Fazaviy tezlik. Bir jinsli muhitda

kd/m³hisobidagi qivmati

Nit	Nt	I
Stilb	Sb	IO^4
Apostilb	Asb	M я
Lambert	Lb	10^4/rr

Nit, ravshanki, kd/m² ning boshqaeha nomi. Stilb har bir kvadrat santimetridan I kd yorugMik kuehi beradigan yuzaning ravshanligiga mos keladi. Apostilb va Iambert kattaliklar fizik jihatdan sirtida maMum yoritilganlik hosil qilingan ideal soehgiehning ravshanligini bildiradi.

Kattaliklar	Belgisi	BiHigi	Belgisi	Energetik biHigi
YorugMik oqimi	Ф	Lyumen	Lm	vatt
YorugMik kuehi	I	Kandela	Kd	vatt/sterradian
Ravshanlik	B	Kandela/m^2	Kd /m^2	vatt/(sterrad ian( m^2))
Intensivlik	R	Kandela/m^2	Kd Im^1	vatt/(sterradian( m^2))
Yorituvehanlik	S	Lyumen/m'	Lm/m^2	vatt/m^2
Yoritilganlik	E	Lyuks	Lk	vatt/m^2

Fotometrlar. Sirtlaming yoritilganligini tenglashtirish J¹O¹Ii bilan ikki manbaning yorugMik kuehi taqqoslanadi. Shu maqsadda ish Iati Iadi- gan asboblar fotometrlar deb ataladi. Eng sodeia fotometrlardan binning ehizmasi l.ll-rasmda ko‘rsatilgan. Uebburehakli ABE prizmaning oq rangga bo'yalgan AE va BE yoqlariga manbalardan yorugMik tushadi. Prizmaning liar bir yog¹ ini faqat bir manba yoritadi.

Yoritilganlik E tomondan ko*z bilan kuzatiladi. Fotometmi manbalar orasida u yoki bu tomonga siljitib, prizmaning BE va AE yoqlari bir xil yoritilishiga erishiladi va shundan so‘ng quyidagi mulohazalarga muvoflq manbaning yorugMik kuehi hisoblanadi: yorugMik kuehi I_t boMgan Si manba prizmadan r_t masofada turib yoritiluanlik hosil qiladi, yomg'lik kuehi I₇ bo'lgan S₇ manba prizmadan r₇ masofada turib

Ej - —J eos a
yoritilganlik hosil qiladi. Fotomelmi E_i=E₇ bo‘Iadigan qilib joylash- tirganimiz uehun quyidagini yoza olamiz:


(1.40)
L=L
Л L
Ikki manbaning yorug'lik kuehlari nisbati yorug'lik manbalaridan birday yoritilgan sirtgaeha bo'lgan masofalar kvadratlarining nisbati kabidir.
Yuqoridagi (1.40) ifoda bir manbaning yorug'lik kuehi ma’lum bo'lganda ikkinehi manbaning yorug'lik kuehini topishga imkon beradi.
Faqat ikkala taqqoslanuvehi sirtlaming rangi bir xil bo'Igandagina ravsltanliklaming tengligini ko'z bilan yetarli darajada aniq belgilash mumkin. Sirtlaming rangi bir-biridan ozgina farq qilganda ham ravshanliklami taqqoslash juda qiyinlashadi, farq katta bo'lganda esa ravshanliklami taqqoslash mumkin bo'lmay qoladi.