Gapning ajratilgan bo'laklari

Yoyiq izohlovchilarda ajralish xususiyati ancha kuchli. Masalan: Ochilov, zavodimizda nom chitsargan smena masteri, xamma-ga namuna bo’ldi. («S. Uzb.») Akang, hammaga tanilgan moxir-uchuvchi,....

Ajratilgan qaratuvchi. Qaratuvchining ot yoki ot vazi-fasidagi so’zdan bo’lishi, odatda, ajratilgan qaratuvchisining ham shu turda bo’lishini talab qiladi: har ikkisi qaratqich ke-lishigida bo’ladi. Asli bunda ajratilgan izohlovchining bir ko’-rinishi kelib chiqadi: Oshpazning, Mamattsulovning, qo’li gul ekan. («S. Uzb.»)

• 
  Ajratilgan qaratuvchi. Qaratuvchining ot yoki ot vazi-fasidagi so’zdan bo’lishi, odatda, ajratilgan qaratuvchisining ham shu turda bo’lishini talab qiladi: har ikkisi qaratqich ke-lishigida bo’ladi. Asli bunda ajratilgan izohlovchining bir ko’-rinishi kelib chiqadi: Oshpazning, Mamattsulovning, qo’li gul ekan. («S. Uzb.»)
  
• 
  Ajratilgaya sifatlovchi boshqa bo’laklarga qaraganda juda o* bo’lib, she’riyatda (ran bo’laklarini odatdagidan boshqacha tar-tibda joylash natijasida) uchraydi. Misol: Bir tsiz tug’ildig ninni. (0.) CHog’ishtiring: ninni qiz. Kamzul kiydim, tirinka^ seni sevdim surunka (Qo’shitsdan. CHog’ishtiring: tirinka kamzul).
  
• 
  Ajratilgan hol. Bunda gapning bo’lagi ma’nosi juda ham konkret bo’lmagan, umumiy bo’lgan so’z bilan ifodalanadi^ shu so’zga ajratilgan bo’lak keltirilib, ma’no avvalgiga nisba-tan konkretlashtiriladi: Yezda, tsovun pishig’ida, havo kechasi xash dim bo’ladi. («L. u.»)
  
• 
  Ravishdosh ko’pincha maxsus bo’laklar bilan kslib, yoyiq tusga kiradi. Masalan: Militsiya kapitani Solomonov, bu firibgar-larni tsanday tutish yo’lini o’ylab, Oloy bozoriga qarab ketmoq-da edi. (Gazetadan.) Ko’rinadiki, bunday vaqtlarda ravishdopv oborot hosil bo’ladi. Bunday oborotlar ko’pincha ajratilgan bo’-ladi. Ajratilishning bu tipi mazmun tomoni va boshqa ayrim. jihatlari bilan ergash gaplarga yaqin turadi.