paydo bo‘ldi. Mazkur yo‘nalish doirasida kognitiv ta’limning
individual metod va uslublarini ishlab chiqish, tafakkur jarayonini
faollashtirish, ijodiy qobiliyatlami diagnostika qilish, bolalar va
kattalaming ijodiy qobiliyatlari, yashirin salohiyatlarini myobga
chiqarish muammolari o‘iganiladi. Xorijiy psixologlar kognitiv taiim
sohasida o‘zlarining asosiy e’tiborini mehnatga yaroqsiz, nogiron
bolalar, savodsiz kattalaming taiim olishi uchun zarar boigan
kognitiv qobiliyatlarini rivojlantirish masalasiga qaratadilar. Rus
psixologlari ko‘proq oliy maiumotli, intellektual qobiliyati yuqori
kattalaming ijodiy tafakkurini faollashtirish metodlari va maxsus
texnologiyalarini ishlab chiqishga e’tibor beradilar.
Kognitiv taiim muammolari yaqin yillardan boshlab keng
muhokama qilinayotgan boiishiga qaramay, ular o‘zining uzoq
tarixiga ega. XX asming 20-yillaridayoq A.Binl tomonidan fanga
“aqliy ortopediya” tushunchasi kiritilgan edi. Jismoniy ortopediya
umurtqa pog‘onasidagi nuqsonlami to‘g‘rilaganday, A.Binlning
fikricha, mental-aqliy ortopediya diqqat, xotira, idrok, aqliy
qobiliyatlar, irodani to‘g‘rilash, rivojlantirish va mustahkamlashi
kerakedi.
Kognitiv ta iim muammolari boshqa mashhur psixologlar
J.Piaje, L.S.Vigotskiy, J.Braner kabilaming ham diqqatini tortgan.
J.Piaje psixologiyaga “kognitiv stmktura” haqidagi g‘oyani olib kirdi.
Uning fikricha, kognitiv strakturalar insonning nimani qila olishi
va nimaga qodir boimasligini belgilab beradi. Mazkur strakturalar
ongsizlikka tegishli boiib, ular tafakkurga muayyan yo‘nalish
beradilar. Masalan, odam biror muammo yoki narsa haqida qanday
fikrda ekanligini yaxshi bilishi mumkin. Ammo nega aynan shunday
Do'stlaringiz bilan baham: |
