Fikrlarning qaysi biri

Keyingi yurishda g’alaba qozonish uchun quyidagi qaysi yo’lni tutishi kerak?

A B C D
18. Quyidagi jadvalda chekishni tashlamoqchi bo’lganlar bilan o’tkazilgan tadqiqot natijalari berilgan. 240 ishtirokchidan yarmiga tarkibida nikotin bo’lgan xapdori berilgan, ikkinchi yarmiga esa platsebo (tarkibida tibbiy modda bo’lmagan dori) berilgan.

Tadqiqotchilarning fikricha: nikotinli xapdori berilganlar orasidan bu dorilarsiz ham xuddi platsebo dorilari yordamida tashay olganlar foizichalik tashlay olishardi.
Tadqiqotchilarning xulosasiga ko’ra, nikotinli xapdori berilgan chekuvchilarning nechtasi dori tufayli chekishni tashlagan?
A) 16
B) 32
C) 39
D) 40
19. Politsiya katta tezlikda qoidabuzarni quvayotib ba’zida uni ko’zdan yo’qotadi. Lekin bu ta’qibni to’xtatish kerak degani emas. Keyingi qilish kerak bo’lgan ish birinchi burilishda o’ngga va keyingi burilishda yana o’ngga qayrilish kerak. Qochayotgan haydovchilar burilish kelganda qayrilishga harakat qilishadi, chunki bu instinkt darajada quvlayotgan moshinadan qochishning eng yaxshi yo’lidek ko’rinadi. Odatta ular chapga qayrilishmaydi, chunki bu kutish va qarama qarshi tarafdan kelayotgan boshqa avtomobillarni tekshirishni talab etadi. Demak, bir ikki marta o’ngga qayrilsa tez orada yana jinoyatchi ko’rinadi. Agar haqiqat bo’lsa, quyidagi javoblarning qaysi biri yuqoridagi bahsni kuchaytiradi?
A) Odatta avtomobillarda ta’qib qilish quvlanayotgan haydovchi avtomobil boshqaruvini yo’qotishi bilan tugaydi.
B) Televizorda ko’rsatiladigan avtomobillar quvishlaridagi haydovchilar odatta chapdan ko’ra o’ngga qayriladilar.
C) Politsiya haydovchilari odatta boshqa haydovchilarga qaraganda uzoq vaqt kattaroq o’rtacha tezlikda harakatlana olishadi.
D) Politsiya haydovchilari odatta jinoyatchilarni avtomobilda quvlayotganda yuqoridan vertolyot orqali yordam so’rashadi.
20. Foyda ko’rishni boshlash va buning natijasida faoliyat ko’rsatishda davom etish uchun muzey pul sarflashga qaror qildi. U yerda qimmat, katta va yaxshi rejalashtirilgan va shubhasiz yangi tashrif buyuruvchilarda katta taassurot qoldiradigan foyye ochildi. Jiddiy talabalar uchun esa yangi hech narsa taklif qilinmagan. Xohlovchilar shundoq ham muzeyga muntazam kelishadi, muzeyning tashqi ko’rinishi qanchallik chiroyli va taassurot qoldiradigan bo’lmasin. Demak, tashqi ko’rinishga shuncha pul sarflash bekor bo’lgan, pullarni muzeyga ilm o’rganish uchun keluvchilarga kerak sharoitlarni yaxshilashga sarflash to’g’riroq bo’lardi. Quyidagi javoblarning qaysi biri yuqoridagi bahsdagi xatolikni eng yaxshi ochib beradi?
A) Yangi tashrif buyuruvchilarni yangi foyye o’ziga jalb qilishini muzey komil ishonch bilan aytolmaydi.
B) Tashrif buyuruvchilar uchun muzeydagi narsalar qay sharoitlarda ko’rsatilishi qiziqligi haqida hech qanday dalil yo’q.
C) Agar ilm izlovchilar nima bo’lganda ham kelishda davom etar ekan, muzey sharoitlarni yaxshilash orqali foyda ko’rmaydi.
D) Jiddiy talabalar va oddiy jamoatchilik orasida muzeyda hech qanday aloqa yoki muloqot bo’lmaydi.
