Pеdаgоgikа. Psiхоlоgiya” fanidan O’quv-uslubiy majmua


Download 0.8 Mb.
bet12/14
Sana23.05.2020
Hajmi0.8 Mb.
#109307
1   ...   6   7   8   9   10   11   12   13   14
Bog'liq
Педагогика.Психология

Bu kabi jadvalni o‘tiladigan mashg‘ulot xarakteridan kelib chiqqan holda shaxsning boshqa sifatlari uchun tuzib, dars mavzuining yanada qiziqarli o‘zlashtirilishiga erishish mumkin.



TOPSHIRIQ

Quyidagi jadvalda X tovarning bozordagi taklif miqdori berilgan.



Taklifning narx bo‘yicha elastikligi

Taklif miqdori (dona)

Narx (so‘m)





0

2

4



6

8

10



12

14


2

4

6



88

10

12



14

16


Taklifning narx bo‘yicha elastikligini hisoblang va jadvalni to‘ldiring!


TOPSHIRIQ
Kunlar sovuq bo‘lgach, qo‘lqoplarga bo‘lgan talab ortadi. Biroq ularning narxi bahorda qanday bo‘lsa, shundayligicha qoladi. Bu vaqt ichida junning narxi qanday o‘zgaradi?

TOPSHIRIQ
Onasining qoni yaxshi iviydigan, otasining qoni yaxshi ivimaydigan (gemofilik) oilada tug‘ilgan qiz, balog‘atga etgach, qoni yaxshi ivimaydigan yigitni yaxshi ko‘rib, unga turmushga chiqmoqchi. Bunday nikohga uning otasi – injener rozi, biroq onasi – vrach tamomila qarshi. Qiz sarosima holatda, nima qilishini bilmaydi. Sizlar qizga qanday maslahat berasizlar?

TOPSHIRIQ
Ikki tomonning fikrini o‘ylab ko‘r.

Ko‘p hollarda iqtisodiy sharoit ikki tomonning hamkorligini talab etadi. Masalan ishlab chiqaruvchi va iste’molchi yoki sotuvchi va xaridor. Iqtisodiy rivojlanishni ta’minlash jarayonida ana shu ikki tomonning xohishlari, imkoniyatlari va ehtiyojlari hisobga olinishi lozim. Ana shunday fikrlashga bizni ROS deb ataluvchi didaktik vazifa o‘rgatadi:



  1. Bunda talabadan ikki tomonning tutgan o‘rniga qarab istaklari, imkoniyatlari va ehtiyojlarini aniqlash talab etiladi.

  2. Bu vazifani bajarish vaqtida talaba ikki tomonni ham qoniqtiruvchi echimni topishga harakat qilishi lozim.


  1. TAVSIYA ETILADIGAN ADABIYOTLAR RO’YXATI



Asosiy adabiyotlar:


  1. O’zbekiston Respublikasining Konstitustiyasi. –T.: O’zbekiston, 2011.

  2. O’zbekiston Respublikasining “Ta’lim to’g’risida”gi Qonuni. Barkamol avlod - O’zbekiston taraqqiyotining poydevori. - T.: “Sharq” nashriyot-matbaa konsterni, 1998.

  3. O’zbekiston Respublikasining “Kadrlar tayyorlash milliy dasturi to’g’risida”gi Qonuni. Barkamol avlod - O’zbekiston taraqqiyotining poydevori. – T.: “Sharq” nashriyot-matbaa konsterni, 1998.

  4. Karimov I.A. Yuksak ma’naviyat – engilmas kuch. –T.: Ma’naviyat, –2008.

  5. Karimov I. A. Asosiy vazifamiz – Vatanimiz taraqqiyoti va xalqimiz farovonligini yanada yuksaltirishdir. – T.: O’zbekiston, 2010.

  6. O‘zbekiston Respublikasi Prezidenti SH.M.Mirziyoev. 20.04.2017 yildagi Qarori bilan “2017-2021 yillarda Oliy ta’lim tizimini kompleks rivojlantirish” dasturidan - “Oliy ta’lim tizimini yanada rivojlantirish chora-tadbirlari to‘g‘risida”gi qaroridan.

  7.  2017-2021” yillarda O‘zbekiston Respublikasini rivojlantirishning beshta ustuvor yo‘nalishlari bo‘yicha harakatlar strategiyasi”. 

  8. Atayeva N. va boshqalar. Umumiy pedagogika. I qism. O’quv qo’llanma. – T.: Fan va texnologiyalar, 2010. – 826 b.

  9. Atayeva N. va boshqalar. Umumiy pedagogika. II qism. O’quv qo’llanma. – T.: Fan va texnologiyalar, 2012. – 936 b.

  10. Ivanov P.I., Zufarova M.E. Umumiy psixologiya. - T.: O’zbekiston faylasuflari milliy jamiyati, 2008.

  11. Karimova V.M., Xolyigitova N.X. Psixologiya. O’quv qo’llanma. – T.: “Iqtisodiyot”, 2014, 174-bet.

  12. Karimova V.M. Ijtimoiy psixologiya (darslik). – T.: “Fan va texnologiya” 2012, 172-bet.

  13. Mavlonova R. va boshqalar. Pedagogika. – T.:O’qituvchi, 2002

  14. Mahmudov Yo.F. va boshqalar. Pedagogika va psixologiya. O’quv qo’llanma. – T.: “Dizayn Press”, 2011, 236.

  15. Omonov H.T. va boshq. Pedagogik texnologiyalar va pedagogik mahorat. Darslik. – T.: Iqtisod-moliya, 2009. – 240 b.

  16. Sarsenbayeva R.M. Talabalar mustaqil ta’limini tashkil etish metodikasi. O’quv-uslubiy qo’llanma. – T.: TMI, 2014. – 108 b.

