Fizika kafedrasi ergasyev Sh.,Saidov Q. S

---

 
O’ZBEKISTON RESPUBLIKASI OLIY VA O’RTA MAXSUS 
TA’LIM VAZIRLIGI 
BUXORO DAVLAT UNIVERSITETI 
FIZIKA KAFEDRASI 
Ergasyev Sh.,Saidov Q.S. 
OPTIKA 
(Laboratoriya ishlari) 
BUXORO-2016 YIL
 
 
F
3 
F
1 
O
2 
P 
O
1 
S 
F
2 

---

So’z boshi 
Tabiyat fanlari, jumladan fizikani o’rta maktablarda va oliy o’quv yurtlarda 
o’qitish saviyasini oshirish uchun bir qator yangi metodik problemalar hal qilinishi 
zarur. Bunday problemalardan, bizning fikrimizcha, eng murakkabi kerakli darslik 
va o’quv qo’llanmalari yaratish hisoblanadi. Shu bilan bir qatorda u yoqi bu oliy 
o’quv yurtlarining o’ziga xos talablariga javob beruvchi praktik va laboratoriya 
mashg’ulotlari uchun metodik qo’llanmalar yaratish ham muhim ahamiyatga 
egadir. 
Oliy o’quv yurtlarida praktik, ayniqsa laboratoriyaviy mashg’ulotlar 
studentlar tomonidan fizikaviy tushuncha va qonunlarni o’zlashtirishini 
osonlashtirish, studentlarni fizikaviy asboblar bilan ishlashga o’rgatish hamda turli 
xil fizikaviy tajribalar o’tkazishga o’rgatish va ularda ko’nikmalar hosil qilish kabi 
masalalarni o’z ichiga oladi. Undan tashqari laboratoriya mashg’ulotlarida 
tajribada olingan natijalarni baholay olish, grafiklar chizish, laboratoriya 
jurnallarini to’g’ri olib borish kabilar ham maqsaddan xoli emasdir.
Ushu qo’llanma pedagogika insitutlarining “Fizika” mutaxassisligi 
programmasiga moslab yozilgan bo’lib, unga optika va kvant fizikasidan 
laboratoriya ishlarining tavsiflari kiritilgan. 
Qo`llama “Fizika” ixtisosligidagi studentlar uchun mo’ljallanganligiga 
qaramay, undan “Matematika va fizika”,“ Matematika” va “Umumtexnika fanlari”
ixtisosligidagi studentlar ham foydalanishlari mumkin. 
Qo’llanmaga kiritilgan har bir laboratoriya ishining tavsifi qat`iy ketma-
ketlikka rioya qilingan holda yozilgan. Dastlab ishning maqsadi, so`ngra kirish 
qismida ish to`g`risida qisqacha nazariy ma`lumot beriladi. Keyin esa ishni 
bajarish uchun kerakli asbob, materiallar ro`yxati va eksperimental qurilma tavsifi 
berilib, har bir mashqning bajarilish tartibi bayon etiladi. Albatta, laboratoriya 
ishlarining tavsiflari studentlarda o`rganilayotgan fizikaviy hodisalar to`g`risida 
to`la-to`kis ta’surot qoldiradi deyish xato bo`lgan bo`lur edi. Bunday ta’surotni 
student o`zida har bir laboratoriya ishi tavsifining oxirida keltirilgan adabiyotlar va 
leksiyalardan foydalangan holda, ishlarning nazorat savollariga tayyorlanishi 
protsyassida hosil qilishi mumkin. Bu esa o`z navbatida studentlarda mustaqil 
ishlashga ko`nikmalar hosil qiladi.
Mualliflarning ko`p yillik ish tajribalari ko`rsatadiki, laboratoriya 
mashg`ulotlariga optika va kvant fizikasi bo`yicha ajratilgan soatlarda studentlar
8-10 dan ortiq ish bajara olmaydilar. Shuning uchun ham mualliflar qo`llanmaga 
kiritlgan laboratoriya ishlari sonini orttirib yuborishni ma`qul topmadilar.
Qo`llanmaga kiritilgan ba`zi laboratoriya ishlarining tavsiflarini to`zishda 
qisman 10,11,13,15 lardan foydalanildi. 

---