Nizomiy nomidagi toshkent davlat pedagogika universiteti

233

43.  Qaysi  q ato rd a  nomus- 
taqil kesim shakli qo’llangan?
A) Bugun bir osh qilsak
B)  A gar  shu  k o ’rganlarini 
h ik o y a   q ilib   b e rsa ,  u la r 
ishonmaydilar
C) Bu inshoga reja tuzasan
D) Barcha javoblar to’g’ri
44. 
M u s ta q il  k esim lar 
qanday shaklda bo’ladi?
A) Bog’lamali ot kesim
B)  S h a x s-so n   va  zam on 
shaklidagi fe’l kesim
C) Bog’lamasiz fe’l kesim
D) Barcha javoblar ty?ri
45.  Q aysi  q a to r d a   egasi 
yashiringan gap berilgan?
A) Jo ’jani kuzda sanaydilar
B) M ardga o ’lim yo’q
C)  X o n a g a   k irg a n   avval 
salom beradi
D) Izzat tilasang, ko ’p dema
IK K IN C H I  DARAJALI 
BO'LAKLAR
1. 
Q ay si 
g a p d a  
sifa t 
a n iq lo v c h i 
v a z ifasid a
qo‘llangan?
A ) 
T o ‘g ‘ri 
y u rsan g  
murodingga oson yetarsan
B)  Ayol  sochlari  parishon, 
oyoqlari  yalang,  yoqasi  ochiq 
ko‘chaga otiladi
C)  B ir  x o tin   s a b z a v o tla r 
s o lin g a n   x a lta s in i  k o ‘ta r ib  
kelayotgandi
D) H ar narsaga qiziqish-biz 
uchun eski odat.
2.  Ravish  bilan ifodalangan 
hoi  q o ‘lla n g a n   gap   q a to rin i 
aniqlang.
A) Uy ichida odam ko‘p edi
B)  S h o d m o n b ek   zarb d a n  
ko‘zi tinib hushdan ketdi
C)  Y ig ‘lab -y ig ‘lab  m arza 
o lsang , 
o ‘y n a b -o ‘ynab 
sug'orasan
D) U  o'ychan ko‘zlari bilan 
Botirga qarab sekin gapirdi
3.  Jo n i  xalqum iga  kelgan 
Sattor alam idan baqirib yig‘lab 
yubordi. Ushbu gap qanday gap 
bo'laklaridan iborat?
A)  ega,  kesim,  ikkita ravish 
holidan
B)  ega,  kesim ,  sifatlovchi 
a n iq lo v ch i,  sa b a b   va  ravish 
holidan
C) ega,  kesim,  ikkita ravish 
holi va bitta sabab holidan
D)  ega,  kesim,  sifatlovchi 
a n iq lo v c h i  va  ik k ita   rav ish  
holidan
4.  E ga  +  a n iq lo v c h i  + 
aniqlovchi +  to‘ldiruvchi +  hoi 
+  kesim   q o lip id a g i  gap n i 
aniqlang.
A) Zebi opasining beradigan 
javobini  ilgaridan bilardi
B) Bog'bon ko‘m-ko‘k ajriq 
ustida o ‘tirib hordiq chiqardi.
C) 
D a d a sh  
m eh rib o n  
odamlarning suhbatlashishidan 
zavqlanar  edi.
D ) 
A ’zam  
tiz z asid a g i 
m ahsini  h a fsa la   bilan  pishiq 
tikadi.
234

5.  Faqat  ravish  holi  bilan 
kengaygan  sodda  yoyiq  gapni 
toping.
A)  Tursunali  bir-bir  bosib 
minbarga chiqdi va  dona-dona 
gapirdi
B) Bola epchillik bilan turdi, 
qisqa va lo‘nda javob berdi.
C)  Tiniq  suvdan  hovuch- 
hovuch oldi, qonib-qonib ichdi
D )  Q u v v atsizlig id an   tez 
charchadi
6.  H a ra k a t  nom i  bilan  
ifo d a lan g a n  
v ositasiz 
to id iru v ch i  qo ‘llangan  gapni 
toping.