  17. Hasanboyeva O. va boshqalar. Oila pedagogikasi (darslik). –T.: Aloqachi, 2007. –384 b.


Qo’shimcha adabiyotlar:


  1. Jalilova S.X., Gaydarov F.I., Xalilova N.I. Kasb psixologiyasi. –T.:TDPU. 2010.

  2. Mavlonova R. Voxidova N. Raxmonqulova N. Redagogika nazariyasi va tarixi (darslik).– T: “Fan va texnologiya” 2010.

  3. Qayumov B.E., Aliqulov K.I. Umumiy pedagogika. – T.: “Fan va texnologiya” 2011, – 206 b.

  4. Qilicheva K.Yu. Umumiy pedagogika nazarayasi va tarixi – T.: “Fan va texnologiya” 2012, – 146 b.

  5. Tarbiya (ota-onalar va murabbiylar uchun enstiklopediya)/ tuzuvchi M.N.Aminov, mas’ul muharrir A.M.Majidov. – T.: “O`zbekiston milliy entsiklopediyasi” Davlat ilmiy nashriyoti, 2010.

  6. Sarsenbayeva R.M. Iqtisodiy fanlarni o’qitishda qo’llaniladigan interaktiv metodlar. O’quv-uslubiy qo’llanma. – T.: TMI, 2015. – 152 b.

  7. Foziyev 3.F. Umumiy psixologiya. – T.: O’zbekistan faylasuflari milliy jamiyati, 2010.

  8. Xaydarov F.I., Xalilova N.I. Umumiy psixologiya. - T.: TDPU, 2010.

  9. Hasanboyev J., To’raqulov X., Alqarov I., Usmonov N. Pedagogika (Pedagogika nazariyasi va tarixi). 1-qism.,– T.: “Fan va texnologiya” 2011.

  10. Hashimov K., Nishonova S. Pedagogika tarixi: darslik. –T.: Alisher Navoiy nomidagi O’zbekiston Milliy kutubxonasi, 2005. – 304 b.

  11. Xoliqov A. Pedagogik mahorat. –T.: “Iqtisod moliya”, 2009.




  1. Internet saytlari:




www.ilm.uz



O’zbekiston ta’lim portali

www.ziyonet.uz



Oliy va o’rta maxsus ta’lim vazirligi azborot ta’lim portali

www.lex.uz



O’zbekiston Respublikasi Qonun xujjatlarini ma’lumotlari milliy bazasi;

www.tdpu.uz



Nizomiy nomidagi Toshkent Davlat pedagogika universiteti rasmiy veb sayti

www.pedagog.uz



Pedagogika yo’nalishiga oid kitoblar sayti

www.tfi.uz



Toshkent moliya instititi rasmiy veb sayti

www.tdiu.uz



Toshkent Davlat iqtisodiyot universiteti rasmiy veb sayti

www.infomicer.net



Electron darsliklar, multimedia materiallari



  1. MUSTAQIL TA’LIM MASHG’ULOTLARI


4.1.Mustaqil ta’limni yozish tartibi va uni baholash mezonlari
Mustaqil ta’lim yozish uchun talaba avvalo, fanni nazariy jihatdan puxta o‘zlashtirishi kerak. Tanlab olingan mavzuni “referat” tarzida yoritishi uchun kirish, 3-4 savol qo‘yiladi va xulosa, tavsiyalar beriladi. Tahlil qilinayotgan masala bo‘yicha mavjud fikrlar, qarashlar bayon qilinadi. Talaba ularga o‘z nuqtai nazarini bildiradi. Mustaqil ta’lim hajmi qo‘l yozma shaklda 14-16 betdan oshmasligi lozim (slaydlardan tashqari).

Xususan, mustaqil ta’lim rejasi quyidagilardan iborat bo‘lishi lozim:

Titul varag‘I (tartib raqami qo‘yilmaydi);

Kirish (3-betdan boshlanadi)

Asosiy qism:

1)

2)

3)



4)

Xulosa va tavsiyalar

Foydalanilgan adabiyotlar ro‘yxati

Ilovalar (zarurat bo‘lganda)



Mustaqil ta’limning yozma shakli quyidagi talablarga javob berishi lozim:

1. Mustaqil ta’limlashtirilgan matn yangiligi

  • muammo va mavzu dolzarbligi;

  • muammo qo‘yilishi yangiligi va mustaqilligi, muammoning tahlili uchun tanlangan yangi jihatlar shakllantirilishi;

  • muallif mavkei mavjudligi, mulohaza yuritishdagi mustaqilligi

2. Muammo mohiyati ochib berilish darajasi

  • mustaqil ta’lim rejasining mavzuga mosligi;

  • mavzu mazmunining mustaqil ta’lim mavzusi va rejasiga mos kelishi;

  • muammo asosiy tushunchalarining to‘liqligi va ochib berilish doirasi;

  • materiallar bilan ishlash uslubi va usullarining asoslanganligi;

  • adabiyot bilan ishlash mahorati va materialarning tartiblashtirilishi;

  • matnda iqtibos (sitata) keltirilishi yoki mualliflar ilmiy-tadqiqot ishlaridagi xulosalar, qaydlar, mulohaza va fikrlardan foydalanilgan holatda muqarrar ravishda havolalar bo‘lishi

3. Manbalarni tanlashga asoslanganligi

  • muammo bo‘yicha foydalanilgan adabiy manbalar, ulardan to‘liq foydalanish darajasi;

  • muammo bo‘yicha eng yangi manbani jalb etish (jurnalda chop etilgan, ilmiy ishlar to‘plamlari va boshqalar)

4. Rasmiylashtirish qoidalariga amal qilish

foydalanilgan adabiyotlarga to‘g‘ri havola (snoska) qo‘yish;



  • ifoda to‘g‘riligi va madaniyati;

  • muammo atamalari va tushunchalaridan samarali foydalanish;

  • mustaqil ta’lim hajmiga qat’iy rioya qilish;

  • mustaqil ta’lim ilmiy rahbarga taqdim etilishi holatida barcha taraflama maksimal darajada me’yoriga etkazilgan bo‘lmog‘i lozim

5. Rasmiylashtirish madaniyati

  • xat boshini ajratish, ravonlik, savodlilik;

  • orfografik va sintaktik xatoliklar bo‘lmasligi, stilistik tafovutlar yo‘qligi;

  • xatoliklar, qisqartirilgan so‘zlar, umumiy qabul qilinganidan tashqari bo‘lmasligi va boshqalar

Ilmiy rahbarga taqdim etiladigan mustaqil ta’lim kompyuterda 14-shrift, 1,5 interval oralig‘ida A4 shaklidagi qog‘ozning bir tomonida chapdan - 3 sm, o‘ngdan - 1,5 sm, yuqori va pastidan - 2 sm. dan kam bo‘lmagan hoshiya qoldirilgan holda terilishi talab etiladi.

Matn sahifalari tartib raqamlariga ega bo‘lishi lozim. Tartib raqamlari bir varaqdan ikkinchi varaqqa o‘tadigan va 3- betdan boshlanishi (birinchi va ikkinchi varaq – bu titul varag‘i va ish rejasi bo‘lib, sahifalanmaydi) lozim bo‘ladi. Varaq tartib raqami yuqori yoki pastiga o‘rtadan yoki o‘ng tomoniga qo‘yiladi.



Quyida mustaqil ta’limni baholash mezonlari haqida ma’lumotlar berildi. Mustaqil ta’lim ilmiy rahbar tomonidan baholanadi. Bunda, quyidagi shartli ravishdagi ko‘rsatkich va baholash mezonlari qo‘llanilishi mumkin:

  1. Qo’l yozma shaklda 14-16 betlik (talabga binoan) – 3 ball

  2. Taqdimot 8-10 betlik (chizma, rasm, jadval shaklida) – 2 ball

Jami – 5 ball bo’ladi

Ushbu mustaqil ta’limni baholash uchun tayyorlangan “Baholash mezonlari” 1-oraliq uchun shakllantirildi. Talaba 2-oraliq uchun ham xuddi shu mezonlarga muvofiq mustaqil ta’limni tayyorlaydi va jami 10 ballni yig’ishi talab etiladi.

Quyida “Pedagogika. Psixologiya” o‘quv fanidan “Mustaqil ta’lim” uchun mavzular quyida keltirildi. Ushbu mavzular har bir guruhdagi talabalar uchun alohida-alohida, bir-birini takrorlamaydigan shaklda tayyorlandi. Ushbu mavzular 1- va 2-oraliq mavzulariga bo‘linib, oraliqda har bir talaba tanlashi uchun 4 yoki 5 tadan mavzular to‘g‘ri keladi.


    1. Mustaqil ta’lim mavzulari

Pedagogika. Psixologiya” o‘quv fani mazmunini o‘rganishga oid mustaqil ta’lim mavzulari


1-oraliq nazorati uchun mustaqil ta’lim mavzulari


  1. Hozirgi zamon pedagogikasining jamiyatda tutgan o‘rni

  2. SHarqona ta’lim va tarbiya

  3. G‘arb ta’lim-tarbiyasining ahamiyati

  4. Ta’lim jarayoniga qo‘yiladigan talablar

  5. Oila pedagogikasi

  6. Ta’limni tashkil etish muammolari

  7. Zamonaviy shaxs tarbiyasi

  8. Diniy tarbiyaning ahamiyati

  9. Ta’lim jarayonida pedagogik texnologiya-larning psixologik asoslari

  10. Pedagogik texnologiyalarni dars jarayonida qo‘llashning ahamiyati

  11. Xorijiy mamlakatlardagi ta’lim mazmuni

  12. Xorijiy mamlakatlarda oliy va kasb-hunar ta’limi tizimlari

  13. SHaxsning kasbiy yo‘naltirilganligi

  14. SHaxsning ma’naviy rivojlanish asoslari

  15. YOshlarda insonparvarlik va vatanparvarlik his-tuyg‘ularini rivojlantirish yo‘llari

  16. YAxshi munosabat o‘rnatishning shart-sharoitlari (xizmat joyida, jamoada, oilada, do‘stlar orasida)

  17. Iqtisodchi uchun zarur bo‘lgan qobiliyatlar

  18. Ishbilarmonlik muloqoti

  19. Hindiston ta’lim tizimi

  20. Pedagogika fanining ilmiy-tadqiqot metodlari

  21. Ijtimoiy ongni va ijtimoiy axloqni shakllantirish metodlari

  22. SHarq mutafakkirlarining pedagogik qarashlari (misolida)

  23. Tarbiyada rag‘batlantirish, jazolash va o‘z-o‘zini tarbiyalash metodlarining tutgan o‘rni

  24. Rossiya ta’lim tizimi

  25. Tarbiya metodlarining maqsadi va mazmuni to‘g‘risida umumiy tushuncha

  26. Ta’lim-tarbiyaning qonuniyatlari va qoidalari to‘g‘risida tushuncha

  27. SHarqda ilk Uyg‘onish davrida Movarounnahr mutafakkirlarining ta’lim-tarbiya haqidagi qarashlari (misolida)

  28. Konstantin Dmitrievich Ushinskiyning pedagogik qarashlari

  29. Jadidchilik harakati namoyondalarining ta’lim-tarbiyaga qo’shgan hissalari (misolida)

  30. Tarbiya metodlarining tasniflari to‘g‘risida tushuncha

  31. Ta’lim mazmuni, vositalari va shakllari

  32. Islom ta’limotida ta’lim-tarbiya masalalarining ifodalanishi (misolida)

  33. O’zbekiston ta’lim tizimining Germaniya ta’lim tizimidan farqi

  34. Tarbiyada oilaviy muhitning o‘rni

  35. Tasavvuf namoyandalari komil insonni tarbiyalash haqida (misolida)

  36. Anton Semyonovich Makarenkoning pedagogik qarashlari

  37. Pedagogik mahorat va texnika haqida umumiy tushuncha

  38. Xorazm “Ma’mun akademiyasi” olimlarining pedagogik qarashlari (misolida)

  39. Vasiliy Aleksandrovich Suxomlinskiyning pedagogik qarashlari

  40. Tarbiya mazmuni, vositalari va shakllari

  41. Pedagogika fanining umumiy asoslari

  42. Amir Temur va temuriylar davrida ilm-fan va ta’lim-tarbiya takomili

  43. Angliya ta’lim tizimlari

  44. O‘zbekistonda demokratik, huquqiy, fuqoralik jamiyatini shakllantirishda pedagogika fanining o‘rni

  45. G’arb mutafakkirlari asarlarida ta’lim-tarbiya masalalarining ifodalanishi (misolida)

  46. Yan Amos Komenskiyning didaktik qarashlari

  47. YAponiyada ta’lim tizimlari

  48. Pedagogika fanining maqsadi, vazifalari, tarmoqlari va tadqiqot metodlari

  49. Turkiya ta’lim tizimlari

  50. Ta’lim jarayonida pedagogik texnologiyalarni qo‘llash va uning ahamiyati

  51. Alisher Navoiy asarlarida ta’lim-tarbiya masalalari

  52. Fransiyada ta’lim tizimlari

  53. Tarbiyada milliy udum, an’ana va odatlarning o‘rni

  54. Abdurahmon Jomiyning ta’limiy-axloqiy qarashlari

  55. Germaniyada kasb-hunar ta’lim tizimlari

  56. Estetik, iqtisodiy va huquqiy tarbiya

  57. Jaloliddin Davoniy ta’lim-tarbiya haqida

  58. Niderlandiyada ta’lim tizimlari

  59. Mehnat, jismoniy va fuqarolik tarbiyasi

  60. Husayin Voiz Koshifiyning komil inson haqidagi konsepsiyasi

  61. Hindistonda kasb-hunar ta’lim tizimlari

  62. Zahiriddin Muhammad Boburning ma’rifiy-pedagogik qarashlari

  63. AQSH ta’lim tizimi

  64. Oila tarbiyasi, estetik va mustaqillik tarbiyasi

  65. Xitoy va Janubiy Koreya mamlakatlarida ta’lim tizimlari

  66. O‘z-o‘zini nazorat qilish shaxs shakllanishining pedagogik-psixologik mezoni sifati

  67. Yaponiya ta’lim tizimi

  68. SHaxsni o‘zini-o‘zi tarbiyalashning tarkibiy qismlari

  69. Tarbiya bilan shaxsni o‘zini-o‘zi tarbiyalashning o‘zaro bog‘liqligi va uning bosqichlari

  70. Muhammad Rizo Ogahiyning ma’rifiy-tarbiyaviy qarashlari

  71. So‘fi Olloyorning ta’limiy-axloqiy qarashlari

  72. Rossiya ta’lim tizimining O’zbekiston ta’lim tizimidan farqi

  73. O‘qituvchining pedagogik mahorati –- ta’lim va tarbiya sifati kafolati

  74. O‘zbekiston uzluksiz ta’lim tizimi

  75. Pedagogik bilimlar-o‘qituvchi kasbiy mahoratining nazariy asosi

  76. Tarbiyani tashkil etish shakllari va metodlari

  77. Janubiy Koreya ta’lim tizimi

  78. SHaxsni o‘zini-o‘zi tarbiyalash tushunchasi va uning mazmun-mohiyati

  79. Germaniya ta’lim tizimi

  80. Haydar Xorazmiyning ma’rifiy-didaktik qarashlari


2-oraliq nazorati uchun mustaqil ta’lim mavzulari


  1. Psixologiya fani va milliy psixologiyani o‘rganishning ahamiyati

  2. Xorijiy psixologiya

  3. Inson psixikasining imkoniyatlari

  4. Intellektual rivojlanish

  5. SHaxsning diqqatini rivojlantirish yo‘llari

  6. SHaxsning irodaviy xislatlarini rivojlantirish

  7. Xarakter va temperament xususiyatlarining hayotdagi ahamiyati

  8. Iqtisodiy tafakkur va iqtisodiy madaniyat

  9. SHaxsda iroda va xarakter xususiyatlarini shakllantirishda psixologik yondashish

  10. Psixik holatlar va jarayonlar haqida tushuncha

  11. Boshqaruv psixologiyasi

  12. SHaxsning bilish jarayonlari

  13. Mehnat psixologiyasi

  14. Motiv, motivatsiya, faollik va faoliyat xususida tushu

  15. Oila psixologiyasi

  16. SHaxsning emosional-irodaviy sifatlari

  17. Idrok, uning xususiyatlari

  18. Harbiy psixologiya

  19. SHaxsning bilish jarayonlari

  20. Sport psixologiyasi

  21. Rahbar qobiliyati va liderlik

  22. Pul psixologiyasi

  23. Muloqot, muomala va munosabat

  24. SHaxsning hissiy-irodaviy muhiti

  25. Sanoat ijtimoiy psixologiyasi

  26. Iqtidor, iste’dod va va aqliy salohiyat shaxsning individual xususiyatlari sifatida

  27. Temperamentning xayotda namoyon bo‘lishi

  28. Rahbar qobiliyatining psixologik komponentlari

  29. SHaxsning qon guruhiga qarab, uning xarakter xususiyatlarini aniqlash

  30. SHaxsning irodaviy fazilatlari

  31. O‘smirlar psixologiyasi

  32. Imzo psixologiyasi

  33. Kasbiy psixologiya

  34. Muloqotning kommunikativ va persteptiv tomonlari

  35. Ijtimoiy xulq motivlari va shaxs motivastiyasi

  36. SHaxsda “men” obrazi. SHaxsning rivojlanish jarayoni

  37. Psixologiya fanining maqsadi, vazifalari va ahamiyati

  38. Psixologiyaning tarixiy rivojlanishi va bosqichlari

  39. Psixologik qonuniyatlar, ularni aniqlash metodlari

  40. Faoliyat. Faoliyatning motivlari va maqsadlari

  41. Shaxsning bilish jarayonlari

  42. Kuchli rahbarning kuchli sifatlari

  43. Qobiliyat. Qobiliyatni rivojlantirish omillari

  44. Kompetentsiya va kompetentlik

  45. Jismoniy va aqliy harakatlar

  46. Hozirgi zamon psixologiyasi

  47. His-tuyg‘ular

  48. Temperament, qobiliyat va xarakterning uyg‘unligi

  49. Keksalar psixologiyasi

  50. Sevgi-muhabbat psixologiyasi

  51. YOsh davrlar psixologiyasi

  52. Diqqat va sezgilar

  53. Psixologiya fanining umumiy asoslari

  54. Psixologiya fani va milliy psixologiyani o‘rganish ahamiyati

  55. Iqtisodiy tafakkur

  56. Muloqot psixologiyasi

  57. Xorijiy psixologiya

  58. Xayol va xotira

  59. Iqtisodiy psixologiya

  60. Psixologiya tarixi

  61. Muomala psixologiyasi

  62. Boshqaruv psixologiyasi

  63. Psixika va ongning rivojlanishi

  64. Mehnat psixologiyasi

  65. Jamoa psixologiyasi

  66. SHaxsning individual xususiyatlari

  67. Psixologiya fanining maqsadi, vazifalari, tarmoqlari va tadqiqot metodlari

  68. Ijtimoiy psixologiya

  69. SHaxsning emotsional-irodaviy sifatlari

  70. Muloqot psixologiyasi

  71. Temperament, xarakter va qobiliyat shaxsning individual xususiyatlari sifatida

  72. Idrok va sezgi haqida tushuncha

  73. Tafakkur va xayol haqida tushuncha

  74. Diqqat va iroda haqida tushuncha

  75. Pedagogik muloqot bilan psixologik muloqotning farqli jihatlari

  76. Psixologiya fanining tadqiqot metodlari

  77. Defektologiya haqida tushuncha

  78. His-tuyg‘ular va irodaning xususiyatlari

  79. Kayfiyat va uning namoyon bo’lishi shakllari

  80. Xarakter, qobiliyat va temperament



  1. PЕDАGОGIKА. PSIХОLОGIYA” fanidan

GLOSSARIY


    1. PЕDАGОGIKАNI O’RGАNISH ZАRURIYATI




Atamaning o’zbek tilida nomlanishi

Atamaning ingliz tilida nomlanishi

Atamaning rus tilida nomlanishi

Atamaning ma’nosi

Bаrkаmоl shахs

A competent person

Компетентное лицо

Kаmоlgа еtgаn, bеkаmu ko’st, to’lа-to’kis insоn, аqlаn vа ахlоqаn pоk, jismоnаn sоg’lоm, nаfоsаtli, jаmiyatdа o’zligini tаnigаn, mustаqil fikrlаydigаn, erkin, ijоdkоr, tаshаbbuskоr, ishbilаrmоn, fidоiy shахs

Didаktik o’yinlаr

Didactic games

Дидактические игры

Tа’lim оluvchilаrlаrning bilim, ko’nikmа vа mаlаkаlаrini rivоjlаntirishgа qаrаtilgаn mахsus tа’limiy o’yinlаr.

