G. M. Tansikbayeva, V. A

1. Umumxalq saylovi – mamlakat taraqqiyot yo‘lini tanlashdir.
 2. Saylovning qaysi modeli yaxshiroq?
 3. Demokratik saylov prinsiplari.
 4. Saylovlar o‘tkazilishi ustidan nazorat.
1. UMUMXALQ SAYLOVI – MAMLAKAT TARAQQIYOT 
YO‘LINI TANLASHDIR
Demokratik jamiyatda davlat o‘z fuqarolari manfaatlarini muhofazalash-
ga va ularning turmushini yaxshilash borasida g‘amxo‘rlik qilishga da’vat 
etilgan, ya’ni hokimiyat organlari xalqqa bo‘ysundirilgan va unga xizmat 
qiladi.
Umumxalq saylovlari yo‘li bilan davlat hokimiyati organlarini shakllan-
tirish demokratik huquqiy davlatning muhim alomatlaridan biri hisoblanadi. 

---

156
Har bir fuqaro o‘z ovozini berish asnosida hokimiyatga da’vogarlik qilayot-
gan turli kishilarga, siyosiy partiyalarga o‘zining munosabatini bildiradi. U 
saylab qo‘yiladigan organlarni shakllantirishda ishtirok etishga, ya’ni ular-
ning tarkibiga saylash va saylanishga haqlidir.
O‘zbekiston Respublikasining fuqarolari davlat hokimiyati vakillik or-
ganlariga saylash va saylanish huquqiga egadirlar. Har bir saylovchi bir 
ovozga ega. Ovoz berish huquqi, o‘z xohish-irodasini bildirish tengligi va 
erkinligi qonun bilan kafolatlanadi. O‘zbekiston Respublikasining o‘n sak-
kiz yoshga to‘lgan fuqarolari saylash huquqiga egadirlar.
Sud tomonidan muomalaga layoqatsiz deb topilgan fuqarolar, shuning-
dek sud hukmi bilan ozodlikdan mahrum etish joylarida saqlanayotgan 
shaxslar saylanishi mumkin emas va saylovda qatnashmaydilar.
O‘zbekiston Respublikasining Konstitutsiyasi, 117-moddadan.
Asosiy qonun belgilaydi
“Saylov” atamasi ovoz berish yo‘li bilan saylab qo‘yiladigan hokimiyat 
organlarini shakllantirishni anglatadi. Shunday ekan, eng munosibini say-
lash imkoniyati tug‘ilishi uchun bir necha nomzodlar bo‘lishi kerak. Bunday 
saylov muqobil saylov deb ataladi. Muqobil bo‘lmaganda saylovchilarda 
taklif etilgan nomzodni saylashni rad etish imkoniyati bo‘lishi lozim.

---

157