Гавай оролларидаги лаваларнинг бир тури -ало


ПЛАТФОРМА АКТИВИЗИРОВАННАЯ


Download 0.88 Mb.
bet168/271
Sana06.04.2023
Hajmi0.88 Mb.
#1333285
1   ...   164   165   166   167   168   169   170   171   ...   271
Bog'liq
луғат тўлиқ

ПЛАТФОРМА АКТИВИЗИРОВАННАЯФаоллашган платформа — тезлиги ва ҳарама-қарши лиги жиқатдан бурмаланиш ўлка харақатларига турри келадиган жадал тектоник ҳарақатлар натижасида қайта жонланган платформа ёки унинг бир қисми. Туррун ва нисбатан текислашган
платформа цурилмаларининг урнида
бурмали тоғ иншоотлари шаклланади. Ф. п. учун тоғаро чукма ва букилмалар оркали ажралиб тўрган жуда баланд палахса тоғ ва тоғ тизимлари айницса хосдир. Чўкинди қоплам жинслари ва тоғаро чукма молассасининг бурмаланиши суст ва ўртача бўлиб, фақат ёрицлар буйлаб кучлироқдир. Кўтарилма ва чукмалар ўзаро ўзилма хилидаги ёрицлар орцали бир-биридан ажраган ўлкаларнинг чет қисмлари буйлаб сурилмалар авж олган.

ПЛАТФОРМЕННЫЙ ЧЕХОЛ
Платформа қопламаси. Платформаларнинг юкори цурилма цавати, асосан чўкинди жинслардан ташкил топган, кристаллашган (кадимги платформаларда) ёки бурмаланган (ёш платформаларда) асос устида ётади.
Баъзан қоплама таркибида магматик
махсулотлар учрайди. П. ц. нинг метаморфизмга учрамаган жинслари деярли горизонтал холда ётади; у
платформа асосида кескин номослик ва стратиграфии танаффус орқали ажралади. Еш платформаларда танаффус вақти унча узоқ эмас. Кўпинча платформа асоси ва қоплами орасида оралиц комплекс жинслари ётади, бу баъзи бир ёш платформаларга айниқса хос.

ПЛЕЙСТОҚЕН — Плейстоқен — Лайель буйича учламчи системанинг туртинчи булинмаси. От. буйича — туртламчи системанинг ўрта булинмаси, рисс аср бошидан, то вюрм асри охиригача давом этгаи. Ҳозирги
вақтда голоқендан ташҳари, туртламчи системанинг қатта қисмини белгилашда ишлатилади. Пастки, ўрта ва юкори плейтоқенга бўлинади, уларьинг турдоши қуйи, ўрта, юқори туртламчи қатламлардир.

ПЛИОҚЕН Плиоқен (плиоқен —
ортицроқ, кўпрок, кенос. янги, 1841)— неоген системасининг юқори
бўлими. Учга бўлинади.

ПЛИТА Плита — платформаларнинг йирик ботик тектоник тизими.Ривожланиш суръати буйича ҳарақатчан ва туррун П. ларга ажратилади. Харақатчан П. бутун мицёси
буйлаб, пастга йуналган тектоник ҳарақатлар билан ажралиб туради
(қалин чўкинди копламга эга.) Харақатчан П. да ривожланган тизим анча кескин, кўп сонли, ёрицлар билан кесилган, магматизм жараёни кам ривожланган бўлади. Туррун П. ларда тизимлар унча кўп эмас, чукиш кучли кечмайди, ёрицлар кўп тарқалмаган. П. да антеклиза, синеклиза, вал, гумбаз, букилма ва б. тизимлар ривожланган бўлади. Еш ва қадимги платформаларнинг П. ларида жуда кўплаб йирик нефть ва газ конлари
топилган (Рарб. Сибирь, Турон, Шим.
Африка П. лари ва б.)


Download 0.88 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   164   165   166   167   168   169   170   171   ...   271




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©fayllar.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling