Fiziologiya fanidan davolash ishi, pediatriya, tibbiy profilaktika, tibbiy biologiya va stomatologiya fakultetlari studentlari uchun yozma-og’zaki so’rov nazorat savollari

 [phone]
yo’ldoshning gormonal faolligi ta’sirida ortadi. Bu guruhda faolligi yuqori bo’lgan gormon 
β- estradiol bo’lib 
hisoblanadi. Sariq tananing gormoni progesteron bo’lib, xayz ko’rishning oxirlarida uning sekresiyasi kuchayadi.
Estrogen va progesteron ajralib chiqishining boshqarilishi gipofizning gonadotropin gormoni orqali idora etiladi. 
Qiz bolalarda bu gormon 9-10 yoshdan ajrala boshlaydi. Gonadotropinlarning sekresiyasini esa qondagi ayollar 
jinsiy gormonlarini ko’payib ketishi tormozlaydi.
83. Laktotropinning ta’sir etish mexanizmlari; 
Adenogipofizning yana bir gaormoni bu laktotropin y
oki prolaktin korpus luteim funksiyasini raģbatlantiradi va sut 
hosil bòlishida qatnashadi.Erkak tanasida 
prostata bezi va seminal vesikulalarning òsishini raģbatlantiradi. 
Prolaktin sekretsiyasi homila rivojlanishini ng 4-oyidan boshlanadi va homila rivojlanishini ng sònggi oylarida 
sezilarli kuchayadiYangi tuģilgan chaqaloqda u yuqori konsentratsiyalarda qayd etiladi. Ammo bir yil davomida 
uning qondagi konsentratsiyasi sezilarli pasayadi va òspirinlik davriga qadar past bòlib qoladi. Òsmirlik davrida 
uning konsentratsiyasi yana kuchayadi va qizlar ògil bolalarga nisbatan kuchliroq bòladi. 
Ayollarda bu gormonning vazifalari :1.homiladorlik paytida kòkrak kanallarini faollashtirish (laktatsiya uchun 
tayyorgarlik).2.emizish davrida sut ishlab chiqarish uchun qulay sharoit yaratish.3.òsmir davrida sut bezlari 
shakllanishida ishtirok etish. 4.korpus lueteumning faolligini qòllab quvvatlash.(progesteron ishlab 
chiqaradi).5.ovuyatsiyada ishtirok etadi .Homiladorlik davrida prolaktinning konsentratsiyasi normal bulsa 
amniotik suyuqlikning ham hajmi va tarkibi normaldir. 
84. Gonad tizimining epifiz orkali idora kilinish mexanizmi; 
Gonadotrop gormonlar yoki gonadotropinlar. Adenogipofizda ikki xil gonadotrop gormonlar ishlab chiqariladi. 
Bular follikulostimullovchi va lyuteinlovchi gormonlardir. 
Follikulostimullovchi gormon urg’ochi hayvon tuxumdonida follikulaning rivojlanishini va uni Graaf hujayrasiga 
aylanishini ta’minlaydi, erkak hayvonda esa urug’dondagi spermatogen naychalar rivojlanishini, spermatogenezni 
va prostata bezining rivojlanishini tezlashtiradi. Lyuteinlovchi gormon ta’sirida tuxumdonda ovulyasiyaning ro’y 
berishi va yorilgan Graaf hujayrasi o’rnida sariq tana hosil bo’lishi tezlashadi. Voyaga yetmagan hayvonlar 
organizmiga gonadotrop gormonlarini muntazam ravishda yuborilib turilsa, ularning tezroq voyaga yetishi, jinsiy 
a’zolarining kattalashuvi va ikkilamchi jinsiy belgilarning barvaqt yuzaga chiqishi kuzatiladi. Bundan 
anglashiladiki, ushbu gormonlar jinsiy bezlar faoliyatiga ta’sir etar ekan. 
Gonadotrop gormonlarning ajralib chiqishi intensivligi jinsiy a’loqaning reflektor ta’siriga, urug’don va tuxumdon 
jinsiy gormonlarining gumoral ta’siriga, shuningdek tashqi muhitning turli omillariga bog’liq bo’ladi. 
Gonadotropinlar sekresiyasi gipotalamusning gonadoliberini orqali idora etiladi. Bundan tashqari manfiy qaytar 
bog’lanish mexanizmi ham bu gormonlarning sekresiyasida muhim ahamiyatga ega. Qonda testosteron ko’paysa, 
LG sekresiyasi kamayadi. Qonda esterogen va progesteron gormonlari konsentrasiyasi oshsa, bu ikkala 
gormonning sekresiyasi kamayadi.