Fiskal siyosat, davlаt byudjeti va uning taqchilligi

Fiskal siyosat, davlat byudjeti va uning taqchilligi   

. 

 

467 

 

 

O‘tgan  davr  mobaynida  O‘zbekistonda  xo‘jalik  yurituvchi  sub’ektlar 

zimmasidagi soliq yukini kamaytirish quyidagi yo‘nalishlarda olib borildi: 



  asosiy soliq turlari bo‘yicha soliq stavkalarini pasaytirish; 



  iqtisodiyotning  strategik  tarmoq,  sohalariga  soliqlar  va  boshqa  majburiy 

to‘lovlardan imtiyozlar taqdim etish; 



  ayrim asosiy soliq turlarining soliq solish bazasidan korxonalar tomonidan 

qilingan xarajatlarni chegirish. 

Xo‘jalik  yurituvchi  sub’ektlar  tomonidan  Davlat  byudjetiga  to‘lanadigan 

asosiy  soliq  turlaridan  biri  hisoblangan  yuridik  shaxslardan  olinadigan  foyda 

solig‘iga nazar soladigan bo‘lsak, uning stavkasi 1995 yilda 38 foizni tashkil etgani 

holda 2000 yilda 31 foizni, 2005 yilda 15 foizni, 2010 yilda 9 foizni, 2014 yilda 8 

foizni  tashkil  qilgan.  2015  yildan  boshlab  esa,  uning  asosiy  stavkasi  7,5  foiz 

miqdorida  belgilangan  (5-rasm).  Demak,  O‘zbekistonda  korxonalar  uchun  asosiy 

soliq  turlaridan  biri  hisoblangan  foyda  solig‘i  stavkasi  mustaqillikning  dastlabki 

yillaridagiga  nisbatan  deyarli  6  barobarga  kamaytirilgan.  YUridik  shaxslar 

foydasini  soliqqa  tortish  borasidagi  xalqaro  amaliyotga  nazar  tashlasak,  aytish 

mumkinki,  hozirgi  paytda  O‘zbekiston  yuridik  shaxslar  uchun  foyda  solig‘ining 

juda past stavkasi qo‘llaniladigan sanoqli mamlakatlar qatoriga kiradi. 

41,2 

31,3 

27,9 

22,6  22  21,7  21,5 

20,5  20  20 

0

5

10

15

20

25

30

35

40

45

1991 1996 2000 2005 2010 2011 2012 2013 2014 2015