Fazalar muvozanati. Eritmalar 36-§. Fazoviy o’tishlar. Fazalar qoidasi

43-§. Osmosning ahamiyati

Osmos o’simlik va hayvon organizmlarining yashash faoliyatida muhim ahamiyatga ega. U to’qimalarning elastikligini, organlarning ma’lum shaklda bo’lishini saqlab turishga yordam beradi. Тo’qima va hujayralarda suvning mo’l bo’lishi ko’pgina fizik va kimyoviy jarayonlar, moddalar gidratlanishi va dissotsiatsiyasi, gidroliz, oksidlanish reaksiyalarining normal o’tishi uchun zarurdir.

Mineral suvlarning tuproqdan o’simlik ildiziga o’tishi, o’simlik shirasining o’simlik bo’ylab harakatlanishi, o’simlik tomonidan turli moddalarni ajratib chiqarilishi, so’rilish jarayoni, hayvonlarda ichki sekretsiya bezlarining faoliyati osmotik bosim tufayli sodir bo’ladi. O’simlik shirasidagi osmotik bosim kattaligi o’simlikning oziqlanishiga, yil fasllariga, iqlimga, tuproqqa va o’simlikning biologik xususiyatlariga bog’liq. Тuproq tarkibidagi ionlar xilini, konsentratsiyasini o’zgartirish yo’li bilan sho’rroq yerlardan ham yuqori hosil olish mumkin.

Meditsina va veterinariya amaliyotida osmotik bosimning o’zgarishiga ya’ni «osmotik rezistentlik» ning o’zgarishiga nisbatan qondagi eritrotsitlarning chidamliligini aniqlash keng qo’llaniladi. Bu usul odam va hayvonlarning turli kasalliklarini aniqlashda muhim ahamiyatga ega.

44-