Гавай оролларидаги лаваларнинг бир тури -ало


Download 0.76 Mb.
bet73/247
Sana06.04.2023
Hajmi0.76 Mb.
#1333426
1   ...   69   70   71   72   73   74   75   76   ...   247
Bog'liq
lug\'at 140 (2)

ИЛОЕДЫИлоедлар (лойхурлар). Сув остидаги умўртцасизлар (детритоедлар) трофик гуруцларининг геологик қўлланмаларда ишлатиладиган соддалаштирилган номи.
ИЛЬМЕНИТ Ильменит—м-л (Ильмен тоғлари номидан). Кимёвий ифодаси — РеТЮ3 ёки РеО • ТЮ2 аралааш аси бўлиши мумкин. Тригонал сингонияли. Ранги қора. Таблеткасимон кристаллар ҳосил қилади. Яримметалл болида ялтирайди. Қат. 5 — 6. С.ог. 4,7.
Габбродиабаз, пироксенит ва сиенитли
пегматитларида кўп учрайди.

ИМПАКТИТ — Импактит (урилиш)— метеоритлар ёрилиши
ёки урилиши натижасида з^осил бўлган зич ёки говаксимон ва оқин изларига эга шишасимон т. ж . лари. Таркибида урилиши таъсирида вуж удга
келган метаморфнк м-л булаклари учрайди. И. таркибида темир-никелдан
ташкил топган шарчалар, лешательерит, коэсит, стишовит, олмос ва б.
лар учрайди.

ИНГРЕССИЯ Ингрессия, денгизнинг ҳарё водийлари ва б. ларга кириб бориши. И. натижасида денгизнинг нисбатан тор ва узун курфазлари вужудга келади. И. пайтида абразия бўлиб утмайди. Етцизицлар горизонтал ҳолда ётади, жинслар тупланишидаги танаффуслар белгиси ва бурчак номослиги сезилмайди.

ИНВЕРСИЯ РЕЛЬЕФА — Рельеф
инверсияси.
Ер юзаси билан геологик қурилма ўртасидаги номуносиблик.
Баъзан цурилмадаги қатламлар рельефга нисбатан тесҳари ҳолатда ётишида ҳам уз ифодасини топади. Бунда мусбат геологик рельеф урнида
манфий рельеф пайдо бўлади. Уни
Туаркир (Туркманистон жумх.урияти)
даги триас даври ётцизигини х,осил
килган тесҳари геол. ва геоморфологии рельефда яцк,ол куриш мумкин.

ИНВЕРСИЯ ТЕКТОНИЧЕСКОГО
РЕЖИМА
Тектоник режим инверсияси. Букилма ёки унинг қисмлари
кўтарилишига, кўтарилмаларни эса
букилмаларга айлантиришга келтирувчи тектоник ҳарақатлар режимининг ўзгариши Т. р. и. га муҳим ички
ўзгаришлар — магматизмнинг кучайиши, бурмаланиш, палеогеографик шароитнинг ўзгариши ва бошқалар биргаликда сабаб бўлади. Т. р. и. геосинклинал системаларда кўтарилма ва
куруцлик умумий майдонининг кўпайишига олиб келади. Инверсия умумий ва жузъий турларга бўлинади.
Умумий инверсия геосинклинал систем а ривожланишининг илк босцичларида кўпроқ ах.амиятга эга бўлган
чукиш ёки табацалантирилган ҳарақатнинг кучайиб борувчи кўтарилии:
билан алмашинишга олиб келади. Геосинклинал ривожланишининг тугашн
ва бошлангич бурмаланишнинг намоён бўлиши умумий Т, р; и. нинг энг
юқори дараж адаги натижаси з^исобланади узъий Т. р. и. геосинклинал
букилманинг кўтарилма айланишидир.
Платформалар Т. р. и. авлокоген ва
чет букилмаларда айникса намоён
бўлади.

И НДЕКС

ДИ Ф Ф ЕРЕН Ц И А Ц И И

Дифференциақияланиш

индексы

(Тоғгйоп, ТиШе, 1956)— т. ж, ларининг асосийлик ва дифференциақияланиш ҳаражасини аниклаш учун қўлланиладигаи петрокимёвий курсаткнч.
Д . и. т. ж. ларининг норматив м-л
таркибини ҳисоблаш
йули билан аниқланади. Д . и кварцортоклаз - нефелин - лейцит - кальсилит (огирлик % ҳисобида) т. ж. ларининг норматив таркибида нефелин,
лейцит ёки кальсилит билан биргаликда кварц бўлмайди. Шу сабабли
ҳар цандай т. ж . нинг Д. и. га бир
вақтда учдан ортиц норматив м-л кира олмайди. О датда Д . и. да кварц
ортоклаз ёки ортоклаз + нефелин, ортоклаз - нефелин - лейцит, баъзи цолларда нефелин - лейцит кальсилит
бўлади. Баъзи т. ж. ларининг Д . и.
лари бевосита ўзаро тавдослаб курилади, аммо кўпинча график усулда —
петрокимёвий диаграммаларда қўлланилади. Бунда бинар диаграммалариинг бир учи буйлаб Д. и., иккинчи
учи буйлаб бошқа оксидларнинг
миқдори (огирлик % цисобида) курсатилади. Д. и. кўпинча ишқорлиоқакли серияларни тасвирлаб курсатиш, уларни. ишқорли сериялардан
ажратиш учун қўлланилади. Темирга
ёки ишқорли компонентларга жуда
хам бой бўлган сериялар учун кам
ишлатилади.


Download 0.76 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   69   70   71   72   73   74   75   76   ...   247




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©fayllar.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling