G. E. Karlibaeva, N. S. Matjanov fiZika ham astronomiya oqitiw metodikasi

riyahq usil dep ataladi. Bul usildan fizikanm statika, elektrostatika 
ham geometriyahq optika bolimlerinde kobirek paydalamladi.
82

---

Grafikaliq maselelerdi sheshiw grafikaliq usil menen bayla- 
msh. Grafikaliq usilda maselede tabihwi kerek bolgan fizikahq 
shama grafikten tabiladi.
Pikirlewdin sintetikahq usihnda izlenip atirgan fizikahq 
shamanm amqlamwina tiykar salmadi. Bunin ushm daslep 
berilgen fizikahq shamalar arasmdagi qatnasiqlar amqlanadi. 
Belgili amellerdi onnlaw natiyjesinde izlenip atirgan shama 
tabilatugin anlatpa hasil etiledi. Oqiwshilar kopshilik jagdayda 
maselelerdi sintetikahq usilda sheshiwge uqipli boladi, yagmy olar 
izlenip atirgan shamam tabiwga imkan beretugin, ozleri biletugin 
formulalardi jazadi. Formulalardi izleniwshi shamam tabiwga 
imkan bergeninshe baylamstiradi. Bunday baylamslarda, izlenip 
atirgan shamam tabiwga imkan bemieytugin jollarga da ketip 
qaliwi mumkin. Sintetikahq usil apiwayi bolip, biraq barhq 
waqitta qalegen natiyjeni bere bermeydi.
Analitikahq usil qiyin, sebebi amellerdin qatan turde tartipte 
bohwin talap etedi, natiyjede maseleni sheshiw tezirek boladi. 
Joqan klaslarda masele sheshiwde analitikahq usildan paydalamw 
maqsetke muwapiq, sebebi bul usil logikaliq pikirlewdin rawaj- 
laniwma jardem beredi, Maselelerdi sheshiwde analitikahq ham 
sintetikahq usillardi bir-birine ajiratiw qiyin, olar barhq waqit bir- 
biri menen baylamsqan halda keledi. Sonm ushm da maseleler 
sheshiwdin analitik-sintetikahq usili haqqmda aytiladi. Har dayim 
maseleni sheshiw maselenin shartin analiz etiwden, ne sorahp 
atirganinan baslangani ushm analitikahq usil birinshi onnda 
turadi.
Bekketniew ushm soraw lar
1. Fizikadan maseleler turleri haqqmda aytin.
2. Fizikadan maseleler turlerinin klassifikaciyasi qanday?
3.
Fizikadan maseleler sheshiw turlerinin ozara baylamsi haq­
qmda aytin.
83

---