Firdavsu-l-iqbol

T A D Q I Q O T L A R
 
jahon ilmiy – metodik jurnali
 
 

http://tadqiqotlar.uz/ 

13-son_7-to’plam_May-2023
 
128 
2 toshbosma nashri bor
3
. Devoni debochasi so'ngida Ogahiy turkiy tilga tarjimalari 
ro'yxati va besh tarixiy asari nomini keltirgan. 
Ogahiy devoni debochasida badiiy ijodkorlik va shoirlik isteʻdodi haqida fikr 
yuritib, sheʻriy ijodga pisandsiz qaragan mutaasib dindorlarga qarata deydi:
ا هیلع لوسر رلادناعم یضعب و
یدری ا شیمروکتی هغقی لاخ ین نآرق میکین ملاسل
باسح نیدیسهرمز ارعش
یاغاملیق
کنینرعش زوس وب میکنوسلوب مولعم هغیلها تریصب رلا
هغیتعفر یماقم
هبترم کنین رعاش و عطاق لی لد
عطاس تجح هغیتعانم یس
وب رود
تهج
هغروتی آ رعش افلُخ و ایقتا و ایلواو خیاشم رثکا نید
بوزوکروک لاغتشا
هکلب رلارود
تلاسر ترضح
می کقادنآ رودبولوب عقاو هلیب مظن دصق یب ثیدح هچین یغاد نیدهانپ
نم
ین مرکا دقف املاع مرکا
4
می کقادنآ رودبیپ ات عوقو ادیاج بوک مه ادیملاک یلاعت قح و
احدق تای روملاف احبض تای داعلاو
5
ً
2
رودامظُع تمعن ریب رعش سب
ره ین آ یلاعت یرکنت میک
شیماملیق اطع اکیشیک
شیماملیک نیدیلوق کنین میک ره یرنه قامتی آ ینآ و رود
رعش و رود
هغیت داعس یتلزنم ایند یکیا هکلب ببس هغقاملی ق لصاحنی تمعن تلود و تزع کنی ن رعاش
نم ان قزرا مهَّللا رودثعاب هغیقاملوب لصاو
امظعلا هتمعن
3
OAT. – B. 13-19. Risolada “Taʻviz ul-oshiqin” asarining O'zR FAShI-1 fondida № 7443 raqamda 
saqlanadigan qo'lyozmasi nusxasidan foydalanildi. U Ogahiy dastxati bilan yozilganini taxmin 
qilyapmiz. Ammo hozircha tekshiruvlarimiz yakunlanmadi. Mazkur asar 1960 yil nashr qilingan. 
Kitobda ayrim diniy iboralarning qisqartirilgani tufayli bevosita qo'lyozmadan foydalanishga qaror 
qildik. 
Devonning 10-nusxasi haqida batafsil qarang: Xallieva G. Ogaxiy musammatlari. Filologiya fanlari 
nomzodi ilmiy darajasini olish uchun yozilgan dissertasiya. – Toshkent, 2000. – 20-21 b. Xallieva G. 
Ogaxiy musammatlari. Avtoref. dis. f.f.n. – Toshkent, 2000. – B. 8; Ishda devonning Xorazmda 
saqlanayotgan 10- nusxasidan foydalanilgan. Xallieva G. Ogaxiy musammatlari. – Toshkent, 2019. 
– B. 26-31. 
4
Alisher Navoiy. Mezon ul-avzon / I. Sulton nashri asosida izoh va tarjimalar bilan nashrga 
tayyorlovchi: Suyima Gʻanieva // Alisher Navoiy. Mukammal asarlar to'plami. 16-jild. – Toshkent, 
2000. – B. 40, 9-havola. 
Kimeki bir olimni ikrom qilsa, batahqiq meni ikrom qilgan bo'ladi (Hadisi sharif): Xoksor, 
Muhammad Rizobek. Alisher Navoiy asarlari lug'ati. Muntaxab ul-lug'ot \ Zubd ul-lug'ot [Matn] / M. 
R. Xoksor. Masʻul muharrir Sh. Sirojiddinov, nashrga tayyorlovchilar: M. Ismoilov, A. Akbarov. – 
Toshkent, 2017. – B. 241. Islomshunos H. Aminov maʻlumotiga ko'ra, bu hadis to'qqizta sahih hadis 
to'plamlarida uchramaydi. U ilk bor shia olimi Muhammad ibn Muhammad as-Sabzavoriyning 
"Jomeʻ al-axbor" yoki "Maorij al-yaqin fi usul ad-din" deb atalgan hadis to'plamida keltiriladi. 
Hadisning to'liq varianti: دقف ينمركأ نم و يمركأ دقف املاع مركأ نم 
مركأ
ة نجلا يلإ هریصمف الله مركأ نمو الله
Mazkur Sabzavoriy XIV milodiy asr olimi deyiladi, aniq tug'ilib-o'sgan yillari nomaʻlum. Qarang: 
Muhammad ibn Muhammad as-Sabzavoriy. Jomeʻ al-axbor va Maorij al-yaqin. – Bayrut, 1993. – B. 
111. 
5
Harsillab chopuvchi otlar bilan qasam, (2) O't chaqnatib chopuvchi otlar bilan qasam. Qurʻon, 
“Odiyot” (yugurguvchi) surasi, 1-2 oyatlar: Al-Qurʻon Al-Karim. Maʻnolarni tarjima va tafsir 
qiluvchi Sayyid Mahmud ibn Sayyid Nazir at-Taroziy al-Madaniy (Oltinxon To'ra). O'zbek arab 
yozuvidan nashrga tayyorlovchi va so'ngso'z muallifi Hoji Ismatulloh Abdulloh. – Toshkent, 2002. – 
B. 667-668. 

---