Tarix-7 2017.(Uzb). indd

51-rasm. Ajanta 
ibodatxonasiga 
o‘yib ishlangan 
rasm

---

64
II BÎB. ILK O‘RTA ÀSRLÀRDÀ ÎSIYO
ràlàr và ko‘p 
riklàr bunyod etish-
gàn. Õitîy ràssîmlàri iðàk, qîg‘îz, 
yog‘îch và tîshdà o‘zlàrining àjî-
yib sàn’àt àsàrlàrini yaràtgànlàr. 
Ràssîm 
chilikning dåvîriy ràsmlàr 
chizish sîhàsi àyniqsà rivîj tîpgàn.
Påkindà VIII àsrdàn boshlab 
«Pîytàõt àõbîrîti» nîmli gàzåtà 
chiqàrilàdi. Undà impåràtîr fàrmîn-
làri và eng muhim vî 
qåàlàr yozilgàn. Gàzåtàni yog‘îchdà 
o‘yib yozilgàn màtndàn ko‘pày 
tirishgàn.
Õitîy tàbiblàri muràkkàb jàrrîhlik muîlàjàlàrini 
o‘tkàzib, turli o‘simliklàrning shifîbàõsh õususiyatlàrini 
àniqlàb, ulàrdàn dîri-dàrmînlàr tàyyorlàgànlàr. Õitîydà 
dàstlàbki pàntîmima – imî tåàtri tàshkil etilgàn. Bud-
dizmning tàrqàlishi nàfàqàt õitîyliklàr hàyotigà, bàlki ulàr-
ning må’mîrchiligigà hàm kàttà ta’sir ko‘rsàtgan.
1. Nima sababdan Muhammad Xorazmiy, Abu Ali 
ibn Sino kabi allomalar faoliyatlari ham «Jahon 
tarixi», ham «O‘zbekiston tarixi»da beriladi?
2. Xalifalikda ilm-fanning qaysi sohalari yuksak 
rivojlangan?
3. 49, 50, 51, 52-rasmlarni nimalar birlashtirishi va 
nimalar farqlashini qiyoslang.
4. Osiyo mamlakatlari madaniyatlaridagi o‘xshash va 
tafovutli tomonlar haqida fikr yuriting.
Musiqachi va qo‘shiqchi Ziryab IX asrda yashagan. 
U ko‘plab yangiliklar kiritgan. Hozirga qadar qa-
chonlardir Ziryab kashf qilgan ko‘plab narsalardan 
foydalanamiz. U mavsumga qarab kiyim kiyishni 
joriy etgan. Yupqa shisha idish oltin va kumush 
idishga nisbatan qulay va nafis ekanligini isbot-
lagan. Tantanalarda dasturxonga taom tortishning 
qat’iy tartibini belgilab bergan: dastlab suyuq taom 
(sho‘rva kabi), ortidan go‘shtli taom, so‘ng parran-
da go‘shti va nihoyasida shirinliklar tortilgan.
52-rasm. Tan sulolasi 
davrida tog‘da o‘yib 
ishlangan Budda haykali

---

65
II BÎB. ILK O‘RTA ÀSRLÀRDÀ ÎSIYO