G. N. Najmiddinova O’. U. Qurbonova
Download 1.32 Mb. Pdf ko'rish
|
@pp kitoblar qiyosiy ped
- Bu sahifa navigatsiya:
- XXI BOB. TA’LIM SOHASINI ISLOH QILISHDA XALQARO TAJRIBALARNING AHAMIYATI 11.1. Ta’lim sohasini isloh qilish yo’nalishlari
Savol va topshiriqlar: 1. Xalqaro ta‘lim makoni nima? 2. Jahon mamlakatlarida ta‘lim sohasidagi muammolarning yuzaga kelishiga qanday omillar ta‘sir ko‘rsatadi? 3. Globallashuv jarayoni qanday salbiy oqibatlarni keltirib chiqaradi? 4. XX-XXI asrlarda xorijda xalqaro ta‘lim xususiyatlarini tahlil qiling. XXI BOB. TA’LIM SOHASINI ISLOH QILISHDA XALQARO TAJRIBALARNING AHAMIYATI 11.1. Ta’lim sohasini isloh qilish yo’nalishlari 139 Ta‘limni isloh qilishning muhim yo‘nalishlaridan biri, uning tarkibini qayta qurishdir. Dunyo mamlakatlarida an‘anaviy boshlang‘ich ta‘lim ommaviy bo‘lib, u ishlab chiqarishni bilimli (savodli) ishchi kuchi bilan ta‘minlashda muhim ahamiyat kasb etadi. XX asrning 60-70-yillarda yuz bergan, demokratiyalashtirish to‘lqini dunyo mamlakatlarida o‘rta ta‘limni kengaytirish, shuningdek, oliy ta‘limni rivojlantirishga yo‘l ochib berdi. Iqtisodiy gullab-yashnashning asosi bo‘lgan ta‘limni saqlab qolish va uning sifatini oshirish ehtiyoji ko‘plab davlatlarda ta‘limni standartlashtirish muammolarini kun tartibiga qo‘ydi. Shu o‘rinda tadqiqotchilar B.S.Gershunskiy va V.M.Berezovskiylarning quyidagi fikrlarini keltirib o‘tish joiz: - ― Standartlashtirish bu istalgan jabhada biron narsani maqsad qilish va natijasini baholash bosqichlari bilan birga o‘tkaziladigan muolajadir‖ 1 . AQSH ta‘lim Departamentining ko‘rsatmasiga binoan: ‖Standartlar bu shunga qaratilganki, ya‘ni undagi ishtirokchilar bilishi va qila bilishi lozim‖. 2 Standartlashtirish birinchi, asosiy muammo sifatida asosan markazdan boshqarilmaydigan, ya‘ni AQSH, Buyuk Britaniya singari davlatlarda, ko‘proq yagona umummilliy talablarga ehtiyoj mavjud bo‘lgan davlatlarda paydo bo‘la boshlagan. Bu ko‘proq Sobiq Ittifoq tasarrufidagi respublikalarga taalluqlidir. AQSH da esa, islohot maqola, ma‘ruzalarda: ‖Millat xavf ostida: maktabni isloh qilish zarur‖ (1983yil), ‖XXI asr uchun ta‘lim‖ (1983 yil) kabi ilmiy maqolalarda o‘z aksini topgan. Ularda amerikalik o‘quvchi va talabalarga ta‘limning yuqori bosqichlaridagi bilim berishning sayozligi tanqid qilindi. 80-yillarning oxirlarida esa, qator, ya‘ni maqsadi ta‘limni yaxshilashga qaratilgan qonun aktlari qabul qilingan. ‖Amerika–2000: ta‘lim istiqboli‖ (1991) deb nomlangan hujjatda ta‘kidlanishicha, 2000 yil amerikalik o‘quvchilar o‘zlarining boshqa mamlakatlardagi tengdoshlaridan matematika va tabiiy fanlarni egallashda yuqori ko‘rsatkichga erishishi ta‘kidlangan edi. 1991 yilda AQSH ta‘lim standartlari va test usulidagi ta‘limning davlat standartlarini rivojlanishi bo‘yicha Milliy Kengash tuzildi. Kengash tomonidan komissiya tuzilib, uning ishtirokida matematika, ingliz tili, tabiiy fanlar, tarix, geografiya, fuqarolikka kirish, san‘at singari fanlardan ta‘lim standartlari yaratildi. 1993 yil ta‘lim standartlarini matematika yo‘nalishida ishlab chiqish yakunlandi. Qolgan standartlarni ishlab chiqish 1994-95 o‘quv yilida tugatilishi lozim edi. AQSHda shtatlardagi va maktab okruglaridagi avtonomiyaning yuqori bosqichi umummilliy ta‘lim standartlarining yaratilishida asosiy muammo bo‘lgan. Shundan so‘ng, ta‘lim Departamenti standartlarning majburiy emasligi to‘g‘risida qaror qabul qildi. Angliya esa ta‘lim standartlarini yaratishda boshqa yo‘ldan bordi. Markazlashmagan ta‘lim, ya‘ni bunda maktablar katta mustaqillikdan Download 1.32 Mb. Do'stlaringiz bilan baham: |
Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©fayllar.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling
ma'muriyatiga murojaat qiling