21. Rasmiy ma’lumotlarga ko’ra Angliya keyingi 50 yil ichida aholi soni uchdan biriga ortganda Yevropaning aholi soni eng ko’p mamlakatiga aylanadi. Hozirda Angliyada 50 million aholi bor, keyingi 50 yilda bu son 68 millionga yetadi – har kvadrat milyaga 1349 kishi. Mamlakat Statistika Qo’mitasidan ma’lumot olgan oppozitsioner siyosiy partiyalar migratsiyani cheklashni talab qilishgan. Oppozitsiyaning spikeri immigratsiya haqida shunday deydi: “Bu hozirgi hukumatning immigratsiya bo’yicha noto’g’ri siyosati natijasida keng jamoatchilik qanday bosim ostida qolganini yaqqol ko’rsatyapti, saylovchilar buni borgan sayin tushunib yetishmoqda.” Cheklovlarsiz aholi o’sishi davom etsa ekstremistik siyosiy partiyalar bundan faqat foyda ko’rishadi. Quyidagi javoblarning qaysi birida yuqoridagi bahsning asosiy xulosasi keltirilgan?
A) Ekstremistik partiyalar aholi o’sishidan siyosiy kuch oladilar.
B) Angliya keyingi 50 yilda Yevropada eng ko’p aholi sonli mamlakat bo’ladi.
C) Immigratsiya siyosati natijasida ijtimoiy xizmatlar bosim ostida qoladi.
D) Saylovchilar hukumatning immigratsiya siyosatidan norozi.
22. Netbol musobaqasi ikki bosqichga bo'lingan. Birinchi bosqichda jamoalar teng guruhlarga bo'linadi, ular doirasida har bir jamoa bir-biridan bir marta o'ynaydi. Ikkinchi bosqichda har bir guruh g'oliblari to'rt chorak final bilan boshlanadigan nokaut (pley-of) musobaqasida qatnashadilar. Quyidagilardan qaysi biri musobaqani boshlaydigan jamoalar soni bo'lishi mumkin?
A) 8
B) 20
C) 44
D) 72
23. Katalitik konvertorlar avtoulovlarga o’rnatilmoqda, maqsad – avtodan chiqadigan zararli chiqindilarini kamaytirish. Ammo ular ifloslanishning bir turini yo'q qilsa ham, ishlash davomida boshqasini hosil qilish uchungina xizmat qilmoqda. Katalizatorlarni olib tashlaydigan ba'zi ifloslantiruvchi moddalar tomonidan yer ozoni shaharlarda juda past darajada saqlanadi. Shunday qilib, qancha katalitik konvertorlar o'rnatilsa, shuncha ozon ko'payishi mumkin. Ozon yozgi tutunlarni bo'g'ishining asosiy sababi bo'lganligi sababli, astmatiklar kabi nafas olishda muammosi bor odamlarning katalitik konvertorlardan foydalanish darajasi ancha yomonlashadi. Avtoulovlarni katalitik konvertorlar bilan jihozlashni to'xtatishimiz kerak. Quyidagilardan qaysi biri, agar rost bo'lsa, yuqoridagi dalilni zaiflashtirishi mumkin?
A) Ko'pgina avtoulovlarda katalitik konvertor o'rnatilmagan.
B) Katalitik konvertorlar zararli avtomobil chiqindilarini kamaytirishning eng ommalashgan usuli hisoblanadi.
C) Katalitik konvertorlar olib tashlaydigan ifloslantiruvchi moddalar nafas olishda qiyinchilik tug'dirishi mumkin.
D) So'nggi bir necha yil ichida nafas olish qiyinlashuvi bilan kasallanganlar soni ko'paygan.
24. Yevropa Ittifoqiga (YI) a'zo bo'lish mamlakatlar uchun iqtisodiy o'sishni va siyosiy barqarorlikni ta’minlaydi. Ilgari Kommunistik Sharqiy Blok tarkibiga kirgan mamlakatlar nisbatan obod va barqaror bo'lishlari maqsadga muvofiqdir. Shuning uchun Yevropa Ittifoqini imkon qadar tezroq kengaytirib, Sharqiy blok mamlakatlarini o'z ichiga olishi kerak. Ushbu dalil noto'g'ri. Quyidagilardan qaysi biri asoslashdagi xatolikni ko’rsatib beradi?
A) Sharqiy blok mamlakatlari mavjud a'zolarning kirishidan oldingi o'sishi va barqarorligi uchun potentsialga ega deb taxmin qiladi.
B) Yevropa Ittifoqi tashqarisida xuddi shunday farovon va barqaror mamlakatlar borligini tan olmaydi.
