Fizika,2 qism 20

Ichki fîtîeffåkt. Yorug‘lik tà’siridà àtîm yoki mîlåkulàdàn

àjràtib îlingàn elåktrîn mîddàning ichidà erkin elåktrîn sifàtidà

---

89

qîlsà, bundày hîdisà ichki fîtîeffåkt dåyilishini qàyd etgàn edik.

Ìasalan, bu hîdisà yarimo‘tkàzgichdà ro‘y bårsà, fîtîelåktrînlàr

erkin zàryad tàshuvchi zàrràlàr – erkin elåktrînlàr và tåshiklàr

sînining îrtishigà îlib kålàdi. Bîshqàchà àytgàndà, fîtîn vàlånt

zînàdàgi  elåktrînni  o‘tkàzish  zînàsigà  o‘tkàzàdi.  Nàtijàdà

o‘tkàzish  zînàsidàgi  erkin  elåktrînlàr  và  tåshiklàr  sîni  îrtàdi,

ya’ni  yarimo‘tkàzgichning  o‘tkàzuvchànligi  yaõshilànàdi.  Shu-

ning  uchun  ichki  fîtîeffåkt  fîtîo‘tkàzuvchànlik  dåyilàdi.  Shuni

tà’kidlàsh  lîzimki,  fîtîo‘tkàzuvchànlik  ro‘y  bårishi  uchun

fîtînning enårgiyasi màn qilingàn zînàning enårgiyasidàn kàttà

bo‘lmîg‘i kåràk. Àks hîldà, fîtînning enårgiyasini îlgàn elåktrîn,

màn  qilingàn  zînàdàn  sàkràb  o‘tîlmàydi  và  dåmàk,  ichki

fîtîeffåkt  hîdisàsi  ro‘y  bårmàydi.