A) Uning kulib boqishlarini 
bir zum ham unutmayman.
B)  0 ‘quvchilar  dam  olishga 
dala shiyponiga kelishdi
C)  M ening  b o rish im d an  
sizga nima foyda?
D)  S o‘ra s h d a n   uyalm a, 
bilmaslikdan uyal
7.  Qaysi  gapdagi aniqlovchi 
narsa-buyumning qarashliligini 
ifodalagan?
A) Bu kitoblar kimniki?
B) Yangi binolar qishloqning 
husniga husn qo‘shmoqda
C) Shu payt ichkaridan ship- 
ship qadam tovushi eshitildi
D ) 
U z o q -y a q in lard a n  
odamlar yig‘ila boshladi
8.  So‘z  birikm alari  zanjiri 
gapnin g  
egasi 
a tro fid a  
birlashgan holatni toping.
A) 
Badanni  junjiktiruvchi 
sovuq shamol izg‘ib qoldi
B) Boboning tabiati ravshan 
b o iib  ketdi
C) Darveshalining zindonda 
yotishi  Alisherning  yuragida 
dushmanlik olovini to‘ldiradi
D)  Sayohatchilar  daraning 
p illa p o y a  
k a b i 
y o tiq ro q  
yerlaridan yuqoriga intildilar.
9.  M a’lum  m atnda  gaplar 
qaysi jihatdan bog‘lanadi?
A) morfologik jihatdan
B) sintaktik jihatdan
C) mantiqiy jihatdan
D) A,В va S
10. 
Q uyida 
berilg an  
g a p la rd a n   q ay sisid a  ohang 
o‘zgarishi orqali farqli fikr hosil 
qilish mumkin?
A ) 
T o g ‘ 
q u sh la rin in g  
sayrashi  qo‘ylarning  ma’ragan 
ovozlariga jo ‘r bo‘lmoqda
B)  Haligi  sumka  ko‘targan 
qizini chaqirdi
C)  Gulchehra  mo'ysafidga 
nim a  jav o b  qilishini  bilm ay, 
o‘zini tramvayga otdi
D) Nima bo‘ldi, qizim, nega 
yig‘layapsan
11.  Qaysi  gapda  gapning 
o‘zgargan tartibi ega va kesimga 
tegishli?
A )  S h o v u llad i  tu n  b o ‘yi 
shamol
B)  Q a ld iro q la r  k o ‘chdi 
larzakor
C)  M en  nechuk  sevam an 
0 ‘zbekistonni?!
D)  A rra  tortar,  Nosirning 
boshi egik, ko‘zi nam
235

12.  Qaysi  gapda  ibora  hoi 
vazifasida qo'llangan?
A) Qani endi u hozir yonida 
b o ‘lsa, 
y u rt 
tin c h ig a n , 
dehqonning  og‘zi  oshga  yetib, 
r o ‘zg ‘o rig a   b a ra k a   k iritg a n  
vaqtlarni ko‘rsa
B) Yulduzni benarvon urgan 
yigitlar  o‘shalar
C )  T iy ra k   k o 'z la rin in g  
yiltirashidan  jiddiy  gapga  bel 
bog‘laganini  angladi
D )  U la r  o ‘zlarini  qayerga 
qo‘yishini bilmay yugurishadi.
13.  Qaysi  gapda  ibora  ega 
vazifasida qo'llangan?
A) Ayol kishiga qo‘l ko'tarish 
erkak kishining ishi emas
B)  K o ‘zim ning  ostiga  olib 
yurgan bir popukday qiz bor
C) Saida uning kecha to‘qimi 
teskari  b o 'lib   yurgani,  h ozir 
qildan  qiyiq  topayotganining 
sababini darrov fahmladi
D) Qo‘li egri odam bir yozda 
mehnatimni “suv” qildi
14.  Q o ra to y   o ‘zini  tu ta  
olmadi,  boyni  so‘kib,  og‘zidan 
bodi kirib, shodi chiqa boshladi. 
U sh b u  
g a p d a  
q o ‘lla n g a n  
ib o r a la r   so n i  va  g a p d a g i 
vazifasini aniqlang.
A) 2ta; kesim, kesim
B) 3ta; kesim, hoi, kesim
C) 4ta; kesim, hoi, hoi, kesim
D)  lta; kesim
15. 
M a h m u d  
m a jlisd a  
q a tn a s h m a g a n  
b o ‘lsa -d a  
to p s h ir iq n i  b a ja rd i.  U sh b u
g a p d a   h o ln in g   qaysi  tu ri 
mavjud?
A) sabab holi
B) maqsad holi
C) vaziyat holi
D) o ‘rin holi
E) to ‘siqsizlik h o li.
16.  0 ‘rin -p a y t  k elishigi 
kelishigi  shaklidagi  so ‘zning 
to ‘ldiruvchi  vazifasida  kelishi 
qaysi qatorda berilgan?
A)  Yozda  qilingan  mehnat 
o‘z natijasini berdi
B)  B irlashm a  idorasi  uch 
qavatli binoda edi
C) K atta  chinni kosada suv 
olib chiqdi
D )  N em is  d o ‘stla rim iz n i 
Buxoroda uchratdik
E) Ohangni chuqur sukutda 
tingladilar
17. 
C h iq ish  
kelishigi 
shaklidaga so'zning to ‘ldiruvchi 
vazifasida kelishi qaysi qatorda 
berilgan?
A) A nvar bolalikdan otlarni 
sevardi
B)  G ‘ulom jon  uyidan  erta 
chiqib ketgan ekan
C) Sultonovning gapini chin 
yurakdan qarshiladi
D)  M en  F a rg ‘onaning  bir 
chekka qishlog‘idanman
E) 
U   h am   m u h a b b a t 
zavqidan bahram and bo id i
18. M aqsad holini toping.
A) Tarixiy joylarni tomosha
qilish m aqsadida Samarqandga 
jo‘nadik
2 3 6

B)  U  uyalganidan  qizarib 
ketdi
C)  Bizning  mardlar  ko'kka 
parvoz qilmoqda
D)  Qizil  olma  mevasining 
m o‘lligidan  hovuzga  engashib 
tushgan
E)  Inson  amaliy  tafakkurni 
o ‘rganishga  ham isha  ehtiyoj 
sezadi.
19.  Qaysi  gapda  sabab  holi 
berilgan?
A)  U  o na  b ila n   samimiy 
salomlashdi
B)  N im a  uchun  achchig‘i 
chiqqanini o‘zi ham bilmasdi
C) U sho‘xlikni qancha bilsa 
k attalarg a  hurm atni  shuncha 
bilar edi
D )  U la r  a ta y in   aylan m a 
yo‘llardan yurdilar
E)  Biz  u  bilan  baxt  haqida 
ko‘p o‘ylar edik.
20.  O tlash g a n   so ‘z  bilan 
ifo d a la n g a n   t o ‘ld iru v ch in i 
toping.
A)  Sen  o‘zingni  maqtama, 
seni birov maqtasin
B) Chiniqqanga dard yuqmas
C) Kulgu yuzni go'zal qiladi
D) Dardsiz odamdan ijodkor 
chiqmaydi
E)  K o‘rm aganlar  ko‘rishni 
orzu qildilar
21.  K o‘pdan  quyon  qochib 
q u tilm a s.  U sh b u   m aq old a 
t o ‘ld iru v c h i 
vazifasid a 
q o ‘lla n g a n   s o ‘z  qaysi  so ‘z 
turkumiga mansub?
A) son
B) sifat
C)ot
D) olmosh
E) ravish
22.  Ibora  bilan  ifodalangan 
to‘ldiruvchi bor gapni toping.
