Fiskal siyosat

ΔY - b
----------- = -------
ΔT 1- b
Agar davlat byujetiga barcha solik tushumlari joriy daromad–Y
dinamikasiga boglik deb xisoblasak solik funktsiyasi T = tY – ko`rinishni
oladi. Bu xolatda iste`mol funktsiyasi kuyidagi ko`rinishga ega bo`ladi:
S=a+b(Y-tY)= a+b(1-t) Y,
Solik mul’tiplikatori esa kuyidagi ko`rinishni oladi:
2
2
2

---

-b
m = -----------
1-b(1-t)
Bu erda: m – yopik iktisodiyot uchun solik mul’tiplikatori.
To`lik solik funktsiyasi T=Ta+tY ko`rinishga ega.
T – avtonom soliklar (masalan, mulkka, erga soliklar).
To`lik solik funktsiyasini e`tiborga olsak, iste`mol funktsiyasi kuyidagi
ko`rinishga ega bo`ladi:
S=a+b[Y-(T +tY)]
Iiste`mol funktsiyasining Ushbu shaklini xamda sof eksport
funktsiyasini xisobga olib ochik iktisodiyot uchun solik mul’tiplikatorini
xisoblasak u
-b
m = ------------------  ko`rinishini oladi.
1-b(1-t)+ m’
Demak soliklarni bir mikdorga kamaytirilishi yoki ko`paytirilishi
natijasida YAIM xajmining bundan necha marta ko`p mikdorga o`zgarishi
iste`molga chegaralangan moyillik, chegaraviy solik stavkasiga va importga
chegaralangan moyillik darajalariga boglik
.
4. Balanslashgan byudjet mul’tiplikatori.
 
Ochik iktisodiyotda davlat xarajatlari mul’tiplikatori va solik
mul’tiplikatorini xisobga olganda muvozanatli ishlab chikarish xajmi
modeli kuyidagicha bo`ladi:
1 b
Y= -------------------- (a+I+G+g) - ------------------ Ta
1-b(1-t)+m’ 1-b(1-t) + m’
Aytaylik xukumat o`z xarajatlarini kandaydir mikdorga oshirdi va bu
xarajatlarni moliyalashtirish uchun solik mikdorini xam shuncha oshirdi.
Bunda davlat xarajatlari va avtonom soliklar mikdorlarining bir
vaktning o`zida bir xil mikdorda o`zgarishi natijasida daromadlarning
jami o`zgarishi ΔY mikdori kuyidagiga teng bo`ladi: