Texnologiyasi

Kimyoviy kurash choralari
Vilt kasalhgiga qarshi g‘o ‘zaga 2-5 chinbarg chiqarganda 1,5% li 
karbamid eritmasi purkaladi. Bunda gektariga 400-6001 suyuqlik sarfla- 
nadi. Shuningdek, kuzgi shudgor oldidan yerga pentonitrolbenzol 
(PX N B) sepiladi.
G om m oz bilan zararlanishining oldini olish uchun chigit urug'i 
ekishdan 1-2 oy llgari urug' tayyorlash korxonalarida dorilanishi kerak. 
(Bu haqda urug'ni ekishga tayyorlash va ekish bobida aytib o'tilgan).
Biologik kurash usullari. 0 ‘simliklaming zararkunanda va kasal- 
liklariga qarshi kurashda kimyoviy kurash alohida o 'rin tutadi. Bunda 
kimyoviy preparatlardan foydalaniladi. Biroq amalda bu kurash ancha 
qim matga tushadi. Kimyoviy dorilar zararkunanda va kasalliklami ka- 
m aytirish, y o'qotish bilan birga atrof-m uhitga saibiy ta ’sir qiladi, 
turli foydali mikroorganizm lam i ham qirib tashlaydi, tabiatni, havo 
va suvni zaharlavdi, ehtiyot choralari ko'rilmay qolgar.da inson va 
hayvonot olamiga ham saibiy ta ’sir o'tkazadi.
Biologik kurash aksincha, foydali hasharotlarni ko'paytiradi, bu 
yo'l bilan kurashilganda tabiatga hech qanday zarar yetkazmaydi, sarf- 
harajat kimyoviy kurashga qilingan sarf-xarajatga qaraganda kamida 7- 
10 barobar arzonga tushadi. Shuningdek, biologik kurash ishlarini olib 
borish uchun ishchi o'rinlari bo'ladi va ishchi kuchi jalb qilinadi.
Biologik kurash usulini qo'llanishini jadallik bilan kengaytirish 
kerak. Bu bilan kimyoviy vositalar uchun sarflanadigan kimyoviy 
dorilar iniqdorini kamaytirish m um kin bo'ladi.
H ozir zararkunandalarga qarshi biologik kurash usuli ikki xil 
yo'nalishda olib borilmoqda.
1. M ahalliy foydali h ash a ro tlarn i saqlab, dala va b o g 'lard a 
ko'paytiriladi. Shu bilan birga, bizning sharoitda yashamaydigan foy­
dali hasliarotlarning turlari olib kelinib, iqlimlashtiriladi.
2. Zararkunandalam i o'ldiradigan m ikroorganizm (bakteriyalar, 
viruslar, zam burug'lar, sodda tuzilgan hayvonlar) ko'paytirilib, ularga 
qarshi foydalaniladi.
Foydali yirtqich hasharotlar zararkunandalar bilan oziqlanadi, 
ayrimlari esa, zararli hasharotlam ing lichinkalariga tuxum qo'yadi, 
natijada ularni halok qiladi. Parazitlar esa zararkunandaning tanasi ichida 
yoki tanasi sirtida yashab, rivojlanadi va ularni halok qiladi.
138

---