Гавай оролларидаги лаваларнинг бир тури -ало


Download 0.76 Mb.
bet86/247
Sana06.04.2023
Hajmi0.76 Mb.
#1333426
1   ...   82   83   84   85   86   87   88   89   ...   247
Bog'liq
lug\'at 140 (2)

ҚАТАЗОНАҚатазона. Юкори
ҳароратга ва қатта босимга эга бўлган Ер пустининг чуқур қисми. Бу
зонада ўзига мансуб метаморфик т.
ж. лари ҳосил бўлади. Гранулитлар,
эклогитлар, силлиманитли сланец ва гнейслар, пироксенли гнейслар шулар
жумласидандир. Таниқли геолог
олим Грубенман метаморфик зоналарни қатазона, мезозона ва эпизоналарга ажратганда уларнинг чуқурликда бўлишини хисобга олган, аммо
кўп интрузивлар тектоник жараёнлар
таъсирини хисобга олмаган.

ҚАТАКЛАЗ Қатаклаз. Босим туфайли т. ж . лари ва минералларнинг
майдаланиши ёки ҳарз кетиши жараёни,

ҚАТАСТРОФИЗМҚатастрофизм—
х,алоқатлар назарияси. Ер шари
тара^циётининг дастлабки бир неча
боскичида тинч ривожланиб кейинги
боскичларда халоқатли ж араён туфайли Ер курраси юзасида кескин
ўзгариш юз беради, деб тахмин қилинган назариялар XIX аср бошларида хукмронлик килган (Кю вье).

КАУСТОБИОЛИТЫ — Каустобиолитлар (юнон. саи «(о5 — ёнувчанжон; Шов — тош )—
ёнувчан қазилмаларнинг умумий номи. Тушунчани 1908 йилда Потонье
киритган. Ўсимликлар ва хайвонот
дунёси қолдиқларииииг геологик ва
геохимик жараёнлар х.амда омиллар
таъсири остида ўзгариши иатижасида
ҳосил бўлган органик моддаларга бой
м-л ва жинслар. К. ни бошқа моддаларга туйинган жинслардан (мае., органик оҳактош лар ва битумли сланецлардан) фаркловчи энг мухим аломати бу уларнинг ёнувчанлигидир.
Ҳосил бўлиш шароити ва усулларига
кўра К. лар 2 гуру^га бўлинади:
1 -кумир лар қатооига оид К. лар;
2- нефть (ва нефтоидлар) қаторига
оид К. лар. Кумирлар қаторига оид
К. лар гурухини сингенетик шароитда ҳосил бўлган, яъни турли чукмалар
билан биргаликда чукиб, Сўнгра ўзгариши иатиж асида вуж удга келган
м-л (янтарь) ва ж инслар (гумит,липтобиолит, сапропелит, торф, қазилма кумирлар, ёнувчан сланецлар) ташкил зтади. Нефть (ва нефтоидлар) қаторига тааллуқли К. лар гурухига бир
жойдан бошқа жойга кучиш хусусиятига эга бўлган нефтлар, табиий асфальт ва озокеритлар киради. К.ларнинг ягона умумлаштирилган таснифи йук ҳар бир мазкур гурух.лар доирасида К. лар физик хоссалари, химик хусусиятлари, келиб чикиши ва технологик аломатларига кўра ажратилади. Шу сабабли ҳар хил таснифлар мавжуддир (мае., «кумирлар», «нефтлар», «битумлар» таснифи ва х. к.).


Download 0.76 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   82   83   84   85   86   87   88   89   ...   247




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©fayllar.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling