O‘zbekiston respublikasi oliy va o‘rta maxsus ta’lim vazirligi buxoro davlat universiteti s. B. Baqoyev, B. B. Toxirov

23. Karamdoshlar oilasi. 
1. Qaysi oilani yer yuzida 350 turkumga oid 3000ga yaqin turni o`z 
ichiga oladi ? Karamdoshlar. 
2. O`zbekistonda karamdoshlarga mansub qancha tur va turkum 
uchraydi ? 200 tur 76 turkum . 
3. Karamdoshlarga qanday hayotiy shakldagi o`simliklar kiradi ? Bir 
yillik, ikki yillik, ko`p yillik. 
4. Karamdoshlarning barglari ? Oddiy, butun, qirqilgan poyada ketma-
ket joylashgan. 
5. Karamdoshlarning gullari ? To`g`ri ikki jinsli, shingil to`pgulda 
o`rnashgan. 
6. Karamdoshlarning gul formulasi ? Gk
4
Gt
4
Ch
4+2
U
1
. 
7. Qo`zoq meva ? Bo`yi enidan 3 marta va undan ham uzun. 
8. Qo`zoqcha meva ? Bo`yi eni bilan bir xil yoki 2 marta uzun. 
9. Jag`-jag`ning mevasi ? Qo`zoqcha. 
10. Tarkibida K, C darmondorilari bo`lgan o`simlik ? Jag`-jag`. 
11. Mart oyidan boshlab mayning oxirigacha gullaydi va meva hosil 
qiladigan o`simliklar ? Jag`-jag` 

---

74 
12. Qaysi o`simlikning gulkosachabarglari gultojibarglaridan 1,5 
marta uzun ? Jag`-jag`. 
13. Yaxshi o`sgan har bir tup jag`-jag` o`simlikda qancha urug` 
yetiladi ? 70000 ga yaqin . 
14. Yer ustki qismidan tayyorlangan dorilar tabobatda qon ketishni 
to`xtatishda ishlatiladi ? Jag`-jag`. 
15. Karamdoshlarning mevasi ? Qo`zoq, qo`zoqcha. 
16. Jag`-jag`ning ildiz bo`g`zidagi poyadagi barglari qanday bo`ladi ?
Ildiz bo`g`zidagi patsimon qirqilgan , poyadagi o`troq .
17. Karamdoshlar oilasiga kiradigan madaniy o`simliklar ? Karam, 
sholg`om, rediska, turp. 
19. Karamdoshlarga mansub bo`yoq beradigan o`simlik ? O`sma. 
20. Karamdoshlarning nechta turi Qizil kitobga kiritilgan ? 8 ta. 
24. Sho`radoshlar oilasi. 
1. Sho`radoshlar oilasiga kiradigan o`simliklarning barglari qanday ?
Oddiy, yonbargsiz, ketma-ket, qarama-qarshi o`rnashgan, juda 
kichrayib ketgan yoki butunlay yo`qolib ketgan. 
2. Sho`radoshlar oilasiga kiradigan o`simliklarning gullari qanday ?
Mayda, yashil, rangsiz , to`g`ri yoki qiyshiq, ikki jinsli, ba`zan ayrim 
jinsli boshoqsimon shingilsimon to`pgulda o`rnashgan. 
3. Sho`radoshlar oilasiga kiradigan o`simliklarning gulqo`rg`oni 
qanday ? Gulqo`rg`oni oddiy, kosachasimon 5 ta yashil yoki rangsiz 
pardasimon bargchalardan tashkil topgan yoki gulqo`rg`on butunlay 
yo`qolib ketgan 
4. Sho`radoshlarning gul formulasi ? Og
0,5
Ch
2-5
U
(2-5)
. 
5. Qaysi o`simlik urug`dan chiqqan ,birinchi yili uzun bandli yirik 
barglar, oziq moddalarga boy yo`g`onlashgan ildiz hosil qiladigan 
o`simlik ? Lavlagi. 
6. Lavlagi qachon gullaydi ? May oyida, gullari mayday. 
7. Lavlagining gul formulasi ? Og
5
Ch
5
U
(3).
8. Lavlagining mevasi qachon pishadi, qanday meva hosil qiladi ? 
Sentabrda pishadi, mevasi yong`oqcha. 
9. Ismaloq turkumining O`zbekistonda nechta turi bor ? 2 ta rezavor 
ismaloq, turkiston ismalog`i. 
10. Rezavor ismaloqning qaysi qismi ovqatga ishlatiladi ? Poya 
barglari. 

