Гавай оролларидаги лаваларнинг бир тури -ало


Download 0.76 Mb.
bet58/247
Sana06.04.2023
Hajmi0.76 Mb.
#1333426
1   ...   54   55   56   57   58   59   60   61   ...   247
Bog'liq
lug\'at 140 (2)

ДОКЕМБРИЙТокембрий — Ер
тарихида палеозой эрасигача, хусусан кембрийгача ўтган вақт. Т. Ер
тарихининг 6/7 қисмини уз ичига олади. Т. вактига оид бўлган жинсларда
органик дунёнинг турли излари топилган бўлишига ҳарамай, бу даврнинг
тарихига оид кўп муаммолар ечилмаган. XX аернинг 30- йилларидагина Т.
стратиграфияси ва геохронологиясини ўрганишда радиометрик усуллар
кулланила бошланди. Х03ИРГИ маълумотларга кўра, Т. ётцизикларининг
энг қадимий ёши 4000 млн. йилга тенг.
Т. уз навбатида яна икки йирик
эрага: архей ёки аржеозой (Ж . Дэна,
1872) ва протероЗойга (Э. Эммонс,
1883) бўлинади. Улар ўртасидаги асосий чегара, хозирги тасаввурларга
кўра бундан 2500—2700 млн. йил илгари содир бўлган йирик бурмаланиш
даврига тўғри келади. М Д Х да протерозой қуйи, ўрта, юқори бўлимларга бўлинади. Юқори протерозой кўпинча рифей» («инфракембрий) деб
аталади ва органик цолдицларнинг
таркибига кўра уз навбатида яна 4
кием га ажралади. Протерозойдан палеозойга утувчи қатлам хисобланган
рифейнинг юкори бўлими «венд»
(«юдомий», «эокембрий») деб юритилади.
Т. ёткизикларининг стратиграфиясини ўрганишда бир қатор цийинчиликлар мавжуд. Т. да скелетли цайвонлар
йоқ, шунга ҳарамай, органик даёт
излари кўп. Кўк яшил сув утлари
(страмотолитлар) ва бактериялар (онколитлар) нинг хаёт маххуллари мавжуд.

ДОЛОМИТДоломит. 1. М-л, ҳарбонатлар еинфига хос. Са, М§(С03)2
С а0 -3 0 ,4 , М йО -21,7, С02-47,9(о/0).
Кўпинча М§ билан Ге2 ва Мп баъзи
доллар да эса Со. РЬ ва 2п ўрин алмашиб туради. Тригонал сингонияли.
Кристаллари одатда ромбоэдр шаклида ёки призмасимон ва чўзиқ туртбурчакка ухшайди. Дагал-донадор, баъзан
устунсимон ва буйраксимон агрегатлари хам учрайди. Ранги оч кулранг, оқ,
сарғиш, қўнғир; баъзида Д. кўкимтир,
кизгиш ёки рангсиз хира шаффоф бўлади. Чизигининг ранги оқ, оч кулранг.
Ковуш оклиги (1011) ромбоэдр юзалари
буйлаб мукаммал. Қат. 3,5 — 4. С. о р.
2,85. Изоморф цушимчаларининг турлари ва миқдорига кўра 3,12 гача ортиб бориши мумкин. Анизотроп; бир
уцли, оптик хусусияти манфий. 1Мд =
= 1,679— 1,716, Nр = 1,500— 1,526;
N8 Nр = 0,175 — 0,181. Совуц хлорид
кислотасида жуда секин эрийди; ку*
кунсимон майдаланган х.олда ёки киздирилган кислотада кайнаб эрийди. Д.
экзоген шароитда денгиз давзаларида
чўкинди сифатида вужудга келади,
аммо кўпинча ох,актошларнинг метасоматик ўзгариши туфайли ёки маъданли конлар, асос ва ўта асос т,ж. лари
билан боглиц бўлган гидротермал эритмалардан ҳосил бўлади.
2. Деярли батамом доломит минералидан ташкил топган т. ж .


Download 0.76 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   54   55   56   57   58   59   60   61   ...   247




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©fayllar.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling