n alum iniy tu zlari q o ‘lla- 
n ilm a y d i, c h u n k i pH > 9 boM gan sh aro itd a a lu m in a tla r hosil 
b o ‘ladi.
H o sil b o ‘Igan suvda p H = 9— 10,5 ga tcng boMadi (k on trol). 
Q o ‘sh ila d ig a n o h ak n in g z a ru riy m iq d o ri suvdagi k arb o n at kislota, 
b ik a rb o n a t va k arb o n at io n la ri, kalsiy ionlari, kalsiy va m agniy 
tuzlari m iq d o ri orasidagi nisbatga va suvdagi koagulantlar m iqdoriga 
bogMiq.
R eag ent yordam ida suvni yum shatishning ikkinchi varianti ohak 
v a so d a d a n kctm a- kct foydalanishga asoslangan:
C a S
0 4
+ N a^C O s —> C a C O j + N a2S04 
C a C h + N a a C O j 
C a C
0 3
+ 2 N a C l
R e a g e n tla r d o z a la rin i h iso b lash u c h u n quyidagi form ula- 
la rd a n foydalaniladi:
D , = 28 
0,5
22 
6
12 
e 
C u

---

D _ 5 3 [C a ^ ^ ], 
[H C O
7
, D k , ^ 100
^ 
20 
12 
61 
e 
C c
b u nda: 
Di, D k
va D i — te x n ik o h a k , k o ag u lan t v a s o d a d o z a la ri 
m g/1 hisobida; c — k o ag u lan tn in g ekvivalent m assasi (u 54 mg-
ekv F eC ls u c h u n va 76 
FCSO
4
u c h u n ; 0 ,5 v a 1 — C aO
jYjry 
_ ckv