A) Kulganni kulib yengasan
B)  Yom onga  yondoshma, 
yaxshidan adashma
C)  U rg an   k ish id an   bola 
nafratlanadi
D)  E’tiqodsiz  odamdan har 
qan d ay  q a b o h a tn i  ku tish 
mumkin
E)  Men  uning  teppa  sochi 
tikka bolishini kutmagan edim.
23. 
O lm osh 
bilan  
ifo d a lan g a n  
sifatlovchi- 
aniqlovchini toping.
A)  H a r  kim ning  n iyati 
o‘zining yo‘ldoshi
B)  Bu  o 'lk a d a   h ar  narsa 
bordir
C)  Avval  o‘z  aybingni  bil 
keyin birovdan kul
D)  Yaxshi  niyatli  kishilar- 
ning ahdi - shu
E) Kimning ishi to‘g‘ri bo‘lsa 
u doim bexavotir bo‘ladi.
24.  O t  bilan  ifodalangan 
sifatlovchi  aniqlovchi  qaysi 
gapda?
A) Bir azobning bir rohati bor
B) Supada qator o‘tiribmiz
C)  Shu  pay tda  uy  eshigi 
ochildi
D)  Z um rad  b a h o rn i  kim 
sevmaydi
237

E) 
Q o r o n g ‘id a  
c h u q u r  
h o'rsindim .
25.  A ra v a n i  q u ru q   olib 
q o c h d in g ,  d o ‘stim .  G a p d a  
nechta gap bo'lagi bor?
A)  1
B) 2
C)3
D) 4
E)  bu  gap  gap  bo‘laklariga 
ajralmaydigan gap hisoblanadi.
26.  Men  do‘kondan  shisha 
id ish d a   y o g ‘  olib  keldim . 
Gapdagi  aniqlovchi  qaysi  so‘z 
turkumi bilan ifodalangan?
A) sifat
B) olmosh
C )o t
D) sifatdosh
E) A va D
27. 
O lm osh 
b ila n  
ifo d a la n g a n  
v o sita siz  
toid iru vchi  qatnashgan  gapni 
aniqlang.
A) Usta u deb ko‘rdi bu deb 
ko‘rdi bo'lmadi
B) 0 ‘zbekning  otpuskasi  yo 
uy  qurish  bilan  o‘tadi  yo  to ‘y 
qilish bilan o‘tadi
C) Qubba o‘yini qiyin emas
D)  Uning gapi yolg'on  dedi 
bola
E)  Ikkovlashib  Zebi  xolani 
kabinaga chaqirdik.
28. Vaziyat holi qatnashgan 
gap qaysi qatorda berilgan?
A) 
Shu  kuni  nima  yumush 
berishsa  oyog‘im  olti,  q o ‘lim 
yetti bo‘lib yugurdim
B)  Bir  m ahal  ta sh q a rid a  
gurji  kuchugimning  akillagani 
eshitildi
C) Nasiva bu gapni jo ‘rttagi 
baqirib aytdi
D)  B ugun-erta  havo  ham  
o ‘zgarib qolsa kerak
E) A va S
29.  K ishilik  olm oshining 
to ‘ldiruvchi  vazifasida  kelishi 
qaysi qatorda berilgan?
A) Siz bir oz dam oling
B)  Parizod  bo‘lgan  voqeani 
unga aytib berdi
C)  Shubhasiz,  bu  -   sizning 
yutug‘ingiz
D)  U lar  bir  yoqadan  bosh 
chiqarib harakat qilmoqdalar
E) Men supaga o'tirdim.
30.  A niqlovchi  vazifasida 
kelg an   olm osh  qaysi  g ap da 
qo ‘llangan?
A) Shularni odam yaratgan
B)  N im adan  gap  ochishni 
bilmay turdi
C) Kimning uyi yaqin
D) Sizni nima qiziqtiradi
E)  H ech  kim ga  q a lb id a  
n im a la r 
k ech ay o tg a n in i 
bildirmasdi.
31.  K iyim i  q o ‘pol  lekin 
yangi  va  puxta  edi.  G apdagi 
sifatlarning  sintaktik  vazifasini 
aniqlang.
A )ega
B) to ‘ldiruvchi
C) kesim
D) aniqlovchi
E) aniqlovchi-kesim
238

32.  K o‘makchi so‘zlar bilan 
q o 'lla n g a n  
v o sita li 
to‘ldiruvchini aniqlang.
A) Vaqt hamma jarohatlam i 
davolaydi
B)  Baxtsizlik  faqat  kurash 
bilan  yengiladi
C)  M uhayyo  bu  sodd a, 
beg‘ubor  bolaga  havas  bilan 
qaradi
D) Yoshlik kishiga faqat bir 
marta beriladi
E) 
Y o shlik dagi 
y a n g lish ish larn i  kechirm oq 
kerak.
33.  P a y t  holi  q o ‘llan g an 
gapni aniqlang.
A)  A lim ard o n   q ay rilib  
qaraguncha boshqa odamlar uni 
o‘rab olishdi
B) 
H ech 
q achon 
zeriktirm aydigan  o ‘ta  topqir 
odam topilmasa kerak
C) 
H a z illa sh a y o tg a n d a  
odobni saqlang
D) A va S
E) В va S
34. 0 ‘rin holi qaysi javobda 
berilagnini  aniqlang.
A)  Yaxshi  fikrlarni  takror- 
lash  hech  qachon  ortiqchalik 
qilmaydi
B)  Q ay erd a  an iq   bilim  
bo‘lmasa, u joyda farazlar hukm 
suradi
C)  Istak  yo ‘qolgan  yerda 
odam ham ado bo‘ladi
D) A va В
E) В vaS
35.  Q aysi  g a p d a  rav ish  
(vaziyat) holi qo'llangan?
A) 0 ‘z burchini bajarishdan 
m am nun  od am g in a  erkin 
yashaydi
B) Vaqtni behuda o'tkazma
C) Xurshida boshidan hushi 
uchib  borayotganini  his  qilib 
turar, yuragi gursillab urardi
D) A va В
E) A, В va S
36.  Sabab  holi  qaysi  gap 
tarkibida qo‘llangan?
A) Bu kitobni o‘qiyman deb 
olib kelgan edim
B)  Odam  faq at  aqli  bilan 
odamdir
C)  Siz  borki,  dunyo  husni 
barkamol
D) G ‘iyos uyalganidan nima 
qilishni bilmay qoldi
E) В va D
37. Miqdor (daraja miqdor) 
h o li  qaysi  gap  ta rk ib id a  
qo‘llangan?
A)  Buyuk  ishlar  tez  yuzaga 
chiqmaydi
B)  Y an g ilik k a  k o ‘p ro q  
e’tibor berilsin
C)  Bitta  dushmaning  ham 
ko ‘p,  do‘stlaring  mingta  bo‘lsa 
ham kam
D) Odam ikki m arta yasha- 
maydi, lekin bir m arta yashash- 
ni ham bilmaydiganlar bor
E) В va D
38.  O tlash g an   so ‘z  bilan 
ifo d a la n g a n   b o ‘lak  qaysi 
javobda berilgan?
239

A )  Y axshi  k u lg an   odam- 
yaxshi odam
B) 
F id o k o r  
k ish ila r 
quyoshdek zarur
C) 
E zgu 
nom  
g o ‘zal 
chehralardan afzalroq
D ) 
T a s h q i 
q iy o fan i 
b e z a y v e rm a sd a n   m a ’naviy 
olamni bezash kerak
E) 
Q u sh la rn in g  
chug‘urchug‘urida ham tashBish 
ohangi bor.
39.  M aqsad holi qo‘llangan 
gapni toping.
A)  Jum an  tezroq  yotoqqa, 
bolalar  yoniga  chopib  borgisi 
kelib ketdi
B) Tulki qo‘rqib ketib qocha 
boshladi
C)  U  
o ‘q ish   n iy a tid a  
shaharga keldi
D) Luqm oncha vujudi titrab 
tu rg a n id a n   o ‘zini  m urdaday 
oqarib ketganini bilardi
E) A va S
40.  M a q s a d   rav ish d o sh i 
bilan  ifodalangan  maqsad  holi 
qaysi qatorda berilgan?
A)  D am   o lishga  shifonga 
to‘plandik
B)  Bu  ra s m la rn i  ukam ga 
ko‘rsatayin deb olib keldim
C ) 
Siz 
b ila n  
b a fu rja  
gaplashgani keldim
D ) 
G ‘iy o s 
T u rsu n n i 
k o‘rmoqchi bo ‘lib kelgan ekan
E) В va S
41.  S h a rt  h o li  q o ila n g a n  
gapni ko'rsating.
A)  Bu  v a z ifa n i  ham m a 
bajarishi shart
B) Savar shartta jo ‘nab qoldi
C) Bugundan tayyorgarlikni 
boshlasang bemalol ulgirasan
D) Yer yaxshi ishlansa, hosil 
ham shunga yarasha bo‘ladi
E) S va В
42.  G a p   b o 'la k la rin in g  
o ‘zg a rg a n   ta rtib i(in v e rs iy a ) 
qaysi qatorda berilgan?
A)  Y oshlik  bilan  keksalik 
o ra sid a g i  m u d d a t  n a q a d a r 
qisqa!
B)  U zo q   y a sh am o q c h i 
bo‘lsang, kamroq ovqatlan.
C)  O d am larni  bir-birid an 
ajratadigan  so‘zni  aytishddan 
saqlan.
D ) .  D u n y o d a g i  ham m a 
shodlik,  hamma  ezguliklarning 
manbayi mehnatdir.
E) 0 ‘yin, qo‘shiq, so‘zlardan 
Ko‘ngillar titrar asta
43.  Qaysi  gapda  hoi  bilan 
k esim n in g   o d a tjja g i  ta r tib i 
o‘zgargan?
A) 
0 ‘to v  
ich id a  
sak 
q a b ila la rin in g   o q so q o lla ri 
kengash qurib o‘tirardilar.
B) U lar muammoni yechish 
uchun uzoq bosh qotirishdi.
C) Quyosh chiqdi yer yuziga 
charaqlab
D )  Y a x s h ila r  d iy d o rin i 
ko'rsaydi ko‘ngil.
E) С va D
44.  S a b a b   ra v ish i  b ilan  
ifodalangan sabab holini toping.
240

A) Bu kishilar doim insoniyat 
uchun qayg‘uradi
B) Yangi chiqqan oy yoyilib 
k etg an   o ‘ro q d a y   ingichka 
b o 'lg a n i 
uch un  
y o ‘lni 
yoritmasdi.
C) M ahbuba uning taklifiga 
noiloj ko'ndi
D)  A lisher  shu  sab ab li 
vahimaga tushdi
E)  N im a  uchun  uning 
bashorati ijobat topmadi.
45. Qaysi gap tarkibida ham 
v o sita li 
ham  
vo sitasiz 
to‘ldiruvchi qo‘llangan?
A)  F anni  ko ‘pincha  bilim 
bilan yanglishtiradilar
B)  Q u ru q  so ‘z  bilan   ish 
bitmas
C) Dehqon kasbini xo‘rlamas
D) Tinchlik bilan el ko‘karar, 
yomg'ir bilan yer ko‘karar
E) 
Aql 
b o ‘y 
bilan 
o‘lchanmaydi.
46.  Qaysi  g ap d a  ik k ta  
v aziy at 
h o li(ra v ish  
holi) 
qo‘llangan?
A) 
T ev arak  
a tro fg a  
hayronlik bilan boqa boshladi
B) Ammo ziyrak qiz bu so‘z 
tagida  nimalar borligini darhol 
anglaydi.
C) U juftsiz holda o‘zi tanho 
yashaydi
D)  H ar  qayer  har  qayerda 
o ‘tin la r  
u stm a -u st 
q alab  
qo‘yilgan
E)  Bu  xil  j a r   m aydoni 
kamdan kam uchraydi.
