Ўзбекистон республикаси олий ва ўрта махсус таълим вазирлиги низомий номидаги тошкент давлат

TABIIY FANLARNI OʻQITISHDA INTERFAOL USULLARDAN 
FOYDALANISH 
 
Ilhomova H.M. - Sergeli tibiyot kolleji 
 
Zamonaviy oʻqituvchi qanday boʻlishi kerak? Hozirgi kundagi global 
oʻzgarishlar, fan-texnika va axborot-kommunikatsiya texnologiyalarining kun sayin 
rivojlanib borishi XXI asr oʻqituvchisidan pedagogik mahoratni, oʻtkir irodani, 
pedagogik-psixologik bilimlarni, o‘z fanini chuqur bilishni va yuksak tafakkumi, 
siyosiy savodxonlikni, fikrlash doirasi keng va mulohazali boʻlishni talab qiladi. 
Bugungi kun o‘qituvchisi ko‘rgazmali qurollar, turli o‘yin, mashg‘ulotlari, 
zamonaviy interfaol usullardan, texnik vositalardan, kompyuterdan faoliyati davomida 
o‘rinli foydalana turib, mul’timedia darslarini qo‘llash orqali sifat va samaradorlikka 
erishishi mumkin. Demak, zamonaviy oʻqituvchi hozirgi kunda zamonaviy axborot 
kommunikatsion texnologiyalar va interfaol usullarni dars jarayoniga tadbiq eta olishi 
bilan ajralib turadi. 
Biz quyida kasb-hunar kollejlarida “Amaliy geografiya” darsida foydalanish 
mumkin boʻlgan zamonaviy interfaol usullarning tadbiqi bilan tanishamiz. 
 
 
 
“Blits-soʻrov” usuli.
 
 
 
Mashgʻulotni oʻtkazish tartibi. Ushbu usul bir necha bosqichda 
oʻtkaziladi: 
-Oʻqituvchi hamma oʻquvchilarga alohida-alohida tarqatma material beradi va 
ulardan ushbu materialni sinchiklab oʻrganishlarini soʻraydi; 
-Oʻqituvchi tarqatma material mazmuni va bajariladigan vazifa (tarqatma 
materialda berilgan harakatlar ketma-ketligini toʻgʻri belgilash, belgini qogʻozda 
alohida ajratilgan boʻlimga raqamlar bilan qoʻyish kerakligi)ni tushuntiradi; 
-Tarqatma materialda berilgan vazifa dastlab yakka tartibda bajarilishini 
ta’kidlaydi; 
-Har bir oʻquvchi oʻzining shaxsiy fikri asosida tarqatma materialdagi “yakka 
baho” boʻlimiga berilgan xarakatlarning mantiqiy ketma-ketligini raqamlar bilan 
belgilab chiqadi; 

---

288 
-Barcha kichik guruhlar oʻz ishlarini tugatgach, oʻqituvchi harakatlar ketma-
ketligi boʻyicha toʻgʻri javobni beradi, ya’ni oʻquvchilardan ularga tarqatilgan 
qogʻozlardagi “toʻgʻri javob” boʻlimiga u tomonidan aytilgan harakatlar ketma-
ketligi raqamlarini yozishni soʻraydi; 
-Oʻqiyuvchi “toʻgʻri javob” boʻlimida braqamlar bilan “yakka baho” hamda 
“guruh bahosi” boʻlimidagi raqamlarni solishtirish va kattasidan kichigini ayirish, 
ayirmalarni mos holda “yakka xato” va “guruh xatosi” boʻlimlariga yozishlarini 
soʻraydi; 
-Oʻqituvchi “Toʻgʻri javob ” boʻlimida berilgan raqamlar bilan “yakka baho” 
hamda “guruh bahosi” boʻlimidagi raqamlarni solishtirish va kattasidan kichigini 
ayirish, ayirmalarni mos holda “yakka xato” va “guruh xatosi” boʻlimlariga 
yozishlarini soʻraydi; 
-Oʻqituvchi yakka va guruh xatolarining umumiy soni boʻyicha tushuncha 
beradi va ularni har birini alohida –alohida sharxlab beradi; 
-Oʻqituvchi mashgʻulotni yakunlab, ba’zi guruhlarning mashgʻulot mobaynidagi 
ish faoliyatlariga oʻz fikrini bildiradi va oʻquvchilarning bilimini ilovadagi mezonlar 
asosida baholaydi yoki mos kelgan toʻgʻri javoblar soniga qarab har bir oʻ[quvchi oʻz 
bahosini ilovada koʻrsatilgandek aniqlaydi. 
“Zilzilalar” mavzusini mustahkamlash uchun Blis-soʻrov.