Fizika fanidan qo’llanma!
Molekulyar kinetik nazariya
Download 227.5 Kb.
|
Fizika
Molekulyar kinetik nazariya
Molekulyar kinetic nazariyaning asosiy qoidalari : har qanday jism molekulalardan tuzilgan ular betartib harakatda bo’ladi , ular orasidagi o’zaro ta’sir kuchlari mavjud Boyl - Marion , Gey – Lyussak , Sharl , Dalton umumlashgan gaz qonuni ( universal gaz tenglamasi) Mendeleyev Klayperon tenglamasi molekulyar kinetic nazariya yordamida tushuntiriladi Gazni ideal deb hisoblash uchun molekulalarning uzoqdan tasirlanishini hisobga olmaslik kerak Broun harakati deyilganda suyuqlikka ( gazdagi) solingan qattiq jism zarralarining suyuqlik (gaz) molekulalari ta’siridagi harakati tushuniladi Suyuq kristall va amorf holatlardan molekulalar orasidagi masofa molekulalar o’lchami bilan bir xil bo’ladi Bug’lanish fizik hodisa Bug’lanishga teskari jarayon qandensatsiya Germetik yopilgan idishda suv va suv bug’I bo’lsa , idish isitilsa suv bug’I kontsentratsiyasi o’zgarmaydi Solishtirma bug’lanish issiqligi solishtirma kondensatsiyalanish issiqligiga teng Suyuqlikni bir xil idishdagi , bir xil hajmli bir xil temperaturadagi suyuqlik muhit temperaturalari bir xil bo’lganda hamma joyda bir xil bug’lanadi Havodagi suv bug’ining partsial bosimi bu boshqa gazlar bo’lmaganda suv bug’I hosil qiladigan bosim To’yingan bug’ bosimi hajmiga bog’liq emas Bug’lanish tezligi quyidagiga bog’liq emas: suyuqlik sirtining katta kichikligiga va suyuqlik hajmiga Absolyut namlik deb , 1 havoda berilgan temperaturada suv bug’larining miqdoriga aytiladi Absolyut namlik deb havoda bo’lgan suv bug’ining zichligi bilan o’lchanadigan fizik kattalikka aytiladi harorat ortishi bilan havoning absolyut namligi o’zgarmaydi nisbiy namlik kamayadi to’yingan bug’ning zichligi va bosimi harorati ortishi bilan ortadi o’zgarmas temperaturada to’yingan bug’ning bosimi bug’ning turiga bog’liq bo’ladi moddaga tegishli bo’lgan kritik temperaturadan yuqori temperaturalarda u gaz holatda bo’ladi Kritik temperaturadan past temperaturada gazni suyuqlikka aylantirush mumkin qaynash suyuqlikning to’la sirt bo’yicha bug’lanish jarayonidir shudring nuqtasi gigrometr yordamida aniqlanadi qaynash nuqtasi inson badani haroratiga yaqin bo’lgani uchun efir suvga nisbatan tezroq bug’lanadi shu sababli efir bilan ho’llangan qo’limiz suv bilan ho’llanganga ko’ra qattiqroq soviydi solishtirma erish issiqligi deb erish haroratida olingan moddaning birlik massasining to’la erish uchun zarur bo’ladigan fizik kattalikka aytiladi issiqlik sig’imi deb berilgan massali jismni 1 k isitish uchun zarur bo’lgan issiqlik miqdoriga aytiladi universal gaz doimiysining fizik ma’nosi 1 mol ideal gaz temperaturasining o’zgarmas bosimda 1 K ga o’zgartirilganda bajariladigan ish Erish , qaynash , kondensatsiyalanish va qotish jarayonida harorat o’zgarmaydi Erish harorati qotish haroratiga teng Kristal jismlar aniq erish haroratiga ega Muz ham o’zidan sovuqroq bo’lgan jismlar uchun isitgich vazifasini bajaradi 0º C li suv bilan 0º C li muz qo’shilganda suv muzlamaydi muz esa erimaydi ya’ni ularning miqdori o’zgarmaydi Mis plastinkadan qirqib olingan diskka kvadrat chizildi agar disk qizdirilsa Kvadrat shakli o’zgarmaydi Mis diskdagi teshik sovitilsa kichrayadi isitilsa kattalashadi Jism qizdirilganda burchak o’zgarmaydi Ipga oslgan jism isitilsa potensial energiya kamayadi Reaktiv dvigatel uchun tashqi muhit sovitgich vazifasini bajaradi Suvning 100º C dan past haroratda qaynashining sababi havo bosimining normal atmosfera bosimidan kichikligi 100º C dan yuqori haroratda qaynashining sababi havo bosimining normal atmosfera bosimidan kattaligi Quyosh nurlanishi issiqlik nurlanishiga kiradi Ichki yonuv dvigatelida elektr uchquni alangalanishidan oldin siqish, alangalangandan keyin ishchi takti bajariladi Ichki yonuv dvigatelida aralashma yongach ichki takt ro’y beradi Moddaning qattiq holatdan gaz holatga o’tishi Sublimatsiya deyiladi Ideal gazning bosimi molekulalarning kinetic energiyasiga bog’liq Moddaning solishtirma issiqlik sig’imi moddaning turiga bog’liq Kritik temperature bu gazni( bug’ni) siqish yo’li bilan suyuqlikka aylantirish mumkin bo’lmagan eng past temperature Ideal gaz uchun noto’g’ri, molekulalar massasini hisobga olmaslik mumkin Metal jism qizdirilganda hajmi ortadi zichligi kamayadi, modda miqdori o’zgarmaydi _ Xonalarni isitish batreyalari o’rnatish qulay bo’lganligi uchungina devorlarning quyi qismiga o’rnatiladi Download 227.5 Kb. Do'stlaringiz bilan baham: |
Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©fayllar.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling
ma'muriyatiga murojaat qiling