C) Mavjud bo'lgan a'zo mamlakatlar tomonidan Yevropa Ittifoqining kengayishiga qarshilik ko'rsatilmasligiga asoslanadi.
D) Bu shuni anglatadiki, Sharqiy blok mamlakatlarining Yevropa Ittifoqidan chiqarilishi ularning beqarorligiga olib keladi.
25. AQSh tovar jo’natmalarni qo’lga olish orqali va noqonuniy hosillarni yo’q qilish orqali noqonuniy giyohvand moddalarining ta’minotini kamaytirishga harakat qiladi. Bu harakatlarga qaramay, giyohvand moddalar oqimi juda baland, chunki masalan Kolumbiyadagi giyohvand o’simliklarni o’stiruvchilar muntazam joylarini o’zgartiradilar va topishni qiyinlashtirish uchun kichikroq maydonga ekadilar. Shuning uchun talabni kamaytirishga ko’proq kuch sarflash kerak. Bu faqatgina giyohvand moddalarini qabul qiluvchilarning sonini kamaytirish degani emas. Muhim masala ashaddiy giyohvandlar tomonidan iste’molini kamaytirish bo’lganligi uchun, mamlakat qamoqxonalaridagi giyohvandlikka o’ch jinoyatchilarning kasalligi davolanishi lozim. Shu yo’l bilan giyohvandlik bilan bog’liq ijtimoiy masalalar yechim topadi. Quyidagilarning qay biri, agar haqiqat bo’lsa, yuqoridagi fikrni eng kuchlantiradi?
A) Ta’minotini kamaytirishga qaratilgan xatti-harakatlarga qaramay giyohvand moddalarining narxi tushmadi.
B) Statistika ko’rsatadiki, Kolumbiyadagi ko’pgina noqonuniy giyohvand o’simliklar dalalari yo’q qilindi.
C) AQSh qamoqlaridagi giyohvandlarning ko’pi giyohvandlikdan davolanishni istashmaydi.
D) Giyohvandlik bilan bog’liq jinoyatlarning ko’pini ashaddiy giyohvandlar sodir etadilar.
26. 8m uzunlikdagi lenta yarmiga o'ralsa, ikkala uchi bir-birining ustiga joylashadi. Ushbu ikki baravar uzunlik yana yarimga o'raladi. 2 m uzunlikdagi buklangan lenta o'rtada kesib o'tiladi. Kesilgan qismlar va ularning uzunligi qancha?
A) har biri 1m uzunlikdagi 8 dona tasma.
B) 6 dona tasma, uzunligi 2 m 2 va uzunligi 4 m.
C) 3 ta uzunligi 2m va uzunligi 1m bo'lgan 5 ta lenta.
D) har biri 2m uzunlikdagi 4 dona tasma.
27. Hozir ekoturizm sayyohlarning yigirma foizini tashkil qiladi. Bu tabiiy resurslardan ortiqcha foydalanishning barqaror alternativasini ta'minlashi kerak. Biroq, sayyohlar hayvonlarning hayot tarziga yangi kasalliklarni kiritishlari mumkin. Botsvanadagi mo'g'ullar va meerkatlar odamlardan yuqadigan sil kasalligidan vafot etdi va Sharqiy Afrikadagi gorillalar turizm kirib kelganidan keyin yangi ichki parazitlarni oldi. Bundan tashqari, odamlarning ko'payib borishi oq ayiqlar, pingvinlar, delfinlar va yomg'ir o'rmonlari qushlarini stressga holatiga tushirib, ularning naslini pasaytirishi xizmat qilgan. Yuqoridagi parchadan qaysi birini ishonchli xulosa qilish mumkin?
A) Yovvoyi tabiat sog'lig'idagi nozik o'zgarishlar tasodifiy kuzatuvchiga sezilmasligi mumkin.
B) Ko'pgina ekoturistik loyihalar ekologik jihatdan foydali.
C) Delfinlar sayyohlik kemalari mavjud bo'lganda tobora g'azablanadilar.
D) Barqaror resurslarning foydasi yovvoyi hayotga yetkazilgan zarardan ustun bo'lishi mumkin.
