Gandbol o'yini qoidalari Reja: Gandbol o‘yinining asosiy qoidalari

92-
rasm.

---

turib bajariladi. Birinchi holatda u tizza barobarida, ikkinchi holatda esa 
yelka barobarida, ba’zida undan pastda ham bajarilishi mumkin. 
To‘g‘ri qo‘l bilan pastdan otish. O‘yinchi buni har qanday 
holatdabajaradi. Uni bajarish egilgan qo‘l bilan pastdan otishga o‘xshab 
ketadi. 
To‘g‘ri qo‘l bilan yuqoridan otish.O‘yinchi buni yugurib va sakrab 
turib bajarishi mumkin. O‘yinchi yuqoriga sakrab o‘z sherigi otgan 
to‘pni ilib oladi va uni darhol uloqtiradi. 
To‘pni 180 ° ga burilib, darvozaga orqa qilib turib ham otish 
mumkin. 
To‘g‘ri qo‘l bilan yondan otish. Bu usul qo‘l egilmagan holda, 
kaftning qat’iy siltov harakati bilan bajariladi (93rasm). 
To‘pni egallash, yulib olish, urib chiqarish: 
a) 
bir joyda turib oshirilayotgan to‘pni egallab olish 
himoyachining muvaffaqiyatli egallagan pozitsiyasiga bog‘liq; 
b) 
to‘pni hujumchilar uzatganda egallab olish to‘p uchib 
kelayotgan paytida tez sakrash orqali bajariladi; 
d) to‘pni yuqoriga sakrab tutish hujumchilar burchak to‘pini o‘z 
sherigiga uzoqdan balandlatib otganida amalga oshiriladi. Agar 
himoyachi yaxshi holatda turgan bo‘lsa, u bunday to‘pni qiyinchiliksiz 
tutib oladi; 
93-rasm. 
8 — Jismoniy tarbiya 

---

e) 
oldingi 
qatordagi 
hujumchidan 
to‘pni 
olib 
qo‘yishhimoyachining tayyorligiga hamda egallab turgan pozitsiyasiga 
bog‘liq; 
f) 
raqib 
to‘pni 
olib 
borishida, 
uzatganida 
yoki 
darvozagaurmoqchi bo‘lganida olib qo‘yishi himoyachining to‘p 
yo‘nalishini qanchalik to‘g‘ri belgilashiga va qo‘li bilan uning yo‘lini 
to‘sishiga bog‘liq; 
g) 
raqibni ta’qib qilib to‘pni olishda himoyachi uni oldidanyoki 
yon tomonidan to‘sib qoladi (bunda raqibning qo‘liga tegish mumkin 
emas); 
h) 
himoyachi chalg‘itayotgan raqib hujumchisidan to‘pniolishda 
hujumchi zarba berishida yoki to‘pni yerga urish chog‘ida, yoki 
uzatganda olib qo‘yishi mumkin; 
i) 
hujumchi 
to‘pni 
darvozaga 
otish 
paytida 
himoyachi 
to‘pnihujumchi qo‘lidan urib chiqarib yuboradi. Harakat tez 
bajarilayotganda to‘pni urib chiqarib yuborish qiyinroq. Bunda 
himoyachi biroz orqaroqda yoki yon tomonda turishi zarur. Shundan 
so‘ng himoyachi hujumchi bilan bir paytda oldingayuqoriga sakraydi va 
darvozaga urilayotgan to‘pning yo‘lini panjalari bilan to‘sadi. 
Otilgan to‘plar yo‘lini to‘sish, darvozani to‘pdan qo‘riqlash faqat 
darvozabonning emas, balki himoyachining ham ishidir. Bunda 
himoyachi panjalari yoyilgan qo‘lini to‘p uchib kelishi mumkin bo‘lgan 
yo‘nalishga tutadi. To‘sish doim ikki qo‘llab bajariladi. Faqat yondan 
kelayotgan to‘p bir qo‘l bilan to‘silishi mumkin (94-rasm). Darvozaga 
urilayotgan to‘p yo‘lini to‘sishning asosiy usullari quyidagilardan iborat: 

---

yuqoriga ko‘tarilgan qo‘llar bilan sakrab to‘sish, uchib kelayotgan to‘pni 
turli tomonlarga engashib hamda oyoq bilan to‘sish va boshqalar. 
Yuqoridan uchib kelayotgan to‘p joyda turib, 
qo‘llarni yuqoriga ko‘targan holda yoki yondan 
to‘siladi. Agar to‘p balandroqdan kelayotgan 
bo‘lsa, balandga sakrab kaft bilan uning yo‘li 
to‘siladi. To‘pni yumshoqroq qabul qilish uchun 
panjalar yoyilishi lozim. 
Yerdan 70 — 170 sm balandlikda uchib kelayotgan to‘pning yo‘lini 
to‘sish. Agar to‘p yon tomonga yo‘nalgan bo‘lsa, unga yaqin turgan qo‘l 
kafti ochiladi va