---

75 
11. Bir yillik, ikki uyli begona o`t ? Turkiston ismalog`i. 
12. Saksovul qachondan boshlab o`sa boshlaydi va gullaydi ? 
Martning oxiri aprelning boshlarida. 
13. Saksovul qachon mevalaydi ? Sentabrning ikkinchi yarmidan 
boshlab 
14. Saksovulni cho`l sharoitiga moslashgan belgisi ? Barglarining 
deyarli yo`qolib ketishi, bir yillik novdalardan bir qismining to`kilishi 
yozning jazirama issig`da o`sishdan to`xtashi. 
15. Saksovulning ahamiyati ? Poyasi qimmatbaho yoqilg`i , bir yillik 
novdalari mevalari chorva mollari uchun ozuqa, ko`chma qumlarni 
mustahkamlashda 
16. Sho`radoshlarga mansub gipsli , sho`rli cho`l o`tloqlaridagi yem-
xashak o`simliklariga ? Teresken, ebalak, sag`an, izen, baliqko`z, 
sho`rak, quyonjun, donasho`r. 
17. Qaysi o`simliklarni yem-xashak o`simliklari qatoriga kiritish 
ustida Botanika ilmiy ishlab chiqarish markazida ilmiy tekshirish 
ishlari olib borilmoqda ? Izen, cho`g`on, keyreukni. 
18. Bargi mevasidan olinadigan dori tibbiyotda qon bosimini 
pasaytirish uchun ishlatiladi ? Cherkez. 
19. Sho`radoshlar oilasiga mansub hashorotlarga qarshi kurashda 
qo`llanadigan o`simlik ? Itsigak, undan anabazin olinadi. 
20. O`zbekistonda sho`radoshlar oilasiga mansub qancha tur va 
turkum o`sadi ? 44 turkumga oid, 200 tur. 
21. Sho`radoshlarning qancha turi Qizil Kitobiga kiritilgan ? 8 ta turi. 
22. Izen va keyreukning o`xshash belgilari ? Chorva mollari uchun 
to`yimli ozuqa bo`lishi, yarim buta cho`llarda keng tarqalgan yem-
xashak o`simligi, madaniy yem-xashak o`simliklari qatoriga kiritish 
ustida O`zbekiston fanlar akademiyasining botanika ilmiy ishlab 
chiqarish markazida ilmiy tekshirish ishlari olib borilmoqda,
sho`radoshlar oilasiga kiradi. 
23. Baliqko`zga xos xususiyat ? Bir yillik sho`radoshlar oilasiga 
kiradigan sho`rlangan gipsli tuproqlarda , cho`lda o`sadigan yem-
xashak o`simligi. 
24. Izen, keyreuk, teresken o`simliklariga xos xususiyat ? Yarim buta, 
sho`r, gipsli tuproqlarda o`sadigan sho`radoshlarga mansub yem-
xashak o`simliklar gulqo`rg`oni oddiy. 
25. Oq sho`raga xos xususiyat ? Bir yillik sho`rlangan tuproqda 
o`sadi, tanasida sho`r suv saqlaydi, sho`radoshlar oilasiga mansub. 

---

76 
26. Sho`radoshlarning mevasi ? Asosan yong`oqcha`. 
27. Hayotiy shakliga ko`ra daraxt buta, ko`p yillik, ikki yillik, bir 
yillik o`tlarni o`z ichiga oladigan oila ? Sho`radoshlar. 
28. Sho`radoshlarning yer yuzida qancha turkum va turi bor ? 100 
turkum,1500 tur .