Гавай оролларидаги лаваларнинг бир тури -ало


Download 0.76 Mb.
bet56/247
Sana06.04.2023
Hajmi0.76 Mb.
#1333426
1   ...   52   53   54   55   56   57   58   59   ...   247
Bog'liq
lug\'at 140 (2)

ДИНАМО МЕТАМОРФИЗМ — Динамометаморфизм юкори босим,
нисбатан паст ҳарорат таъсирида т.
ж . ларининг ўзгариши. Кўпинча Д .
магма иштирокисиз, аксинча тектоник
харақатлар натижасида содир бўлади. Умуман, гидростатик ва бир тарафлама босим таъсирида вужудга
келган метаморфизм сабабли т. ж . ларининг ташқи кўриниши, тўзилиши,
таркиби ҳам қисман ўзгаради (Мае.,
оҳактошларнинг мармарга, гилларнинг слаиедларга айланиши). Д. ни
дислокақия ёки регионал метаморфизм, деб х,ам атайдилар. Д . жараёни
иккига бўлинади: 1) пластик метаморфизм — бу жараёнда т. ж . лари
таркибидаги ўзгариш, яъни қайта
кристалланиш м-лар шаклини ўзгартмай давом этади; 2) қатакластик метаморфизм бунда ж араён улар таркибидаги бошқа моддаларни янчиш,
майдалаш , ҳарз кетказиш оркали кечади.

ДИОПСИД Диопсид (юно. Моноклин СИНГОНИЯЛИ. Кимёвий таркиб Яшил, кулранг, шишадек ялтироқ. Қат. 5,5 — 6,0. Мўрт. с. о р . 3,27—3,38. Калта
призматик кристаллар ҳосил қилади.
Ўта асос ва асос т. ж. ларига мансубдир. Скарн ва роговик каби метаморфик жинсларда учрайдиган магнитли
темиртош ва бошқа фойдали қазилма
конлари таркибида мухим роль уйнайди. Ўзбекистоннинг деярли хамма тоғларидаги интрузив жинсларида мавжуд.

Д ИОРИТДиорит — ўрта асосли
интрузив т. ж . Тўла кристалланган,
донадор. Биринчи марта Гаюи аниқлаган (1882). Тўзилиши гипидиоморфдонали ёки призматик-донали. Ташки
кўриниши яхлит, гнейссимон, қат-қат,
гохо шарсимон. Кулранг ёки яшилсимон-кулранг м-л, таркибида плагиоклаз (70—65% ) ва рангли минераллардан роговая обманка, биотит (30—
35% ) мавжуд. Бундан ташҳари, қисман иккинчи ҳараж али минераллардан кварц, калийли дала шпати ва
жуда кам миқдорда оливин з^ам иштирок этади ва хоказо.
Агар Д . лар таркибида рангли минерал миқдори 30—35% дан кам бўлса, лейкодиорит, дейилади, аксинча
кўп бўлса, меланодиорит, деб юритилади. Кварц миқдори 10— 15% га тенг
бўлса, кварцли Д. деб аталади. Д. лар
ва кварцли Д. лар гранит, габбро ва
сиенитлар билан бирга ҳосил бўлади,
улар жойлашган жисмларнинг чеккаларини ишгол қилади. Д . ва кварцли
Д. лар темир, мис ва бошқа конлард а учрайди. Д . курилишда безак материали сифатида кенг қўлланилади.
Тошкент метрополитенида диорит
станқияларни безашда ишлатилган.


Download 0.76 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   52   53   54   55   56   57   58   59   ...   247




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©fayllar.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling