Muhandislik geologik tadqiqotlar

Jeoda (fransuzcha-geode) - yumaloq yoki oval shakldagi mineral 
agregatlar. Cho’kindi tog’ jinslaridagi bo’shliklarni minerallar bilan to’lishidan 
hosil bo’ladi. Jeodaning ko’ndalang kesimi bir necha millimetrdan 1 m gacha va 
undan kattaroq. Jeoda markaziga tomon minerallar qat-qat joylashib kontsentrik 
qavatlar hosil qiladi (mas. agatlar). Mineral qavatlari rangi va tarkibi bilan bir-
biridan farq qiladi. Jeodaning ichidagi bo’sh joylar ko’pincha mineral druzalari
bilan to’ladi. 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 

---

165 
22. AEROFOTOS’YOMKA VA AEROVIZUAL KUZATISHLAR 
Aerofotosuratlar yordamida geologik ob’yektlar va jarayonlarni talqin 
qilishda ularning bevosita va bilvosita belgilaridan foydalaniladi.
Bevosita talqin qilish belgilari geometrik va fotogrammetrik xillarga 
bo’linadi. Geometrik belgilarga relyefning shakli, o’lchamlari, tog’ jinslarining 
o’zaro joylashishi kirsa, fotogrammetrik belgilari suratlarda aks etgan rang va 
tuslardan iborat bo’ladi. 
Bilvosita talqin qilish belgilariga relyef, suv tarmoqlari, o’simliklar va 
tuproq qoplami va boshqalar kiradi. 
Relyef aerokosmosuratlarda geologik ob’ektlarni bilvosita talqin 
qilishning muhim belgilardan biri sanaladi. Chunki geologik tuzilish bilan relyef 
orasida ma’lum qonuniy aloqadorlik mavjud bo’ladi. U tektonik harakatlar va 
strukturalarni aniqlashda ishonchli ma’lumotlar beradi. Kosmosuratlarda relyef 
shakllari turli rang va tuslarda tasvirlangan bo’ladi. Ularni talqin qilish natijasida 
relyefning shakli, nisbiy yoshi va rivojlanish tarixi to’g’risida mukammal 
ma’lumotlar olish mumkin. 
Suv tarmoqlari. Bu belgi yordamida nurash jarayoni, yer yoriqlari va 
darzliklar, burmali strukturalar, tog’ jinslarining tarkibi talqin qilinadi.