Mavzu : Poydevorlarni qurish texnologiyasi
Ichi tuldiriladigan Qoziqlarni kurish texnologiyasi
Download 1.21 Mb. Pdf ko'rish
|
Mavzu Poydevorlarni qurish texnologiyasi
|
Ichi tuldiriladigan Qoziqlarni kurish texnologiyasi.
Ichi tuldiriladigan Qoziqlar ularning xolati joyida kudukni (bushlikni) beton korishmasi eki kum bilan tuldirish yuli bilan kuriladi. Xozirgi vaktda bunday Qoziqlarning juda kup mikdordagi variantlari kullaniladi. Ularning asosiy afzalliklari kuyidagilar: - istalgan uzunlikda taerlash mumkinligi; - Qoziqlarni kurishda kayta dinamik ta’sirlarning yukligi; - tor sharoitlarda kullanilishi mumkunligi; - mavjud poydevorlarni kuchaytirishda kullanilishi mumkunligi. Ichi tuldiriladigan Qoziqlar betonli, temirbetonli va gruntli kilib taerlanadi, bunda tovoni kengaytirilgan Qoziqlarni kurish imkoniyati mavjud. Qoziqlarni kurish usuli oddiy oldindan burgulangan kuduklarga tuldirish uchun beton korishmasi eki grunt, asosan kumli grunt uzatiladi. Tuldiriluvchi Qoziqlarning kuyidagi turlari kullaniladi – A.E. Strous Qoziqlari, burgulab tuldiriluvchi, pnevmotuldiriluvchi, vibrozichlashtirilgan, kisman zichlangan, vibrotuldiriladigan, kumli va gruntbetonli. Qoziqlarning uzunligi 20 … 30 m, diametri 50… 150sm ga etadi. Kato, Benoto, Libxer firmalarining kurilmalarini kulanib taerlanadigan Qoziqlarning diametri 3,5m gacha, chukurligi 60 m gacha, kutarish kobiliyati 500t gacha bulishi mumkin. Burgullab tuldiriladigan Qoziqlar. Burgullab tuldiriladigan Qoziqlarning uziga xos xususiyati berilgan chukurlikkachadastlabki kuduk burgulash xisoblanadi. Mamlakatimizda kullaniladigan barcha burgulab tuldiriladigan Qoziqlarning barcha mavjud turlarining eng birinchi bulib kullaniladiganlari A.E.Strous Qoziqlari xisoblanib, ular 1899 yilda taklif etilgan edi. Qoziqlarni taerlash kuyidagi operasiyalarni uz ichiga oladi: - kudukni burgulash; -kudukka atfini buzmaydigan kuvurni tushirish; - kudukdan tushgan gruntni olish; -kudukni aloxida porsiyalarda beton bilan tuldirish; - betonni shu porsiyalar bilan zichlash; - asta – sekin kuvurni totib olish. Loyixadagi belgilagacha burgulangan (5 …12 m) kudukka diametri 25…40 sm bulgan kuvur asta- sekin tushiriladi va keyin beton korishmasi bilan tuldiriladi. Kuduk tuldirilgandan sung taxminan 1 m ga beton korishma zichlanadi va kuvur undagi korishma balandligi 0,3…0,4 m gacha kamaymaguncha asta- sekin kutarila boriladi. YAna beton korishmasi yuklanadi va jaraen takrorlanadi. Kudukning diametri urobturuvchi kuvurning diametridan kattaligini va burgulanan gruntning sirti notekis, gadir-budur bulishini xisobga olib, kamrovchi kuvurni beton korishmasi bilan tuldirishda, uni kutarishda va korishmani zichlashda beton butun bush xajmini, shu jumladan, kuduk devorlari va kamrovchi kuvur urtasidagi oralikni xam tuldiradi. Beton va sement sutining bir kismi gruntga singib, uning mustaxkamligini oshiradi. Usulning kamchiliklari – Qoziqning butun balandligi buylab betonning zichligini va monolitligini nazorat kilishning imkoni yukligi, kotmagan beton korishmasining er osti suvlari bilan yuvilib ketishi mumkinligi. Qoziqlarning fakat yukori kismi armaturalanadi, bunda 1,5 …2 m chukurlikda yangi etkizilgan betonga rostverk bilan keyinchalik boglanishi uchun metall sterjenlar urnatiladi. Gruntdagi sharoitlarga boglik xolda burgullab tuldiriladigan Qoziqlar kuyidagi usullardan biri buyicha kuriladi kuruk usulda (kuduk devorlarini mustaxkamlamasdan), loy korishmasini kullanib (kuduk devorlari buzilishining oldini olish uchun) va kudukni kamrab oluvchi kuvur bilan mustaxkamlab. Kuruk usul barkaror gruntlarda kullaniladi ( kattik, yarim kattik va juda plastik konsistensiyadagi chukma va loyli), ular kudukning devorlarini ushlab tura oladi.(6.13 rasm). Zarur diametrli kuduk gruntda berilgan chukurlikka aylanma burgulanadi. Kuduk belgilangan tartibda kilingandan sung zarur bulganda unda armatura sinchi montaj kilinadi va vertikal kuchuvchi kuvur bilan betonlanadi. Kurilishda foydalaniladigan beton kuyish kuvurlari odatda aloxida seksiyalardan iborat buladi va kuvurlarni tez va ishonchli biriktirishga imkon beruvchi choklarga ega buladi. Uzunligi 2,4…6 m bulgan beton kuyuvchi kuvurlar seksiyalari choklarda eki kulfli birikmalarbilan maxkamlanadi, birinchi seksiya enida kabul kiluvchi bunker maxkamlanadi, bu bunker orkali beton korishmasi kuvurga uzatiladi. Kudukka beton kuyuvchi kuvur eng past kismigacha tushiriladi, kabul kiluvchi vaonkaga avtobetonarolashtirgichdan eki maxsus tushiruvchi bunker erdamida beton korishmasi uzatiladi, shu varonkaning uzida vibratorlar maxkamlangan bulib,ular etkizilaetgan beton korishmasini zichlashtiradi. Korishma etkizila borgan sari beton kuyuvchi kuvur kudukdan chikarib boriladi. Kudukni betonlash tugallangandan sung Qoziqning boshi maxsus inventar konduktorda koliplanadi, kish paytida kushimcha ravishda ishonchli ximoyalanadi. Kurib chikilgan texnologiya buyicha kuruk usulda diametri 400 dan 1200 mm gacha bulgan burgulab tuldiriladigan Qoziqlar taerlanadi, Qoziqlarning ugunlii 30m gacha boradi. Loyli korishmaning kullanilishi. Suvga tuyingan bush gruntlarda burgulab tuldiriladigan Qoziqlarni kurish ortikcha mexnat sarflarini talab etadi, bu kuduk devorlarining buzilishdan saklash uchun mustaxkamlash zarurligi bilan boglik (6.14 rasm). Bunday nobarkaror gruntlarda kuduklarning devorlari buzilishini bartaraf etish uchun zichligi 1.15…1,3 g/sm3 bulgan betonli loylarning loyli korishmasidan foydalaniladi, bu loy devorlarga gidrostatik bosim beradi, ayrim gruntlarni, ayniksa, suvlangan va nobarkaror gruntlarni vaktincha biriktiradi, shu bilan birga kuduklarning devorlarini buzilishdan yaxshi tutib koladi. Kuduk devorlarida korishmaning gruntga singib kirishi okibatida loyli kobik xosil bulishiga xam imkon beradi. 6.13 rasm Burgulab tuldiriladigan Qoziqlarning kuruk usulda kurilishning texnologik sxemasi. A- kudukni burgulash; b- kengaytirilgan bushlikni kayta burgulash; v- armaturali sinchni urnatish; g- betondan kuyilgan kuvurni vibrobunker bilan urnatish; d-kudukni vertikal kuchuvchi kuvur (VKK) metodi bilan betonlash; e- betondan kuyilgan kuvurni kutarish; 1- burgulash kurilmasi; 2- ; 3- ishchi argon; 4- kuduk; 5- kengaytirgich; 6- kengaytirilgan bushlik; 7- armaturali sinch; 8- strelali kran; 9- konduktor- patrubok; 10-vibrobunker; 11- betondan kuyilgan kuvur; 12- beton korishmasi bulgan bad’ya; 13- Qoziqning kengaytirilgan tovoni. 6.14 rasm. Loyli korishma ostidagi burgullab tuldirilgan Qoziqlarni kurishning texnologik sxemasi: a- kudukni burgulash; b- kengaytirilgan bushlikni kurish; v- armaturali sinchni urnatish; d- kudukni VKK metodi bilan betonlash; 1-kuduk; 2- burgulash kurilmasi; 3- nasos; 4- loykorishtirgich; 5- loyli korishma uchun chukurcha; 6- kengaytirgich; 7- ;8-strelali kran; 9- armaturali sinch; 10- betondan kuyilgan kuvur; 11- vibrobunker. Kuduklar aylanma usulda burgulanadi. Loyli korishma ishlar bajariladigan joyda taerlanadi va burgulashga karab kudukka ichi bush burgulash buyicha bosim ostida uzatiladi. Burgulashga karab gidrostatik bosim ostidagi korishma burgulash joyidan gruntning karshiligini uchratib, kuduk devorlari buylab yukoriga kutarila boshlaydi, bunda u burgular bilan buzilgan gruntni olib chikib, va sirtga chikib, tindirgich- tushadi, undan nasos bilan keyin sirkulyasiya uchun yana kudukka uzatiladi. Kudukda bosim ostida bulgan loyli korishma devorlarining gruntini sementasiya kiladi, shu bilan suvning kirishiga tuskinlik kiladi, bu esa chukma kuvurning kulanilishini istisno etadi. Kudukka ishlov berish yakunlangan sung unga zarur bulganda armaturali sinch urnatiladi, vibrobunkerdan beton korishma betondan kuyilgan kuvur buylab kudukning tubiga kelib tushadi, yukoriga kutarilib, beton aralashma loyli korishmani sikib chikaradi. Kuduk beton aralashmasi bilan tula borgani sari beton eltuvchi kutarila boriladi. Xozirgi vaktda asosidagi maxsus polimer konsentratning muvoffakiyatli sinovlari utkazilmokda, u gidrotasiya jaraenida kudukning devorlarida ximoya pardasini xosil kiluvchi kolloidni burgulash korishmasini xosil kiladi, bu ortikcha gidrostatik bosim bilan kushilib ularning tukilishini oldini oladi. Murakkab geologik sharoitlarda obsadka kuvurlarini kullanmasdan burgulash burgulab tuldiriladigan Qoziqning butun chukurligi buyicha unga beton damlangandan sung uning yaxlitligini va Qoziqning en sirtida beton okib chikish va xosil kilgan joylari bulmasligini kursatdi. Kolloidli korishmadan foydalanish burgulash ishlarining unumdorligini jiddiy oshirishga, ularning tannarxi va mexnat sigimini kamaytirishga, ish sifatini kamaytirmasdan obsadka kuvurlariga bulgan extiejni keskin kamaytirishga imkon beradi. Kuduklarni obsadka kuvurlari bilan mustaxkamlash. Bu metod bilan Qoziqlarni kurish istagan gidrogeologik sharoitlarda mumkin buladi; obsadka kuvurlari kudukda koldirilishi eki Qoziqni taerlash jaraenida kudukdan olinishi mumkin(6.15 rasm). Tevoragiga utkazilgan kuvurlar bir biri bilan maxsus konstruksiyadagi kulflar bilan (agar bu inventor kuvurlar bulsa) eki payvandlab biriktiriladi kuduklar aylanma eki zarba usulida burgulanadi. Tevorakka utkazilgan kuvurlarni kudukni burgulash jaraenida gruntga botirish gidrolekrotlar bilan amalga oshiriladi. Zaboy jozalangandan sung va armatura sinchi urnatilgandan keyin kuduk vertikal siljuvchi kuvur metodi bilan betonlanadi. Kuduk beton korishmasi bilan tuldirila borgani sari inventor obsadka kuvurlari olib tashlash ishlari amalga oshirilishi mumkin. Kurilmada urnatilgan maxsus domkratlar tizimi kuvurga ilgarilanma –koyitma xarakat beradi, buning xisobiga beton korishmasi kushimcha torzda zichlashadi. Kudukni betonlash yakunlangandan sung Qoziqning boshini shoklantirish amalga oshiriladi. Kuvurdan gruntni vibrogreyfer bilan olib tashlab obsadka kuvurlaridan foydalangan xolda tikma Qoziqlarni taerlash buyicha kurilma kullaniladi (6.16 rasm). Tovoni kengaytirilgan burgulab tuldiriladigan Qoziqlar. Bunday Qoziqlarning diametri 0,6…2,0 m, uzunligi 14…50 m buladi. Qoziqlarni kengaytirilishlarni kurishning 3 ta usuli mavjud. Birinchi usuli – kudukning pastki kismida beton korishmasini jadal zichlantirilib gruntni . Ishlar sifatini, shaklini (kengayshi tovoni kanday bulganini), beton grunt bilan kay darajada aralashib ketganini va uning kutarish kobiliyati kandayligini baxolash mumkin bulmaganda. Ikkinchi usulda kudukni 3 metrgacha diametrli kengaytirilishni xosil kilish uchun burgulash kolonkasida ochiladigan pichok kurinishidagi maxsus kurilmaga ega bulgan stanok bilan kuduk burgulanali. (6.17 rasm). pichok er ustidan boshkariladigan gidravlik mexanizm bilan echiladi. SHtanganing aylanishida pichoklar, gruntni kirkadi, kirkilgan grunt kengaytirgich ustida joylashgan bad’yaga tushadi. Gruntni pichok bilan kesish va uni er sirtiga olib chikishdagi, bir necha operasiya ichida grunda kengaytirilgan bushlik xosil buladi. Kudukka betonni loylardan loyli korishma uzatiladi, u uzluksiz sirkulyasiya kiladi va kuduk devorlarining barkarorligini ta’minlaydi. Kengaytirilgan loylarni taerlashda bushlikni burgulashni kudukka grunt bilan ifloslangan korishmani tulik almashtirilguncha kadar kudukka yangi loyli korishmani uzatish bilan bir vaktda amalga oshiriladi. Kudukni loyixadagi chukurlikgacha burgulash tugallangandan sung yuurgulash kolonkasi kengaytirishi bilan birga tortib olinadi, kudukka armaturali sinch urnatiladi. Betonlash ishlari vertikal kuchuvchi metodi bilan olib boriladi. Kuvur beton korishmasi bir vaktda uzatilganda va u kutariladi. Beton korishmasi kovushok loyli korishma bilan tegishib, uz mustaxkamligini kamaytirmaydi. Betondan kuyilgan kuvurning pastki beton korishmasiga taxminan 2 m chukurlikda doimiy kuyilishi kerak: Loyli korishmaning betonda vujudga kelmasligi uchun betonlash uzluksiz amalga oshiriladi. 6.15 rasm. Obsadka kuvurlarini kullanish bilan burgulab tuldiriladigan Qoziqlarning texnologik sxemasi: a- konduktorni urnatish va kudukni burgulash; b- obsadkali kuvurni botirish; v- kudukni kovlash; g- obsadka kuvurining keyingi buginini ettirishtirish; j- kudukni beton korishmasi bilan tuldirish va obsadka kuvurini olib tashlash; 1- kudukni burgulash uchun ishchi organ;2- kuduk; 3- konduktor; 4- burgulash kurilmasi; 5- obsadka kuvuri; 6- armaturali sinch; 7- betondan kuyilgankuvur;8- vibrobunker. 6.16 rasm. Obsadka trubolari (kuvurlari) ximoyasida gruntni kovlab tikma Qoziqlarni taerlashning texnologik sxemasi: a – obsadka kuvurini vibrokurilma bilan botirish; b- vibrogreyfer bilan obsadka kuvuridan gruntni kavlab olish; v- Qoziqni betonlash; g- obsadka kuvurini vibrokurilma bilan olish; 1- obsadka kuvuri; 2- vibrokurilma; 3- vibrogreyfer; 4- armatura sinchi; 5- beton korishmali bad’ya. Kengayishlarni kurishning portlatish usuli (6.18 rasm). Burgulangan kudukka obsadka (tevorok atrofini) kuvur urnatiladi. Kudukning tubiga xisobdagi massaga ega portlovchi modda zaryadi tushiriladi va detonator simlarini er sirtidagi portlatish mashinasiga keltiriladi. Kuduk 1,5…2,0 m chukurlikda beton korishma bilan tuldiriladi, obsadka kuvuri 0,5 m kutariladi va portlatish amalga oshiriladi. Portlash energiyasi gruntni zichlashtiradi va sferik bushlikni xosil kiladi, bu bushlik obsadka kuvuridan tushaetgan beton korishma bilan tuldiriladi. SHundan sung obsadka kuvuri porsiyalab va zarur zichlashtirishlar bilan beton korishmasi bilan tuldiriladi. Boshmakli (tayanchli) burgulab tuldirilgan Qoziq. Bu usulning uziga xos xususiyati shundaki, bunda burgulangan kudukka obsadka kuvurini talab etilgan chukurlikka botirilgandan sung gruntda koldiriladigan, uchida erkin tayanadigan chuan boshmagi bulgan obsadka kuvuri tushiriladi. Beton korishmasini porsiyalab yuklab, uni muntazam zichlab va kuvurni kudukdan asta-sekin sugurib olib taertikma beton kozigi xosil kilinadi. 6.17 rasm. gruntda bushlikni kengaytirgich bilan burgulash: A- kudukni burgulash vaktida kengaytirgichning xolati; b- ushaning uzi, bushlikni burgulash jaraenida; 1- grunt tuplagich; 2- kirkuvchi pichoklar; 3- kuduk; 4- ; 5-kengaytirilgan bushlik. 6.18 rasm. Kamuflitli kengaytirgichli Qoziqlarni kurishning texnologik sxemasi: a- VV zaryadini tushirish va kudukni beton korishmasi bilan tuldirish; b- betondan kuyilgan kuvurni kutarish va portlatish bilan kengaytirilgan tovonni xosil kilish; v- kamuflitli kengaytirishi bulgan taer tikma Qoziq; 1- VV zaryadi; 2- portlatuvchi mashinaga tortilgan sim; 3- obsadka kuvuri; 4- kabul kiluvchi vornka; 5- beton korishma; 6- beton korishmali bad’ya; 7- kengaytirilgan tovon; 8- armaturali sinch. Kuvurbetonli Qoziqlar. Metodning prinsipial farki shundaki, uzunligi 40…50m gacha bulgan obsadka kuvurining pastki kismida bikr maxkamlangan bashmok (tayanch) buladi. Kuduk tubiga kuvur etgandan sung u erda koladi, chikarib olinmaydi, beton korishmasi bilan tuldiriladi. Suv ostida betonlash beton korishmasini kam xarakatlanuvchi grunt suvlarining yukori darajasida yuvilib ketishdan saklash uchun kullaniladi. Beton korishmasi obsadka kuvuriga nov (lotok) orkali emas, balki kudukning eng pastki kismigacha botirilgan truboprovod buyicha bosim ostida uzatiladi. Bosim tufayli korishma kuvurdan sikib chikariladi, pastdan boshlab kudukni tuldiradi va kudukda mavjud suvni xam yukoriga karab sikib, tepaga kutariladi. Kudukning beton korishmasi bilan tuldirish jaraenida betondan kuyilgan kuvur obsadka kuvuri bilan bir xil tezlikda kutarilishini, kuvurning pastki kismi doimiy ravishda etkizilgan beton korishmasining ustki kismidan 30…40 sm pastrokda bulishini kuzatib borish kerak. Kuduk tula tuldirilgandan sung suv bilan alokada bulgan beton korishmaning 10…20 sm li ustki katlami kirkib olib tashlanadi. Suvlangan gruntlarda tikma Qoziqlarni bosim ostida betonlashdan foydalanish mumkin, u beton korishmasini betononasoslar vujudga keltiradigan gidrostatik bosim ta’sirida kudukning butun balandligi buyicha uzluksiz iborat. Bosimli betonlash beton korishmasining suv bilan aralashishini, loyli korishma eki (burgulash materiallari) bilan aralashuvini istisno etadi. Korishmani tezligi Qoziqni betonlash jaraening uzluksizligi va kuduk beton bilan tuldirilgandan sung kotish boshlanguncha obsadka kuvurini karshiliksiz olib tashlash sharoitlaridan kelib chikib urnatiladi. Sepilaetgan beton korishmalarining xarakatchanligi 18…24 sm chegaralarida bulishi kerak. Pnevmozichlashtirilgan Qoziqlar. Qoziqlar filtrasiya koeffisienti katta bulgan suvga tuyingangruntlarda kullaniladi. Bu xolda kompressordan bosimning tebranishlarini silliklash uchun xizmat kiluvchi rostver orkali uzatiladigan xavoning uzgarmas yukori brsimida obsadka kuvuri bushligiga etkiziladi. Beton korishmasi unga katta bulmagan porsiyalar bilan maxsus moslama – beton korishmalarini tashish uchun kullaniladigan pnevmopurkovchi kurilmalar prinsipi buyicha ishlovchi shlyuz kamerasi orkali uzatiladi. SHlyuz kamerasi maxsus klapanlar bilan epiladi. Kameraga beton korishmasini uzatish pastki klapan epikligida va yukori klapan ochikligida amalga oshiriladi; kamerani korishma bilan tuldirishda yukori klapan epiladi, pastkisi aksincha ochiladi, korishma kudukka sikib chikariladi. Istalgan turdagi tikma Qoziqlarni tanaffuslarsiz betonlash lozim. Qoziqlar biri ikkinchisidan 1,5 m dan tanlanganlariga zarar etkazmaslik uchun bajariladi. Betonlanmagan kuduklar betonkuyuvchi kurilmaning ikkinchi utishida, avval betonlanganQoziqlar mustaxkamlikka va kutarish kobiliyatiga erishgandan sung betonlanadi. Ishlarning bunday ketma-ketligi taer kuduklarni xam, yangi betonlangan Qoziqlarni xam shikoetlanishlardan saklashni nazarda tutadi. Burgulab tikiladigan Qoziqlar bir kator kamchiliklarga ega, bu sabab ularning yanada keng kullanilishini tutib turadi. Bunday kamchiliklarga burgulash ishlarining unga katta bulmagan kutarish kobiliyatini, yukori mexnat sarfini, nobarkaror gruntlarda kuduklarni maxkamlash zarurligini, suvga tuyingan gruntlarda Qoziqlarni betonlash murakkabligini va bajarilgan ishlar sifatini nazorat kilish kiyinligini kiritish mumkin. Bosilgan kuduklarda Qoziqlar kurish kuruk gruntlarda etarlicha samaralidir. Bunday Qoziqlarni kurishda gruntda zichlashtirilgan zona yaratiladi, uning deformativligi pasayadi. Zichlashtirilgan kuduklarda tikma Qoziqlarni kurish gruntni sirtga olib chikmasdan bosish metodi bilan amalga oshiriladi. Ishlarning mazkur texnologiyasi chuyan konusni yukoridan kup karra tashlab yuborish yuli bilan kuduk xosil kilishga asoslanadi, natijada kuduk kavlanadi. Keyin kuduk porsiyalab beton korishmasi, shagal eki kum bilan tuldiriladi va Qoziq asosida kengaygan kism xosil bulguncha zichlashtiriladi. YUkori kismida beton korishmasini etkizishda u vibrasiya yuli bilan zichlanadi. Bu metodning juda kup modifikasiyalari ishlab chikilgan. Gruntda uni olib tashlamasdan kuduklar va bushliklarni xosil kilish kuyidagicha amalga oshiriladi: uzoklar va obsadka kuvurlari bilan tukmoklar erdamida urib, vibrobotirgichlar va vibrotukmoklar bilan bosim yuli bilan; snaryadlar bilan urib va zichlashtirish bilan; pnevmourgichlar bilan bilan, gidravlik zichlashtirgichlar bilan kengaytirish orkali vintli kurilmalar erdamida bosish bilan. Zarbali arkonli burgulash stanogidan foydalanib shtamplpsh metodi xam kullaniladi (6.19 rasm). Avval bulajak Qoziq uzunligining ½ kismi chukurligida kuduk – burgulanadi, keyin kuduk zarb snaryadi bilan talab etilgan chukurlikkacha teshiladi. Kudukning pastki kismi 1,5…2 m ustunli bikr beton korishmasi yuklanadi va zichlashtiruvchi zarbalar bilan Qoziqning asosida kengaytirilgan tovon yasaladi. Kudukning chetiga obsadka kuvuri urnatiladi, armatura sinchi montaj kilinadi va Qoziqning yukori kismi betonlanadi. Qoziqlarni vibro shoklantirish metodi vibroformovotelning mavjudligi bilan xarakteridir. Uning tovok uchligi pastki kismida kuroklarga ega va bikr shtanga orkali vibropogrujatel bilan biriktiriladi. Vibropogrujatel (vibrobotirgich) ta’sirida uchlik gruntga botiriladi va kudukni xosil kiladi, u uchlik botib borgan sari kuduk chetida urnatilgan bunkerdan beton korishmasi bilan tuldiriladi. Kuduk burgulangandan sung uchlik biroz kutarladi, bunda uning kuraklari ochiladi, uchlikdagi bushlik orkali beton korishmasi kuduk tubiga tushadi. Uzi ochiluvchi urniga yukotiladigan chuyan boshmokdan foydalanish mumkin. 6.19 rasm. SHtamplangan tovonli burgulab tikiladigan Qoziqning tuzilishi texnologik sxemasi: a- kudukni burgulash; b- kudukka obsadka kuvurini urnatish; v- kudukka bikr beton korishmasini kuyish; g- beton korishmasini asosga zichlashtirish; d- obsadka kuvurini tortib olish va aramatura sinchini urnatish; e- Qoziq ustunini chukurlik vibratori bilan zichlab betonlash; j- Qoziq kallachi opalubkasini kurish; 1- burgulash mashinasi; 2- kengaytirilgan tovonni kurish uchun osma kurilmani ishchi mexanizm; 3- obsadka kuvuri; 4- bikr beton korishmasini yuklash uchun nov; 5- zichlashtirish; 6- strelali kran; 7- armaturali sinch; 8 – beton korishmali bad’ya; 9- vornka; 10- shtamplangan kengaytirilgan tovon; 11- kollok opalubkasi. Zichlangan Qoziqlar kuruk boglangan gruntlarda foydalaniladi. Burgulanagan kudukka ekskavatorga maxkamlangan vibrobotirgich erdamida uchida olinuvchi temirbeton boshmogi bulgan pulat obsadka kuvuri loyixadagi belgigacha botiriladi. Kuvur bushligi 0,8…1 m ga beton korishmasi bilan tuldiriladi, uni vibropotirgichga osilgan maxsus zichlovchi shtanga erdamida zichlanadi (6.20rasm). natijada boshmok beton korishmasi bilan birga gruntga botiriladi, bunda kengaytirilgan tovon xosil buladi. Obsadka kuvuri beton korishmasi bilan doimiy zichlashtirilib porsiyalab tuldiriladi. Kuduk beton korishmasi bilan tula borgani sari vibrobotirgich ishlab turgani xolda ekskavator bilan obsadka kuaurini kutarish amalga oshiriladi, vibrobotirgich kuvurning uni tortib olish jaraenida beton bilan adgeziyasini kamaytiradi. Tez-tez zichlashtirilgan Qoziqlar obsadka kuvurini burgulangan kudukka uchiga kiydirilgan chuyan boshmogi bilan birga kokshi yuli bilan kuriladi, bunda boshmok gruntda kolodi ( 6.21 rasm). Obsadka kuvuriga beton korishmasini yuklash 2…3 usulda kabulda porsiyalab amalga oshiriladi. Qoziqning kesimi shakllanadi va obsadka kuvuri orkali uzatuvchi karrali ta’sir kursatuvchi tukmok erdamida tartib olinadi. 6.20 rasm. Zichlanagan Qoziqlarni kurishning texnologik sxemasi. a- kudukni taerlash; b- beton korishmasining birinchi porsiyasini etkizish; v- vibrobotirgich bilan bikr biriktirilgan zichlovchi shtanga bilan beton korishmasini zichlashtirish; g- beton korishmasining keyingi katlamlarini etkizish va zichlashtirish; d- obsadka kuvurini tortib olish va Qoziq boshiga armaturali sinchni urnatish. CHuyan boshmokli obsadka kuvuri tukmok zarbalari ta’sirida gruntga loyixadagi belgigacha botiriladi. Botaetganda kuvur grunt zarralarini suradi va uni zichlaydi. Kuvur kuyidagi nuktasiga etganda uning bushligiga armaturali sinch tushiriladi (zarur bulganda), sung vibrobad’yadan vornka orkali obsadka kuvuri bushligiga konusi chukish 8...10 sm bulgan bikr beton korishma uzatiladi. Obsadka kuvuri 1 m balandlikkacha tulgandan sung unik utora boshlanadi, bunda boshmok unga bosim berib turgan, beton korishma ta’sirida sirgalib tushadi, kudukni tuldira boshlagan. Bunda obsadka kuvuri bilan biriktirilgan, korroli ta’sir kursatuvchi tukmok yukoriga va pastga navbati bilan yunalgan tez-tez muft zarbalar beradi. YUkoriga yunaltirilgan zarbalardan 1 min ichida kuvur gruntdan 4…5 sm chikariladi, pastki yunaltirilgan zarbalardan esa kuvur 2…3 sm ga botiriladi. Xususiy massasi ta’sirida kudukka kelib tushaetgan beton korishmasini obsadka kuvurining pastki chetining zarbalari xisobiga va tukmokning vibrasion ta’siri natijasida kuvur devorlariga betonning ishkalanishi xisobiga amalga oshiriladi, shu munosabat bilan barcha beton korishma doimiy ravishda vibrasiyada buladi va natijada kudukning pastki kismidagi grunt zichlanadi, beton korishmasining bir kismi kuduk devorlariga presslanib, ularning mustaxkamligini ortiradi. Obsadka kuvurida betonni bunday (zichlantirishi) kuvurni gruntdan tulik tortib olinguncha davom ettiriladi zarur bulganda chikarilaetgan obsadka kuvuriga tashki vibratorlar maxkamlanadi, ular betonning yukori katlamlarini sifatli zichlantirish imkonini beradi. Tez-tez Qoziqlarni armaturalangan kilib taerlash mumki armaturalash xisob- kitoblar buyicha amalga oshiriladi, ammo kupchilik xolatlarda armaturali sinchdan monolit rostverkni armaturalash bilan biriktirish uchun Qoziqningfakat yukori kismida foydalaniladi. Agar armaturalash Qoziqning butun balandligi buyicha kuzda tutilgan bulsa, u xolda armaturali sinchni obsadka kuvuriga betonlashni boshlamasdan oldin tushiriladi. 6.21 rasm. Tez- tez Qoziqlarni urnatishning texnologik sxemasi: a- obsadka kuvurini tushirish; b- armatura sinchini urnatish; v- kuvur bushligiga beton korishmasini uzatish; g- obsadka kuvurini chikarish bilan bir vaktda beton korishmasini zichlash; 1- obsadka kuvuri; 2- koper;3- karrali ta’sir etuvchi tukmok; 4- armatura sinchi; 5- beton korishmasi bad’ya; 6- kabul kiluvchi vornka; 7- chuyan boshmok. 6.22 rasm. kumli (gruntli) tikiladigan Qoziqlarni kurish sxemasi: a- obsadka kuvurini tushirish; b- kuvurni chikarib olish; v- ochiluvchi uchlik; 1- vibrobotirgich; 2- obsadka kuvuri; 3- sharnir; 4- uchlik darchasi;5- xalka. Kumli tikiladigan Qoziqlar bush gruntlarning zichlantirishning eng arzon usulidir. Boshmokli pulat obsadka kuvuri gruntga vibrobotirgich erdamida kiritiladi (6.2 rasm). loyixadagi belgiga etkandan sung u kisman kum bilan tuldiriladi, obsadka kuvurini kutarib olishda u kum massasi xisobiga boshmokdan ajraladi va vibrobotirgich erdamida sirtga olib chikiladi, bunda grunt vibrotitroshlardan zichlashadi. Kushimcha va samarali zichlashtirishga kudukka suv kuyma bilan erishishi mumkin. Diametri 32… 50 sm bulgan kuvurlar kullaniladi; kuvurni tortib olishda unda doim balandligi 1,0… 1,25 m bulgan kum katlami bulishi kerak. Bu usul chukurligi 7 m gacha bulgan kuduklar uchun kullanilishi mumkin. Gruntbetonli Qoziqlar. Gruntbetonli Qoziqlar keng kullaniladi, ular ichida maxsus kesuvchi va bir vaktda korishmani aralashtiruvchi kuraklari bulgan ichi bush burgulash shtangasi bulgan burgulash kurilmalari erdamida kuriladi.bush kumchi gruntlarda kerakli belgigacha kuduk kazilgancha sung ichi bush shtangagacha bosim ostida korishma aralashtiruvchi kurilmadan uvsementli suspenziya (korishma) uzatiladi. Burgulash shtangasi teskari aylanishida yukoriga kutarila boshlaydi, grunt sement korishmasiga tuyinadi va burgu bilan kushimcha ravishda zichlanadi. Natijada gruntni kovlobolmasdan joyida taerlangan sement- kumli Qoziq xosil buladi. Burgu burab kiritiladigan Qoziqlar. ( chukur inshootlar uchun kotlovanlarni mavjud inolarga yakin joyda kurishiga tugri keladi.) Bunda yuzaga keladigan dinamik ta’sirlar sabali Qoziqlarni va shpuntli kokish ularning deformasiyasiga olib kelishi mumkin. Burgulab tikiladigan Qoziqlarni kurishda, obsadka kuvurining botirilishi kuvur bushligidan gruntni ilgarilib chikarilishi yuz beradi, bunda kushni turgan poydevorlar ostidan grunt massivining chikib ketishi mumkin buladi, bu xam mavjud kurilishlarning deformasiyasiga olib kelishi mumkin. Devor gruntda metodidan foydalanish eki kuvurlarni botirish uchun loyli korishmadan foydalanish loyixaning kimmatlanishiga olib keladi. Bu metodlarda tabiy er osti muxiti va uning muvozanati buziladi, bu esa noxush natijalarga eki kurilishning kimmatlashishiga olib kelishi mumkin. Kurilish zich bulgan xollarda burgulab burab kiritiladigan Qoziqlarni kullanish maksadga muvofikdir. Bu metodning moxiyati shundan iboratki, metall kuvur gruntga kokilmaydi, balki burab kiritiladi (6.23 rasm). Kuvurga zavod sharoitida diametri 10…16 mm bulgan 200…500 mm kadamli tor shnek uraladi. Grunt sharoitlariga boglik xolda zarur bulganda suvni kuvur jismiga kiritilmaslikka imkon beruvchi, berk eki yukotiladigan zaglushka balon jixozlanishi mumkin. Kuvurni burab kiritishda atrofidagi grunt kisman zichlanadi, uning taxminan 15…25% tashkariga sikib chikariladi. 6.23 rasm. Burgulab burab Qoziqning sxemasi: 1- metall kuvur; 2- uramani kuvurga payvandlash; 3- diametri 10…16 mm bulgan 200…400 mm kadamli uram; 4- butsimon (xochsimon) berk eki yukotiladigan uchlik; 5- krestovina; 6- metall disk. Agar kuvurning pastki kismi berk bulsa, unga loyixadagi belgigacha buralgandan sung unga armatura sinchi kuyiladi va u beton korishmasi bilan tuldiriladi. Uchi yukotiladigan kuvurlar uchun unga armatura sinchi kuyiladi, kuvur beton bilan tuldiriladi, betonning kotishi jaraenida kuvur burab olinadi, gruntda boshmok koladi, unga temirbeton burgulab Qoziq tayanadi. Juda zich gruntlarda kudukni ancha kamrok chukurlikdagi (1 mgacha) kudukni dastlabki burgulash mumkin va bunda kudukning diametri kuvurning diametridan kichik bulishi kerak. Burab kiritiladigan kuvurlarning diametri 300…500 mm, uzunligi 4 dan 20m gacha. Muximi shundaki, texnologiya 5 kavatli mavjud binolar yakinida taxminan 40 sm masofada, unda baland binolar yakinida taxminan 70 sm masofada ishlarni bajarishga imkon beradi. Keyingi yillarda maxsus stanoklar erdamida barpo etiladigan, kutarish kobiliyati katta bulgan chukur urnatiladigan kuvvatli tayanchlar kurinishidagi poydevorlar keng tarkaldi.( 6.24 rasm). Gruntga ishlov berish kudukka tushiriladigan obsadka kuvuri ichidagi greyfer kovsh( chumich) erdamida amalga oshiriladi. Gruntga ishlov berish vaktida kuvurlarning pastki uchi kuduk zaboyidan pastrokda joylashishi kerak. Zaboyni tozalash greyferni kovsh bilan amalga oshiriladi. Kudukka armatura sinchi urnatilgandan sung vertikal kuchuvchi kuvur metodi bilan betonlash amalga oshiriladi; betondan kuyilgan kuvurning beton korishmasiga botrilishi kamida 1 m ni tashkil etishi kerak. 6.24 rasm. Diametri 2…3,5 m bulgan burgulab tuldiriladigan Qoziqlarni kurishning texnologik sxemasi: a- burgulash stanogini urnatish; b- kudukka ishlov berish; v- zaboyni tozalash; g- armaturali sinchni urnatish; e- Qoziqni betonlash; 1- burgulash kurilmasi; 2 –obsadka kuvuri; 3 –greyfer kovsh; 4- armaturali sinch; 5- betondan kuyilgan kuvur. Download 1.21 Mb. Do'stlaringiz bilan baham: 
|