Biz Sizlar bilan o’rtacha bosimlardagi suvning holat diagrammasini ko’rib chiqamiz. (1Mpa gacha). Bu chizmadagi egri chiziqlar ikki fazalar orasidagi muvozanatni bildiradi. OS – suyuq suvning bug’ bosimini temperaturaga bogliqligini ifodalaydi va bug’lanish egrisi deb ataladi. OV – suvni muzlash temperaturasini tashqi bosimga bog’liqlik egrisidir va uni suyuqlanish egrisi deb ham ataladi. OA – muzning bug’ bosimini temperaturaga bog’liqlik yoki sublimatlanish egrisi deb ataladi. 1 – figurutiv nuqta bilan belgilangan sistemaning erkinlik darajasi S=3-1=2 Demak, ma’lum chegarada temperatura va bosimni o’zgartirish mumkin va bunda sistemada fazalar soni va xili o’zgarmaydi va sistema ikki (yoki bi) variantlik deyiladi. 2 – nuqtada sistemaning erkinlik darajasi S=3-1=1 ga teng bo’ladi. Demak, bunda yoki temperaturani yoki bosimni (faqat bittasini) ma’lum chegarada o’zgartirish mumkin va sistema bir (yoki - mono ) variantli deyiladi. OD egrisi o’ta sovitilgan suvning to’yingan bug’ bosimini temperaturga bog’liqligini ifodalaydi. Bu metastabil holat bo’lib, bir necha muz kristallari kiritilsa, butun sistema muzlaydi. O nuqtada (uchlama nuqta) uch faza muvozanatda bo’ladi va bunda erkinlik darajasi S=3-3=0 ga teng bo’ladi. Ya’ni sistema variantsiz deyiladi. Ya’ni bu holat faqat ma’lum shart – sharoitda amalga oshirilishi mumkin (r=6,1 g Pa va T=273,157 K (0,00760S) ) Muz erigandan so’ng, sistemada ikki faza (suyuq suv va buғ) qoladi va sistema bir (mono) variantli (s=1) va bundan keyin qizdirish davom ettirilsa jarayon OS egri bo’yicha boradi. Yuqori bosimlarda har xil (6) modifikastiyadagi muzlar hosil bo’lishi kuzatiladi.
Do'stlaringiz bilan baham: |
