Geog 1 (38-янги). p65
JanubiyAmerikaningAsosiyxususiyatlari
Download 0.74 Mb.
|
6- sinf savol - javob nashiryot (2)
- Bu sahifa navigatsiya:
- Iqlimi.
- . J : Titikaka
|
JanubiyAmerikaningAsosiyxususiyatlari..? J : Dunyodagienguzunvaengsersuvdaryosi, engbalandvaengkengsharsharasi, engkattailoni, engmitti „odamxo‘r“ balig‘i, enguzuntog‘i, engkattadaryohavzasi, engbalanddajoylashganchuchuksuvlikattako‘li, engbalandharakatdagivulqoni, engqalinAmazoniyao‘rmonlari — „sayyoramizo‘pkasi“ bor. Engsernammaterik.
Janubiy Amerika qaysi yarim sharda jiylashgan .? J : to‘liq G‘arbiy yarimsharda joylashgan. Janubiy Amerikaning qatsi qismidan ekvator kesib o‘tadi .? J : shimoliy qismidan. