Fraungоfer difraksiyasi. Difraksion panjara Reja: Fraungofer difraksiyasi

rasm. Reley sharti. Qizil egri chiziq – umumiy intensivlikning taqsimoti.

1990 yilda orbitaga olib chiqilgan Xabbl teleskopi ko‘zgusining diametri D=2,40 m ga teng. =550 nm to‘lqin uzunligi uchun burchakli ajrata olish chegarasi rad teng. Atmosferadagi jarayonlar kosmik teleskop ishiga halaqit bermaydi.

Quyidagi kattalik teleskopning ajrata olish kuchi deb yuritiladi:

.

Teleskopning ajrata olish qobiliyatini oshirish uchun ob’ektiv diametrini oshirish kerak (yoki qisqa to‘lqinga o‘tishi kerak). Yuqorida teleskopning ajrata olish qobiliyati to‘g‘risida aytilganlar qurollanmagan ko‘z uchun tegishli uzoqdagi jismlarni ko‘rish uchun ko‘z, teleskop ob’ektivi kabi ta’sir qiladi. D ko‘z qorachig‘i diametri d_qr vazifasini bajaradi d_qr = 3 mm,  =550 nm bo‘lganda ko‘z uchun burchak ajratish chegarasini topamiz:

_.

Bu natija ko‘zning fiziologik ajrata olish qobiliyati bilan mos keladi.

Xulosa qiladigan bo‘lsak, D diametrli va  to‘lqin uzunlikli yorug‘lik dastasi yorug‘likning to‘lqin tabiatidan kelib chiqib difraksion kengayadi. Dastaning yarim  burchak kengligi  /D tartibida bo‘ladi, dastaning L masofada to‘la d kengligi taxminan quyidagiga teng:

9.5-rasmda dasta uzoqlashgan sari qanday ko‘rinish olishi keltirilgan.