47. Hoi va kesimning inversi- 
yasi qaysi gapda kuzatiladi?
A)  B ilm aganin  o ‘rg an ib , 
odamzod topdi kamol
B)  Bir  doktor  kelganmish 
T o sh k e n td a n . 
S huni 
chaqirishmoqchi
C)  Q an ch alik   h ik m a t, 
haqiqat bor ularda!
D ) 
E singdam i, 
k a tta  
Farg‘ona kanalini qurish qanday 
boshlangani?
E)  Kezdim jannat  yanglig1 
bog‘larni.
48.  V ositasiz  to'ldiruv chi 
qaysi javobda berilgan?
A) Baxt sog‘liqqa o‘hshaydi: 
u bor bo‘lsa, payqamaysan.
B) Vaqt va suv toshqini hech 
qachon kutib turmaydi
C)  Mehnat  odamni yuksak- 
likka ko‘taradi
D) Ikkilanish kuchni yo‘qo- 
tish demakdir
E) 
С va D
49.  Qaysi gapda sifatlovchi- 
aniqlovchi  ot-kesimga  bog‘lan- 
gan?
A) Obodli va oqil odamlarga 
nisbatan  eng  arzimas  hazilni 
ham qila ko‘rmang
B)  Hamma  qobilyatlarning 
sarvari sog‘lom fikrdir.
C)  Faoliyat  bilimlarga  olib 
boradigan yagona yo‘ldir
D)  F a q a t  h a ra k a tg in a  
ezgulikning  q ad r-q iy m a tin i 
belgilaydi
E) В va С
241

50.  Ibora  bilan  ifodalangan 
a n iq lo v c h i  q ay si  q a to rd a  
qo‘llangan?
A )  M a d a m in   b o ‘yniga 
q o ‘y ilg a n  
a y b n o m a d a n  
tamoman hovridan tushdi.
B) Boshimiz oqqan tomonga 
ketaveramiz
C) Jo‘rabekovning g‘ururi lat 
yedi:  raislik  amaliga  tumshuq 
suqmagan shu m o‘ylov qoluvdi
D) H ar kim dili tortgan kishi 
bilan yuradi
E) 
B u n d a y  
a n iq lo v ch i 
hamma javoblarda qo‘llangan.
51.  l.D u n y o   dunyo  b o ‘lib 
y a ra ld i  qachon?  2 .K eltirg an 
g u lla rin g iz n in g   qaysi  biri 
chiroyli?  3.  Nima-nima  oldin- 
giz?  4.  M u s o b a q a d a   g ‘olib 
chiqqan  kim ?U shbu  berilgan 
g a p la rd a   s o ‘ro v   o lm o sh lari 
qaysi  g ap   b o ‘lagi  vazifasida 
kelgan?
A )  l.h o l;  2 .a n iq lo v ch i;
3.to‘ldiruvchi;  4.ega;
B)  l.h o l;  2.ega;  3.kesim ;
4.aniqlovchi;
C)  l .t o ‘ldiruvchi;  2.ega;  3. 
ega;  4.kesim;
D)  l.hol;  2.ega;  3.to‘ldiruv- 
chi;  4.kesim;
E)  1 , t o ‘ld iru v c h i;  2 .ega;
3,kesim;  4.aniqlovchi;
52. Qaysi qatorda egasiz gap 
berilgan?