Аdеkvаt


Edequate

Адекватный

(lоtinchа adequatus - tеnglаshgаn, mоs, аynаn bir, o’хshshаsh ) – bilish nаzаriyasidа nаrsа vа hоdisаlаrning хоssаlаri vа аlоqаlаrini ulаrning оb’еktiv mаzmunigа to’g’ri kеlаdigаn аniq vа mоs ilib оlish. Insоn оngi оb’еktiv bоrliqni ijtimоiy аmаliyot аsоsidа аdеkvаt ettirа bоrаdi.

Kasbiy tayyorgarlik

Professional training

Профессиональная подготовка

Bo‘lajak mutaxassisning psixologik, psixofiziologik, jismoniy hamda ilmiy-nazariy va amaliy tayyorgarligi.

Pеdаgоgik iхtisоslik


Specialize in teaching

Специали

зация в обучении



Tа’lim nаtijаsi ulаrоk bilim, mаlаkа vа ko’nikmаlаr mаjmuidаn ibоrаt bir kаsbiy guruh dоirаsidаgi fаоliyat turi.

Pedagogik masala

Educational issues

Образовательный вопрос

Pedagogik jarayonning asosiy birligi, o‘ziga xos tizimidir. U voqelikni bilish va qayta yaratish zaruriyati bilan bog‘liq, tafakkur qilinadigan pedagogik vaziyatdir.




    1. MA’RIFIY QADRIYATLAR, MAQSAD, VAZIFALARI VA RIVOJLANISH BOSQICHLARI. MА’RIFIY-PEDAGOGIK FIKRLАR TАRАQQIYOTI TАRIХI




Atamaning o’zbek tilida nomlanishi

Atamaning ingliz tilida nomlanishi

Atamaning rus tilida nomlanishi

Atamaning ma’nosi

O’qitish


Training

Обучение

1) tа’limning o’zigа хоs usuli bo’lib, shахsgа nаzаriy vа аmаliy bilimlаr bеrish jаrаyonidа uning rivоjlаnishi tа’minlаnаdi;

2) tаlаbа vа o’qituvchi, tаlаbаning bоshqа tаlаbаlаr bilаn аlоqаsi nаtijаsi ulаrоk аtrоf-muх,it, uning qоnuniyatlаri, tаrаkхiyot tаriхi vа ulаrning o’rgаnilish usullаrini bilishning muntаzаm bоshkdrilish jаrаyoni



Amaliy tadqiqotlar



Applied research

Прикладное исследование

Pedagogik jarayonning ayrim jihatlarini chuqur o‘rganishga qaratilgan ishlar, pedagogik amaliyot qonunlarini ochish.

Bayon qilish

Description

Описания

O‘qituvchi tomonidan o‘rganilayotgan material mazmunini izchil so‘zlab berish metodi.

Estetik tarbiya

Aesthetic education

Эстетическое воспитание

Go‘zallikni his qilish, atrof-muhitdan go‘zallikni payqay olish va tushunishga bo‘lgan qobiliyatni tarbiyalash.




    1. ZАMОNАVIY TА’LIM–TАRBIYANING MОHIYATI, MАZMUNI VА MЕTОDLАRI



Atamaning o’zbek tilida nomlanishi

Atamaning ingliz tilida nomlanishi

Atamaning rus tilida nomlanishi

Atamaning ma’nosi

Ijtimоiy tаrbiya

Social education

Социальное воспитание

Tа’lim оluvchilаrdаn ijtimоiy аhаmiyatgа mоlik fаzilаtlаr vа tаjribаlаrni shаkllаntirish jаrаyoni.

Ko’nikmа

The ability to

Способность

O’quvchi yoki tаlаbаning o’zlаshtirgаn bilimlаri аsоsidа muаyyan аmаliy hаrаkаtni bаjаrа оlish fаоliyati.

Pеdаgоgik iхtisоslik


Specialize in teaching

Специализация в обучении

Tа’lim nаtijаsi ulаrоk bilim, mаlаkа vа ko’nikmаlаr mаjmuidаn ibоrаt bir kаsbiy guruh dоirаsidаgi fаоliyat turi.

Extiyoj



Sprog

Спрос

Individning biror narsa-hodisaga muhtojligi va kishining ruhiy quvvati hamda faolligi manbai hisoblanadigan asosiy xususiyati.

Tushunchа

Concept

Понятие

Аtrоf-muхitdа хоdisаlаr, prеdmеtlаrning muhim хususi-yatlаrini, ulаr оrаsidаgi аlоk.а vа munоsаbаglаrni bilish.

Tаfаkkur

Contemplation

Мышление

Insоn аkliy fаоlnyatnning оliy shаkli, insоnlаrni urаb оlgаn dunsdаgi o’zаrо bоg’lаngаn pаrsа vа хоdisаlаrni bilish jаrаyoni, muhim chаyotiy jаrаyonlаrni хis qilish vа muаmmоlаrni хаl qilish, mа’lum bo’lmаgаn vоkеа хоdisаlаrni kidirish, kslаjаkpi kurа оlish.

Rеlеksаstiya

Relax

Релаксация

Kuchli хаyajоn vа jismоniy zurikishdаn sung еngil yur-tish, tnnchlаnishning umumiy hоlаti.

O’zini-o’zi bаhоlаsh

Self-concept

Самооценка

Shахsning o’z psiхоlоgik sifаtlаri, хulqi, yutuq-lаri vа muvаffаkiyatsizliklаri, kаdr-kimmаti, kаmchiliklаrini bаhоlаy оlishi.




