Forsayt kompetentlik

RAKHIMOVA D.O. METHODOLOGY OF FORMING “FORESIGHT COMPETENCE” OF 
FUTURE MANAGERS 
The article clearly depicts the content of foresight technology and foresight projects applied in 
the education system of advanced countries, confirms the significance and requirement of using 
foresight technology in the preparation of future managers. The nature and author's definition of 
competence foresight are described. A model for the formation of competence foresight has been 
developed and the evaluative-result component and the main detectors distinguishing competence 
have been demonstrated.
Key words and concepts: foresight, manager, foresight management, competency foresight, 
model, methodology.
68
ТАЪЛИМ МЕНЕЖМЕНТИ / МЕНЕДЖМЕНТ В ОБРАЗОВАНИИ

---

ЗАМОНАВИЙ ТАЪЛИМ / СОВРЕМЕННОЕ ОБРАЗОВАНИЕ 2022, 3 (112)
Kirish. 
“O’zbekiston Respublikasi oliy ta’lim tizimini 
2030 yilgacha rivojlantirish konsepsiyasi”da
1
belgilangan vazifalarni amalga oshirish ta’lim 
tizimiga eng zamonaviy pedagogik hamda 
raqamli texnologiyalardan foydalanishni talab 
etadi. Shuningdek, oliy ta’limda tayyorlanayo-
tgan milliy kadrlarimiz kelajakni ko’ra bilishi, 
tezkor o’zgaruvchan raqobatbardosh muhitga 
moslashuvchan bo’lishlari, barqaror rivojlanish 
tamoyillarini amalda tatbiq eta olishlari zarur. 
Chunki, ijtimoiy-iqtisodiy rivojlanish tezlashib 
borayotgan bir vaqtda kelajak strategiya-
sini to’g’ri shakllantirish barqaror rivojlanish-
ning asosini tashkil etadi. Hozirgi globallashuv 
davrida dunyo, mintaqa, davlat yoki iqtisodi-
yot sohalaridagi yirik muammolar (ekologik, 
ijtimoiy-iqtisodiy, texnologik, siyosiy va b.) 
yechimiga oid strategik rejalar, yo’l xaritalari va 
konsepsiyalar ishlab chiqishda Forsayt metod-
laridan foydalanish eng samarali va maqbul 
variant hisoblanadi. Forsayt asosida rivojlanish-
ning uzoq muddatli (5 yildan 30 yilgacha) rivo-
jlanish dasturi yoki konsepsiyasi qisqa muddatli 
aniq dalillarga asoslangan ma’lumotlar asosida 
yaratiladi, ya’ni kelajak strategiyasi aniq, yuqori 
darajadagi dalillar asosida rejalashtiriladi
2
. Rivo-
jlangan davlatlarda forsayt alohida bir tashkilot 
yoki korxona doirasida ham keng foydalaniladi, 
forsayt uslublari yordamida korxonaning kelajak 
strategik rejasi ishlab chiqiladi, qaysi texnologi-
yalarni takomillashtirish zarurligi aniqlanadi, 
maqsadga erishish yo’l xaritalari ishlab chiq-
iladi. Shu sababli rivojlangan davlatlar oliy ta’lim 
tizimida menejerlar tayyorlashda mutaxassislik 
fanlarini o’qitishda forsayt texnologiyalaridan 
keng foydalaniladi va ta’lim dasturlarida aynan 
forsaytga oid fanlar nazarda tutilgan. 
1
Ўзбекистон Республикаси Президентининг 2019 йил 
8 октябрдаги “Ўзбекистон Республикаси олий таълим 
тизимини 2030 йилгача ривожлантириш концепцияси 
тўғрисида”ги ПФ-5847-сон Фармони. // URL: https://lex.
uz/docs/4545884
2
Соколов А.В. Долгосрочное прогнозирование тен-
денций развития образования методами Форсайт. //
Вопросы образования. 2004. №3. С. 66-79.