Ҳужайранинг қўзғалишида мусбат из потенциали;
Hujayraning quzĝalishida musbat iz potinsiali
Harakat potentsiali ("boshoq") - bu qo'zg'aladigan hujayraning kichik qismida (neyron yoki kardiyomiyotsit) membrana potentsialining qisqa muddatli o'zgarishi shaklida tirik hujayraning membranasi bo'ylab harakatlanadigan qo'zg'alish to'lqini, natijada bu maydonning tashqi yuzasi membrananing ichki yuzasiga nisbatan salbiy zaryadga aylanadi, dam olish paytida u ijobiy zaryadlangan. Harakat salohiyati asab impulsining fiziologik asosidir.
Akson bo'ylab harakat potentsialining kengayishi
"Natriy-kaliyli nasos" ishi tufayli hujayra sitoplazmasida natriy ionlarining kontsentratsiyasi atrof-muhit bilan taqqoslaganda juda past. Harakat potentsiali amalga oshirilganda, voltajga bog'liq bo'lgan natriy kanallari ochiladi va musbat zaryadlangan natriy ionlari sitoplazmada konsentratsiya gradiyenti bo'ylab musbat elektr zaryadi bilan muvozanatlanguncha kiradi. Buning ortidan potentsialga bog'liq kanallar faolsizlantirilgan va salbiy dam olish potentsiali hujayradan musbat zaryadlangan kaliy ionlarining tarqalishi tufayli tiklanadi, ularning atrof muhitdagi konsentratsiyasi ham hujayra ichidagisidan ancha past bo'ladi.
Ҳужайранинг қўзғалишида тинчлик потенциали;
Тинчлик ҳолатида ҳужайранинг ташқи юзаси билан протоплазмаси ўртасида
60—90 мв чамасида потенциаллар фарқи бор, шу билан бирга ҳужайра юзаси
протоплазмага нисбатан мусбат электр зарядли бўлади. Бу потенциаллар фарқини тинчлик потенциали, ёки мембрана потенциали деб аташ расм бўлиб кетгаи.
Тинчлик потеициалини фақат микроэлектродлар ёрдамида аниқ ўлчаш мумкин, бу электродлар ҳужайра ичидаги потенциалларни олишга мўлжалланган.
Қўзғалган тўқимада фазаларида кўзғалувчанлик - яширин
даврда;
Hujayraga tashqi tasir tasir qilgan vaqtdan hujayra qoʻzgʻalguncha vaqt kerak ana shu vaqt yashirin latent davr deyiladi
Do'stlaringiz bilan baham: |
