Fazliddin o‘taganov

Markaziy Osiyo madaniyati
 haftalik gazetasini muntazam o'qib turaman. 
Berilgan gapda qayerlarda qoʻshtirnoq ishlatilishi shart? (Yozib koʻrsating) 
J: «
 Markaziy Osiyo madaniyati
»
75. 1996-yilning 23–26-aprel kunlari Toshkentda to'qimachilik va ko'nchilik sanoatining birinchi xalqaro «Osiyo: gazlama, 
charm–96» ko'rgazmasi bo'lib o'tdi. 
Tagiga chizilgan soʻzdan soʻng ikki nuqta nega qoʻllangan? 
J: Uslubiy ravonlikni, muxtasarlikni ta'minlash maqsadida turli xil rasmiy ma'lumotlarda, nashr ishlarida ayrim so'zlardan 
keyin. 
76. ... oradan у ana bir necha oy о'tib, uchinchi marta sud bo'lgan. Bu safar Botirovning «jinoyati» о'n bir yillik qamoq bilan 
«taqdirlandi». (T. Malik) 
Bu oʻrinlarda qoʻshtirnoq nima sababdan qoʻllangan? 
J: Kesatiq, piching, kinoya mazmunli soʻzdan soʻng. 
77. «Xalq artisti», beliga o'q tekkanday erta-yu kech to'rdagi karavotga yonboshlab «Teatr» jurnalini varaqlaydi, xalq artisti 
bo'Imoq sirlarini axtaradi, chamasi. (E.A'zamov) 
Ikkinchi oʻrinda qoʻshtirnoq nega qoʻllangan? 
J: Jurnal nomini bildirgani uchun. 
78. «Uzdunrobita» qo'shma korxonasi, «
Kochxolding konserni
», «Kamolot» ijtimoiy harakati, «Istiqlol» tennis sport 
majmuasi, «Diyor» savdo uyi, «Ekosan» xalqaro jamg'armasi, «
O'zbekavtotrans Davlat aksionerlik» korporatsiyasi
, 
«O'ZDEUavto» O'zbekiston – Janubiy Koreya qo'shma avtomobil zavodi, «Chorsu» mehmonxonasi. 
Necha oʻrinda qoʻshtirnoq noto’gʻri oʻrnashgan va qaysi joy(lar)da ekanligi pastga yozing. 
J: «Kochxolding» konserni, «O'zbekavtotrans» Davlat aksionerlik korporatsiyasi 
79. Transport (mashina, samolyot, avtobus va sh.k.) larning nimasini bildirgan so'zlar qoʻshtirnoqqa olinadi? 
J: Markasini. 
80. «Rayhon» alkogolsiz ichimligi, «Kibo» oyoq kiyimi, «Hojimatov damlamasi» 
Bu oʻrinlarda qoʻshtirnoq nima sababdan qoʻllangan? 
J: Mahsulotlarning nomini ifodalovchi leksik birliklar qo'shtirnoqqa olinadi. 
81. 1995-yilning 6-may kuni «Lotin yozuviga asoslangan o'zbek alifbosini joriy etish to'g'risid
ag
i Qonuniga o'zgartirishlar 
kiritish haqida» Qonun qabul qilindi. 
Aslida qaysi oʻrinda yoki soʻzdan soʻng qoʻshtirnoq boʻlishi kerak edi? 
J: … joriy etish to'g'risid
a
»
g
i 
82. Sinflarning tartibini bildiruvchi harflar, baho ballari qaysi tinish belgisi bilan bogʻliq holda beriladi? 
J: Qoʻshtirnoq 
83. «Qozi» o'z ishiga puxta bo'lsa-da, xojasining martabasini izzat qilib, «siz buyuring» deganday qaradi. (T. Malik) 
Soʻzlar yoki gap nima sababdan qoʻshtirnoqqa olingan? 
J: Ko'chma ma'noda qo'llangan so'zlar, ishlatilishi odat tusiga kirmagan, eskirgan yoki yangi qo'llanayotgan, kesatiq, piching, 
do'q-po'pisa va shu kabi ma'nolarni bildiruvchi leksik birliklar qo'shtirnoq ichida yoziladi. 
Endi bu yerda «Qozi» soʻzi kesatiq, piching ma᾽nosida; «siz buyuring» gapi esa nutqda imo-ishora mazmunini bildirgani 
uchun yozuvchi uni qoʻshtirnoqqa olib ketgan. (…va shu kabi ma'nolarni…) 
84. «Tanqid – kelajakning mevasi», – deydi dono xalqimiz. 
Bu oʻrinda qoʻshtirnoq nima sababdan qoʻllangan? 
J: Chunki ko'chirma gap qo'shtirnoqqa olinadi. 
85. Reja, mavzu, qaror qilindi kabi so'zlardan so'ng qanday tinish belgisi qoʻyish mumkin? 
J: ikki nuqta 
86. Shoir B. Boyqobilov 
Navoiynoma
tetralogiyasi uchun Navoiy nomidagi O'zbekiston Respublikasi Davlat mukofotini olish 
baxtiga sazovor bo'lgan. 
Yuqoridagi gapda qaysi soʻz qoʻshtirnoqqa olinadi? 

---

Telegram kanalimiz: @Ona_tili_va_adabiyot_N1 
J: «
Navoiynoma
» 
87. To 'rt narsa hamma uchun kerak: salomatlik, go 'zal xulq, rostgoʻylik va halol mehnat.
Ushbu gapda ikki nuqtaning nima sababdan ishlatilayotganini izohlang. 
J: Uyushiq bo'laklardan oldin kelgan umumlashtiruvchi so'zdan keyin. 
88. Ikki nuqta o'zbek yozuvida qachondan boshlab ishlatila boshlangan? 
J: XIX asming oxiri va XX asrning boshlaridan 
89. Oltmishga kirib bildim: umrim bekorga o'tmabdi, odamlarga kerakli ekanman hayotda iz qoldiribman. (A. 
Qahhor) 
Ushbu gapda ikki nuqtaning nima sababdan ishlatilayotganini izohlang. 
J: Shaklan tugallangan, lekin mazmunan keyingisi birinchisining uzviy davomi sanalgan bog'lovchisiz qo'shma gap boʻlganligi 
uchun sodda gaplar orasiga. 
90.