Foydalanish usullari

Numizmatika
fani





 




     

Numizmatika - tangalar xaqidagi fandir. U lotincha “numisma”
sо‘zidan olingan bо‘lib, tanga ma’nosini bildiradi. Numizmatlar tangalardagi
rasmlar (tip), yozuvlar (izoh), ularning og‘irligi, о‘lchami, metall sifati, kim
tomonidan zarb etilganligi, qachon va qayerda muomalada bо‘lganligi kabilarni о‘rganadilar.
Numizmatik izlanish asosida tangalardan tarix va madaniyatga oid bо‘lgan
ma’lumotlarni aniqlash mumkin. Qog‘oz pullarni

bonistikaо‘rganadi.




      Tanga - bu
belgilangan normadagi metall quymasi. U о‘zining og‘irligi, qiymatiga, sifat
tarkibiga ega bо‘lgan qonuniy muomala vositasi hisoblanadi.




     Pul, qiy mat о‘lchovi,
muomala vositasi, xazina tо‘plash, tо‘lov vositasi, jahon puli vazifalarini
bajaradi. Tangalar fanning turli sohalari,
jumladan tarix, arxeologiya, siyosiy iqtisod, tilshunoslik san’atshunoslikka oid
masalalarni hal etishga yordam beradi.




     

Insoniyat tarixi va madaniyatini

о‘rganishda
tangalarning ahamiyati katta. Xususan, tarix, siyosat, iqtisod, san’atshunoslik,
mafkura, til, me’morchilik, savdo, xalqaro aloqalar bilan bog‘liq bо‘lgan
muammolarni yechishda muhim rol

о‘ynaydi.
Tangalar bо‘lib


о‘tgan
tarixiy voqealarning sanasi, shohlar hukmronligi, davlat chegaralari,
kiyimlarini

о‘rganishda
ham katta ahamiyatga ega. Qо‘lyozmalar
asrlar davomida boshqalar tomonidan

о‘zgartirilar,
qayta kо‘chirib
yozilar, ayrim sо‘zlarning
ma’nosi aslidan uzoqlashib ketardi. Tangalardagi zarb etilgan yozuvlar esa
qanday bо‘lsa
shundayligicha saqlanib qolaveradi.




       “Numizmatika”
termini

о‘rta
asrlarda paydo bо‘lgan.
Bugungi kunda “numizmatika” tushunchasi tanga va medallarni kolleksiyalash hamda
ularni

о‘rganuvchi
fanni

о‘z
ichiga oladi. Yevropada qadimgi tanga pullarga qiziqish uyg‘onish davrida
boshlangan. Dastavval ularga estetik nuqtai – nazardan qaralgan va mashhur tanga
kolleksionerlari bо‘lgan.
Ayniqsa XIV-XV asrlarda uyg‘onish davri mamlakati bо‘lgan
Italiyada qadimgi Rim tangalarini mashhur italyan shoiriPetrarka
(1304-1374) tо‘plagan.
Florensiyalik
Kozimo Medichi(1389-1464) va
boshq. Birinchi numizmat paduyalikDjovanni
Kavini(1499-1570) bо‘lib,
uning kolleksiyasida kо‘plab
qadimgi davr tangalari bо‘lgan.





      1517 yilda
Rimda
Andreo Fulvioning “Izobrajeniya
znamenitix lyudey” (“Mashhur shaxslarning tasviri”), 1553 yilda