Гавай оролларидаги лаваларнинг бир тури -ало


РИТМИЧНОСТЬ ОСАДКОНАКОПЛЕНИЯ —


Download 0.88 Mb.
bet188/271
Sana06.04.2023
Hajmi0.88 Mb.
#1333285
1   ...   184   185   186   187   188   189   190   191   ...   271
Bog'liq
луғат тўлиқ

РИТМИЧНОСТЬ ОСАДКОНАКОПЛЕНИЯ — Чўкиндиларнинг уносил бўлишидаги табиий такрорланиш. Унинг асосий омиллари тектоник ҳарақатлар ва ицлимнинг ўзгаришидир. Ушбу
риф — қирғоқдан маълум масофа узоқликдаги маржой полиплардак ташкил топган цоялар тизмаси. Асосан цитъанинг чекка саёзлигида жойлашади. Устки қисми нотекис, ён томонлари қия, баъзан ўта қияликдан иборат.Т. р. билан денгизяинг ҳақиқий қиргоқлари орасида қўлтиқ ва курфазлар жойлашган бўлади.

РИФ БЕРЕГОВОЙҚиргоқ рифы. Денгиз сатхи пасайганда чуқурликка айланадиган маржой оқактошлардан тўзилган қисм.


РОГОВИК Роговик,— Контакт
метаморфизми натижасида ҳосил болган т. ж. кўпинча чўкиндиларга нордон ёки асосли магманинг таъсирида ҳосил бўлади. Таркибида дала шпати, гранат, андалўзит, силлиманит, кордиерит, озрок амфибол, пироксен ваб. м-ллар мавжуд. Р. зич тўзилишга эга. Чипор хиллари кам учрайди. Чиганоқсимон сикади. Р. лар таркибидаги м-лларнинг миқдорига ҳараб
биотитли, кордиеритли, андалўзитли ва б. турларта бўлинади. Туси кулранг, яшил, қора. Маъдан конларини излаш ва метаморфизм даражасини белгилашда қатта аҳамиятга эга. Ўзбекистонда айниқса кенг тарқалган.

РОМБЕН-ПОРФЙРРомбенпорфир — ишқорли трахитлар оиласига мансуб вулканик т, ж. Порфир ажралмалари (5—75%) асосан ишқорли дала шпатларидан иборатдир;айрим ҳолларда оз миқдорда авгит, эгрин-авгит ва биотит доналари цам
учрайди. Ишқорли дала шпатининг
порфир ажралмалари одатда ортоклаз ёки олигоклаздан ташкил топади ва кўпинча ромбик шаклидаги кристаллар ҳолида учрайди. Акцессор ва иккинчи даражали м-ллар сифатида апатит, магнетит, ильменит ва бу жинсларда кам учрайдиган оливинни мисол килиб келтириш мумкин. Кулранг, кўкимтир кулранг ёки тўқ кулранг, асос массаси одатда чала ёки тулиқ кристалланган, баъзида эса шишасимон бўлади.

РОССЫПИ Сочмалар: Ер юзасида т. ж. лари м-ллар булакларининг йиғиндиси С. лар т. ж. лари ва улар ичида жойлашган м-ллар ва маъданларнинг дастлаб жойлашган жойларида нураш ва органик жараёнлар натижасида пайдо бўлади. Ушбу сабабларгя кўра олмос, олтин, киноварь, платина, касситерит, монацит,
рубин, сапфир, ильменит, циркон, қаҳрабо каби қимматли С. юзага келади.С, конлар таркибига кирадиган м-ллар оддий ва мураккаб йигимларда мавжуд. Оддий С. лар деярли битта м-лдан, мураккаб С. лар эса — бир» неча м-лдан ташкил топади. С. Лар пайдо бўлиш шароитига ҳараб, эллювиал, коллювиал, аллювиал, сув остя
дельталари, кул, лагуна, денгиз ва океан қирғоғи С.- лари каби турларга бўлинади.

РТУТЬ САМОРОДНАЯ - Соф симоб. Кумуш рангли суюц м-л. Кимёвий таркиби №8. С. с. таркибида кўпинча аралашган бўлади. С. с. нормал ҳароратда бугланиб туради, қатто ҳароратнинг жуда оз даражасида ўзгаришига нисбатан цам сезувчанлиги гоят юқоридир. С. нинг солиштирма огирлиги 0° д а —13,59, 20°да —13,55, 100° да 13,35 га тенгдир;


—38,89 °С совуқликда ромбоэдр шаклига эга, майда кристалларни ҳосил қилади, 357да қайнайди. С. с. Конлари оксидланиш минтақаларида киноварнинг парчаланиши натижасида ҳосия бўлади. Симобнинг кислородли, хлорли бирикмалари тургун эмас, иссиклик Таъсирида парчаланади. Симоб
сульфата энг кўп тарқалган табиий
бирикмаларднр. Улар орасида энг
аҳамиятлиси қизил (киноварь) ва цора (метоқиннобарит) бирикмасидир.
Симоб сульфиди сувда эримайди, Ленин ишқорли эритмаларда эриб, мураккаб бирикма ҳосил қилади. Киноварь симобнинг асосий маъдани. Таркибининг 86,2% ини симоб, 13%.ини олтингугурт ташкил қилади. Табиатда С. с. нинг қатта конлари мавжуд. Мае., Испаниянинг Жилобреро конида бир неча тонна С. с. Захираси борлиги аниқланган. С. с. Югославиянинг Идрия, Испаниянинг Альмален, Хитойнинг Даньякой, Япониянинг Штомука конларида мавжуд. Узбекистонда С, с. белгилари Фарғона,
Зирабулоқ ва Моргузар тоғларида
мавжудлиги кайд этилган.


Download 0.88 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   184   185   186   187   188   189   190   191   ...   271




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©fayllar.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling