Gapning ajratilgan bo'laklari


Ajratilgan izohlovchilarning asosiy xususiyatlari


Download 15.6 Kb.
bet5/7
Sana16.06.2023
Hajmi15.6 Kb.
#1504827
1   2   3   4   5   6   7
Bog'liq
Gapning uyushiq va ajratilgan bo\'laklari-fayllar.org

Ajratilgan izohlovchilarning asosiy xususiyatlari:

  • Ajratilgan izohlovchi izohlanmishdan keyin . kelib, uning ma’nosini konkretlashtirishga, shunga qo’shimcha ma’no — izoh be-rishga, biror xarakterli tomonini ko’rsatishga xizmat qiladi. Masalan: Bolalar bugungi yig’ilishda Alvkseevga, konstruktorga, minnatdorchilik bildirdilar. («L. u.»)

  • Ajratilgan izohlovchi izohlanmish bilan son va kelishik formalari jihatidan moslashadi: Karimni, akamni,...; Karimga, akamga,..; ularga, bolalarga,..; sizlarga, akalarimga,...

    Kishilik olmoshining aniqlovchisi bo’lib qo’llangan izohlovchi ajratilgan bo’ladi (Bu olmoshlar bevosita odatdagi aniq-lovchilar bilan qo’llanmaydi): Biz, terimchilar, va’damizning-ustidan chiqamiz! («S. Uzb.»)


      • Kishilik olmoshining aniqlovchisi bo’lib qo’llangan izohlovchi ajratilgan bo’ladi (Bu olmoshlar bevosita odatdagi aniq-lovchilar bilan qo’llanmaydi): Biz, terimchilar, va’damizning-ustidan chiqamiz! («S. Uzb.»)

      • Ajratilgan izohlovchi maxsus yordamchi (ya’ni so’zi) bilan qo’llanishi ham mumkin: Difterit, bo’g’ma (difterit, ya’ni bo’g’ma),. bolalarda ko’p uchraydigan kasallikdir. («S. Uzb.»)

      • Ajratilgan izohlovchi bilan izohlanmishning o’zaro sin-taktik aloqasi tenglanishdir (Bular shu tomoni bilan uyushi^ bo’lakka o’xshasa ham, lekin uyushiq bo’lakdan tamoman boshqa ho-disadir, ularning o’ziga xos belgilari ko’p. Masalan, uyushiq, bo’laklardagi sanash intonatsiyasi bularda yo’q).

      • Izohlovchi-ieohlanmish munosabatining bu ko’rinishi mate-rial (qanday so’z bilan ifodalanishi) jihatidan bir qancha ko’-rinishlarga ega: kishilik olmoshi+ot (turdosh yo atoqli ot yokv otlashgan so’z: Ukam, tso’zichog’im, orom olib uxlayapti), turdosh ot+turdosh ot (Duradgor, amakim, kecha mukofot oldi), turdosh ot+atoqli ot (Xirurg, Umarov, bu kasalning tuzalishiga ishon-di), atoqli ot+turdosh ot (Solovьyov, master, delegatlarga har-xil izoxlar berib turdi), atoqli ot+atoqli ot(Vasilьev, Ser-gey Ivanovich, dunyoga mashxur fiziklardan edi), atoqli ot+ta-xallus (yoki aksi): Mitingda yozuvchilardan Uyg’un, Otaqo’ziev^ so’zga chiqdi. (...Otatso’ziev, Uyg’un...)


      • Download 15.6 Kb.

        Do'stlaringiz bilan baham:
  • 1   2   3   4   5   6   7




    Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©fayllar.org 2024
    ma'muriyatiga murojaat qiling