    1. PЕDАGОGIK TЕХNОLОGIYALАR




Atamaning o’zbek tilida nomlanishi

Atamaning ingliz tilida nomlanishi

Atamaning rus tilida nomlanishi

Atamaning ma’nosi

Maqsad

Target

Цель

Bo‘lg‘usi natijalar haqida har doim aqlan o‘ylab ko‘rilgan, rivojlantirilgan xayoliy tasavvurlar, kelgusidagi rejalar

Metodologiya

Methodology

Методология

Dunyoni ilmiy bilish metodi haqidagi ta’limot

Qiziqish

Interest

Интерес

Shaxs harakatiga sabab bo‘ladigan faoliyat yo‘nalishining ongli shakli

Verbal

Verbano

Вербал

Ifodali, og‘zaki

Turtki

Stimul

Стмул

Shахs psiхikаsi mоtivlаrining shаkllаnishini tа’minlоvchi tаshki gа’sir

Аdаptаstiya

Adaptation


Адаптация



o’quv jаrаyoni, o’quv fаоliyatigа mоslаshuv, yoki boshqa bir jarayonga moslashuv



2.1. PSIXОLОGIYA FАNINING PRЕDMЕTI, VАZIFАLАRI VА TАDQIQОT MЕTОDLАRI


Atamaning o’zbek tilida nomlanishi

Atamaning ingliz tilida nomlanishi

Atamaning rus tilida nomlanishi

Atamaning ma’nosi

Bixeviorizm

Bixeviorizm

Бихевиоризм

(ing. behavior - xulk). O’rganish predmeti sifatida faqat xulq tan olinadi. Xulq bilan muhit o’rtasidagi munosabatlarning qonuniyatlarini tekshirish tavsiya etiladi. Psixologayaning predmeti psixikami emas, balki inson va hayvonlar xulqini o’rgannshdan iboratdir degan fikrpi ilgapi suradigai oqim. Bixeviorizm xulk deganda, orgnizmning faqat tashki muhitdaga qo’zg’atuvchilarga nisbatan qaytaradigan Reaksiyalari, harakatlari yigindisini tushunadi.

Differentsial diagnostik yo’nalish


Differential diagnostic direction

Дифферинциально-диагностическое направление

Tarafdorlari asosiy e’tiborni shaxsning kasbiy faoliyat samaradorligini ta’minlovchi omillariga, kasbga ta’sir ko’rsatuvchi individual-psixologik xususiyatlarga va kasbga qo’yilgan talablarga qaratdilar (V. Batarshev, Ye. Klimov va b.q.).

Psixoanalitik yo’nalish

Psychoanalytic direction

Психоаналитическое направление

Vakillari esa kasbiy rivojlanishning psixodinamik jihatlarini tahlil qilish bilan shug’ullandilar. Ular kasb tanlash va kasbiy rivojlanish asosida tabiiy ehtiyojlardan tortib kompleks psixodinamik mexanizmlar va shaxsga bevosita aloqador bo’lgan turli xil ehtiyojlar yotadi (ollport, maslou va b.q.) Deb hisobladilar.

Taraqqiyot nazariyasi yo’nalishi

The direction of development of the theory

Теории направление развития

psixologiyadagi rivojlanish nazariyasiga asoslanadi. Bu yo’nalishning izlanishlari sof ilmiy psixologik izlanishlarga tayanib, shaxsni turli taraqqiyot davridgi xulq-atvorini, ayniqsa, o’spirinlarning kasb tanlashi motivatsiyasini o’rganishni taklif etadi.

Tipologik yo’nalish

Typological direction

Типологическое направление

Vakillari kasbiy faoliyatni tipologiyalashtirishga e’tibor qaratadilar. Ular shaxsning kasbiy orientatsiyasini tiplarga ajratib, quyidagilarni nazarda tutadi:

1. Realistik orientatsiya;

2.Intellektual orientatsiya;

3. Ijtimoiy orientatsiya; 4. Konventsional orientatsiya;



5.Tadbirkorlik orientatsiyasi.

Freydizm

Freydizm

Фрейдизм

Psixoanaliz ta’limotidan tashqari inson to’g’risidagi yo’nalish



2.2. SHАХS VА UNING FАОLIYATI


Atamaning o’zbek tilida nomlanishi

Atamaning ingliz tilida nomlanishi

Atamaning rus tilida nomlanishi

Atamaning ma’nosi

Ko’nikmа

The ability to

Способность

O’quvchi yoki tаlаbаning o’zlаshtirgаn bilimlаri аsоsidа muаyyan аmаliy hаrаkаtni bаjаrа оlish fаоliyati.

Extiyoj



Sprog

Спрос

Individning biror narsa-hodisaga muhtojligi va kishining ruhiy quvvati hamda faolligi manbai hisoblanadigan asosiy xususiyati.


Kognitiv

Informative

Познавательный

Bilish jarayoni

Faoliyat

Areas of use

Деятельность

1) ongli maqsad bilan boshqariladigan kishining ichki (ruhiy), tashqi (jismoniy) faolligi; 2) atrof-muhitning kishilar tomonidan maqsadga muvofiq qayta bunyod etilishi.

Empirik bosqich

The pilot phase

Эмперический этап

Tadqiqot ob’ekti to‘g‘risida har tomonlama tasavvur hosil qilish, ta’lim amaliyoti, ilmiy bilimlar saviyasi va hodisalar mohiyatiga erishishga bo‘lgan talab o‘rtasidagi ziddiyat, ilmiy muammoni nomlash.