A)  Y o’lda  biroz  to ’xtashga 
to’g’ri kelib qoldi
B)  M a k ta b   Yoshligimning 
oltin davri shu dargohda o’tdi
C)  A ssalo m u   alaykum , 
hormang, ota
D) Barcha javoblar to’g’ri
53.  R av ish  h o li  ta k ro riy  
ravishdosh  bilan  ifodalangan 
gapni toping
A)  Tursunali  bir-bir  bosib 
minbarga chiqidi va dona-dona 
gapirdi
B)  T iniq  su vd an  hovuch- 
hovuch oldi, qonib-qonib ichdi
C)  Yoqimli  shamol  g’ir-g’ir 
esadi
D ) 
N iz o m jo n  
b o ’lgan 
v o q ean i  o q izm ay-tom izm ay 
aytib berishga majbur bo’ldi
54.  R av ish   h o li  kesim ga 
qaysi yo’l bilan birikadiqi
A) Moslashuv, bitishuv
B) Boshqaruv, bitishuv
C) Boshqaruv, moslashuv
D)  M oslashuv,  boshqaruv, 
bitishuv
55.  Sabab  holining  ifoda- 
lanishida  qaysi  kelishik  q o ’- 
shimchasi faol ishtirok etadiqi
A) Jo’nalish kelishigi
B) O ’rin-payt kelishigi
C) Chiqish kelishigi
D) Barchasi to ‘g‘ri
56. 
M a q sa d  
h o lin in g  
ifodalanishida  qaysi  kelishik 
q o ’shim ch asi  fao l  is h tiro k  
etadiqi
A) Jo ’nalish kelishigi
B) O ’rin-payt kelishigi
C) Chiqish kelishigi
D) Barchasi to’g‘ri
57.  Ibora  bilan  ifodalangan 
vositasiz to’ldiruvchini toping.
242

A)  U  o ’z  obro’si,  g‘ururiga 
birovning oz-moz til tekkizishini 
ko’tarmas edi
B) Bo’linganni bo’ri yer
C)  U  uyga  tarvuzi  qo’ltig‘- 
idan tushib qaytdi
D)  Ertalabdan kapalagimni 
uchirib yubordingiz
58. 
U ning 
n u rla rid a  
qishning  poyonsiz  oq  ko’rpasi 
m ay d a  o ltin   u c h q u n la tib , 
ham m ayoqni  chuqur jim jitlik 
b ilan   o ’rab   y o ta rd i.  U shbu  
gapda nechta o’rinda aniqlovchi 
qo’llangan?
A) 4ta
B) 5ta
C) 6ta
D )7ta
59. Ushbu gapda qo’llangan 
an iqlov chilar  sonini  toping: 
Unda oqila qizlarimiz tikuvchi- 
lik  s a n ’a tin i,  bich u v ch ilik  
m ahoratini,  k ashtad o’zlik  va 
zardo’zlik sirlarini, popopchilik 
kasbini o’rgandilar.
A )4ta
B) 5ta
C) 6ta
D )7ta
60.  Ertalabki kuchli shamol 
maktab bog’idagi daraxtlarning 
m ev a larin i  t o ’kib  y u b o rd i. 
U sh b u  
gap 
q an d ay  
gap 
bo’laklaridan tarkib topgan?
A) 
Ega,  kesim,  lta  vositasiz 
t o ’ld iru v ch i,  2ta  q a ra tq ic h  
a n iq lo v c h i,  3ta  sifa tlo v c h i 
aniqlovchi
B)  Ega,  kesim,  lta  vositasiz 
to ’ldiruvchi,  3ta  sifatlovchi 
aniqlovchi,  lta  o’rin holi
C) Ega, kesim,2ta sifatlovchi 
aniqlovchi,  lta  o’rin holi
D) Ega,  kesim,  lta  vositasiz 
to ’ldiruvchi,  3ta  sifatlovchi 
aniqlovchi
61.  D o ’stlik  q anchadan - 
qancha  xilma-xil  imtiyozlarni 
o ’zida  jam lagan.  U shbu  gap 
tarkibida nechta  so’z birikmasi 
bor?
A)4ta
B)5ta
C)3ta
D) 6ta
62.  Ega  b irikm ali  ifo d a ­
langan gapni toping
A)  H ali  bajarilm agan  ish 
ko’p
B) Bilimsiz kishining ko’ngli 
xurofotga yaqin bo’ladi
C)  Ilm  asosiga  qurilmagan 
ulug’likning oxiri xorlikdir
D) Ilm ibodatdan afzal