Фуқаролар билан мулоқот олиб бориш технологиялари

Далда бериш санъати.

• 1. Одамлар фикрига қўшилиш ва уларнинг ҳаракатларини маъқуллашга ўрганинг. Сиз фикрлашни ёки тўғрироғи маъқуллаш одобини ўрганишингиз лозим. Бундай хулқни ўзингизда сингдириш билан табиий усулда бошқаларга далда берувчи одамга айланиб борасиз.
• 2. Бошқаларнинг фикри билан келишсангиз бу ҳақида уларга билдиринг. Сукут билан ўз розилигини билдириш етарли эмас. Улар билан ҳамфикр эканингизни тушунтиришга ҳаракат қилинг. Бунинг учун бошингизни қимирлатиб “ҳа“ денг ёки уларнинг кўзига қараб “мен сизга қўшиламан“, “сиз ҳақсиз“ деб айтинг.

3. Агар сиз бошқаларнинг фикрига қўшилмасангиз, бу ҳақида умуман гапирманг. Умуман иложи бўлмаган вақтдагина ўз норозилигингизни билдиринг. Фараз қилайлик сиз суҳбатдошингизнинг фикрига қўшила олмайсиз (ҳақиқатан ҳам бунақанги вазиятлар бўлиб туради), лекин барибир ўз норозилигингизни билдирманг. Фақатгина чорасиз вақтларда буни амалга оширинг.

• 3. Агар сиз бошқаларнинг фикрига қўшилмасангиз, бу ҳақида умуман гапирманг. Умуман иложи бўлмаган вақтдагина ўз норозилигингизни билдиринг. Фараз қилайлик сиз суҳбатдошингизнинг фикрига қўшила олмайсиз (ҳақиқатан ҳам бунақанги вазиятлар бўлиб туради), лекин барибир ўз норозилигингизни билдирманг. Фақатгина чорасиз вақтларда буни амалга оширинг.
• 4. Агар хато қилсангиз буни мардона тан олинг. Қанақанги хато қилишингиздан қатъий назар, дарҳол “Мен хатога йўл қўйдим“, “Мен ноҳақ эканман” ва ҳ.к. денг. Ўз хатоларини тан олиш катта жасоратни талаб қилади. Ўз ҳаракатларини мардона тан олган кишига одамлар ижобий назар билан қарашади. Чунки одамлар одатда доимо алдашади, инкор қилишади ёки казуистиканинг майда-чуйдаларига берилишади.

5. Одамлар билан баҳслашишдан йироқ бўлинг. Шахслараро муносабатларда энг номақбул нарса - бу баҳсдир. Ҳақ бўлсангиз ҳам баҳсга киришманг. Баҳсда ғалаба қилиб дўст орттирадиган одамнинг ўзи йўқ.

• 5. Одамлар билан баҳслашишдан йироқ бўлинг. Шахслараро муносабатларда энг номақбул нарса - бу баҳсдир. Ҳақ бўлсангиз ҳам баҳсга киришманг. Баҳсда ғалаба қилиб дўст орттирадиган одамнинг ўзи йўқ.
• 6. Можароларни одилона ҳал қилинг. Фақат аҳмоқларгина ҳар доим ким билан, қандай беллашиш ҳақида орзу қилишади. Енгишнинг энг яхши усули бу курашдан воз кечиш. Бу билан сиз уларни саросимага солиб ғазабини қайнатасиз. Оқибатда эса улар аҳмоқона ва кулгили кўринишади.

• “Одамлар билан ким келишса, уни ёқтиришади ва эътироз билдира-диганларни хуш кўришмайди”.

• “Далда бериш санъати” манбаи қуйидагида мужассамлашган: