Fiskal siyosat

2. Davlat xarajatlari mul’tiplikatori.
Kiska muddatli davrda byudjet-solik siyosati davlat xarajatlari, solik va
balanslashgan byudjet mul’tiplikatorlari samarasi ta`siri ostida bo`ladi.
ΔG 
↑ → ΔE↑ (ΔEkΔC) → ↑ΔY(ΔY=ΔC
 x
 mg)
Davlat 
xarajatlarining 
ΔG 
mikdorga 
o`sishi 
rejalashtirgan
xarajatlarining ΔE mikdorda o`sishiga va umumiy xarajatlarning egri
chizik bo`yicha yukoriga surilishiga olib keladi. Bu vaziyatda yalpi ishlab
chikarish xajmi (ΔY) mikdorida o`sadi.
E E=Y

---

E2=E1+
Δ
E(
Δ
G)
E2=Y2 E1=C1+I1+G1+Xn1
E1=Y1
Δ
E
Δ
Y
E1=Y1 E2=Y2
Y
22-chizma. Davlat xarajatlari o`zgarishining mul’tiplikativ samarasi
6-mavzuda ko`rganimiz singari xarajatlardagi ozrok o`zgarish
daromadlardagi undan ancha katta bo`lgan, o`zgarishni keltirib chikaradi
va
Δ
Y/ 
Δ
E=1/(1-b) bo`ladi (22-chizma).
Δ
Y=
Δ
E
 x
 (1/(1-b))=
Δ
E
 x
m
Solikka tortish xisobga olinmaganda yopik iktisodiyot uchun davlat
xarajatlari mul’tiplikatori va ishlab chikarishning muvozanatli xajmini
kuyidagi tenglamalar sistemasini echish orkali topish mumkin:
Y=C+I+G
C=a+bY

---

Bu erda: Y=C+I+G – yopik iktisodiyot uchun asosiy makroiktisodiy
ayniyat;
Tenlamalar sistemasini Y uchun echib kuyidagi natijani olamiz:
1
Y = ---------- (a+I+G);
1-b
Bu erda: 1/(1-b) – yopik iktisodiyotda solikka tortish xisobga olinmagan
vaziyatda xarajatlar mul’tiplikatori;
(a+I+G) – avtonom xarajatlar;
b=MPC – istemolga chegaralangan moyillik bo`lib mul’tiplikator
mikdorini belgilovchi asosiy omildir.
Solikka tortish xisobga olinganda iste`mol funktsiyasi o`zgaradi va