O'zbekiston respublikasi profi universitety

19 – rasm. Xarakter aktsentuatsiyasi tiplari 

---

113 
III QISM 
 
PSIXIK HOLATLAR VA JARAYONLAR 
 
I BOB. FAOLIYAT VA DIQQAT 
 
1 §. Faoliyat va xulq haqida tushuncha 
 
Jonli materiyani jonsiz materiyadan, hayotning oliy shakllarini quyi 
shakllaridan, yuqoriroq darajada rivojlangan tirik mavjudodlarni quyiroq 
darajadagi jonzotlardan farqlaydigan asosiy tashqi jihati, bu yuqorida keltirib 
o'tilganlarning birinchilarini ikkinchilariga qaraganda faolroq ekanligidadir. Hayot 
o'zining barcha shakllarida harakat bilan bog'liq, va harakat faolligining rivojlanish 
darajasiga qarab uning shakllari ham takomillashib boraveradi. Elementar, eng 
sodda tirik mavjudodlar, eng yuqori darajada rivojlangan o'simliklarga qaraganda 
ancha faolroqdir. Soddaroq organizmlar faqat suvli muhitdagina yashashi mumkin, 
suvda ham quruqlikda ham yashaydiganlari quruqlikka chiqishi mumkin, 
chuvalchangsimonlari yer ostida ham, yer ustida ham yashaydi, qushlar osmonga 
ko'tariladi. Odam har qanday muhitda, Yer sharining barcha nuqtalarida (so'nggi 
yillarda hatto undan tashqarida ham) yashash uchun o'ziga sharoit yaratishi va 
unda yashashi mumkin. Hech bir tirik mavjudod u bilan faolligi shakllarining 
turlari, xilma-xilligi va tarqalishiga ko'ra bellasha olmaydi. 
O'simliklarning faolligi amalda, faqat tashqi olam bilan modda olmashish 
bilangina cheklangan. Hayvonlar faolligi shu muhitni tadqiq etish va o'rganishning 
elementar shakllarinigina o'z ichiga oladi. Odam faolligi esa turli-tumandir. 
Faollikning hayvonlarga xos bo'lgan barcha turlari va shakllaridan tashqari, odam 
faolligi FAOLIYAT deb atalmish maxsus shaklga ega.
Faoliyat - odamning atrof muhit bilan maqsadga yo'naltirilgan holda