28. Fransuz golfchisi Jan Van de Velde Ochiq chempionatda g'alaba qozonish uchun katta imkoniyatini tashlab yubordi. Aksariyat o'yinchilar g'alabani shu tarzda tortib olishganidan xavotirda edilar. Ammo, keyinchalik intervyu bergan Van de Velde, bu faqat o'yin ekanligini ta'kidladi: Hayotda bundan ham yomon narsalar bor, dedi u. Haqiqatan ham? Balki eng yaxshi raqobatchining bunday falsafiy munosabatni bildirishini eshitish tetiklantiruvchi bo'lishi mumkin, ammo sovrin nima uchun uni chetlab o'tganligini to'liq tushuntirib beradi. Bu darajada yutqazishdan ko'ra yomonroq narsa yo'qligiga ishonishingiz kerak. Quyidagilardan qaysi biri yuqoridagi dalilning asosidagi taxminidir?
A) Agar g'alaba unga ko'proq ahamiyat bergan bo'lsa, Van de Velde g'alaba qozongan bo'lar edi.
B) Har bir inson, agar bunga qodirligiga ishongan bo'lsa, eng yaxshi turnirlarni yutishi mumkin.
C) Sportda hech narsa yutqazishdan yomonroq emas.
D) Van de Veldega o'yinning so'nggi bosqichlarida juda omad etishmadi.
29. Xalqaro Zoologik Nomlash Kodeksiga ko’ra, biron organizmning eng erta qayd qilingan ilmiy nomlanishi uning rasmiy nomlanishiga aylandi. Bu haqqoniyga o’xshaydi, ammo bu tizimning kamchiliklari bor. Darsliklarda zamonaviy otning qazilma ajdodlari ketma-ketligi quyidagicha beriladi: Pliohippus, Merychippus, Mesohippus va otning ilk ajdodi Hyracotherium. So’nggi nomlanish boshqalaridan keskin farq qiladi. Hyracotherium oldinlari mantiqiy Eohippus deb nomlanardi; bu nomning lug’aviy ma’nosi “tong/sahar oti”. Ot ma’nosini beruvchi -hippus qo’shimchasi ro’yhattagi qolganlarining hammasida uchraydi. Eohippusning eshitilishi ham yoqimli. Hyracotherium deb nomlangan hayvonning topilgan qazilma suyak bo’lagi aslida avvallari Eohippus deb nomlangan hayvonga tegishli ekanligi aniqlangach, nomi o’zgartirildi. Quyidagi xulosalarning qaysi biri yuqoridagi matnni eng yaxshi qo’llab-quvvatlaydi?
A) Ilmiy nomlashda qaror qabul qilayotganda mantiq birinchi o’rinda bo’lmaydi.
B) Organizmlarni ilk ro’yhatga olingan sanaga asoslanib nomlash tizimi unchalik to’g’ri emas.
C) Xalqaro Zoologik Nomlash Kodeksi doim ham hayvonlarga eng mantiqli nom bermaydi.
D) Hyracotherium nomi qaytib Eohippus nomiga o’zgartirilishi lozim.
30. Tashqi devorlariga o’zlarining biznesini yuritish uchun giyohvand modda sotuvchilari va fohishalar tomonidan tirab qo’yilgan narvonlar bo’lsa ham, Yorkshirda joylashgan Evertrop Qamoqxonasi mahkumlari biron marta bu narvonlardan foydalanib qochishga urinmagan. Qamoqxona ishchisining aytishicha bunga sabab qamoqxonada mutasaddilar tomonidan nihoyatta qulay sharoitlar yaratilganligidir. Natijada bu jinoyatchilikning oldini olishning uddasidan chiqmayapti. Hatto ko’pgina mahkumlar erkinlikka chiqishi bilan qayta jinoyat sodir etib qamoqqa qaytishmoqda, chunki u yerda uyda bo’lishi mumkin barcha qulayliklar bor: har bir kamerada televizor, yotoqqa olib kelinadigan nonushta, oylik maosh va yaxshi xulq uchun naqd pul mukofotlari. Muallifning bahsi quyidagi qaysi yashirin taxminga asoslangan?
A) Agar qamoqxona bunchalik qulayliklarga ega bo’lmaganida mahkumlar qayta jinoyat sodir etmagan bo’lardilar.
B) Ko’p jinoyatchilar uchun qonun buzish odat bo’lib qolgan.
C Hamma mahkumning ham giyohvand moddalari va fohishalarga qiziqishi yo’q.
D) Qamoqxona ichidagi sharoitlarni qamoqxona ishchilari belgilab berishadi.