Gumanizm


Humanism

Гуманизм

Insonning insonga bo‘lgan mehri-muhabbati, uning sha’ni, qadrini hurmat qilish, kishi manfaatlari uchun kayg‘urish g‘oyalari bilan sug‘orilgan va kishilar o‘rtasidagi tenglik, halollik, insoniy munosabat tamoyillariga asoslangan dunyoqarash

Metodologiya

Methodology

Методология

Dunyoni ilmiy bilish metodi haqidagi ta’limot


2.3. SHAXSNING BILISH JARAYONLARI VA INDIVIDUAL PSIXOLGIK XUSUSIYATLARI


Atamaning o’zbek tilida nomlanishi

Atamaning ingliz tilida nomlanishi

Atamaning rus tilida nomlanishi

Atamaning ma’nosi

Extiyoj



Sprog

Спрос

Individning biror narsa-hodisaga muhtojligi va kishining ruhiy quvvati hamda faolligi manbai hisoblanadigan asosiy xususiyati.

Ilmiy muammo

Scientific problem

Научная проблема

Fan orqali hal qilinadigan asosiy ziddiyatlar

Barkamol shaxs

A competent person

Компетентное лицо

Kamolga etgan, bekamu ko’st, to’la-to’kis inson, aqlan va axloqan pok, jismonan sog’lom, nafosatli, jamiyatda o’zligini tanigan, mustaqil fikrlaydigan, erkin, ijodkor, tashabbuskor, ishbilarmon, fidoiy shaxs

Didaktik o’yinlar

Didactic games

Дидактические игры

Ta’lim oluvchilarlarning bilim, ko’nikma va malakalarini rivojlantirishga qaratilgan maxsus ta’limiy o’yinlar.

Muammoli o‘qitish

Problem-based learning

Проблемное обучение

– o‘quv mashg‘ulotini tashkil etish shakli bo‘lib, unda pedagog rahbarligida muammoli vaziyat yuzaga keltiriladi.

Shaxsiy fazilat

The nature of the individual

Характер личности

Shaxs tomonidan o‘zining axloqiy, ruhiy va ishchanlik qobiliyatining ijtimoiy ahamiyatini, jamiyatdagi o‘rnini anglay olish xususiyati.




    1. MULOQOT VA BOSHQARUV PSIXOLOGIYASI




Atamaning o’zbek tilida nomlanishi

Atamaning ingliz tilida nomlanishi

Atamaning rus tilida nomlanishi

Atamaning ma’nosi

Pedagogik uyin

Psychology game

Психологическая игра

Bilim olish ga kdratshpan va ma’lum bir pedagogik natijani ko’zlagan x,amda ta’lim jarayonida muayyan maqsadni amalga oshiruv-chi faoliyat turi.

Test

Test

Тест

Sinaluvchini tekshirish jarayonida maxsus qo’llaniladigan metodlardan biri bo’lib, bu metod orqali aniq bir psixologik xususiyat aniqlanadi

O’zini-o’zi baholash

Self-concept

Самооценка

Shaxsning o’z psixologik sifatlari, xulqi, yutuq-lari va muvaffakiyatsizliklari, kadr-kimmati, kamchiliklarini baholay olishi.

Ijtimoiylashuv

Socialization

Социализация

Inson tomonidan ijtimoiy tajribani egallash va xayot-faoliyat jarayonida uni faol tarzda o’zlashtirish jarayoni.

Empirik bosqich

The pilot phase

Эмпирический этап

Tadqiqot ob’ekti to‘g‘risida har tomonlama tasavvur hosil qilish, ta’lim amaliyoti, ilmiy bilimlar saviyasi va hodisalar mohiyatiga erishishga bo‘lgan talab o‘rtasidagi ziddiyat, ilmiy muammoni nomlash.




    1. RAHBAR QOBILIYATINING PSIXOLOGIK KOMPONENTLARI




Atamaning o’zbek tilida nomlanishi

Atamaning ingliz tilida nomlanishi

Atamaning rus tilida nomlanishi

Atamaning ma’nosi

Pul

Money

Деньги

Universal rag’batlantirish uslubi bo’lib, har qanday darajadagi malakali va ma’lumotli xodim uchun ahamiyatli omildir.

Pul psixologiyasi

Money psychology

Психология денег

Psixologiyaning bu yo’nalishi odamning pulga bo’lgan munosabati, shu bilan birga pul omillarining inson hulq-atvoriga ta’siri xususan uning qaror qabul qilishdagi ta’sirini o’rganadi.

Ijtimoiylashuv

Sociality

Социализация

Shахsning o’z psiхоlоgik sifаtlаri, хulqi, yutuq-lаri vа muvаffаkiyatsizliklаri

Kognitiv

Informative

Познавательный

Bilish jarayoni

Jamoa

Community

Сообщество

Insonparvarlik va javobgarlik mas’uliyatlariga bog‘liqligi bilan xarakterlanadigan munosabatlar hamda hamkorlikdagi ijtimoiy ijobiy faoliyatiga asoslangan.


6.ILOVALAR
6.1.NAMUNAVIY DASTUR

O’ZBEKISTON RESPUBLIKASI

OLIY VA O’RTA MAXSUS TA’LIM VAZIRLIGI

TOSHKENT MOLIYA INSTITUTI



Ro’yxatga olindi

________________________


201__ yil ____________




Institut Kengashining 201__ yil “___”___________ dagi № “___ sonli qarori bilan TASDIQLANGAN




Download 0.8 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   6   7   8   9   10   11   12   13   14




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©fayllar.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling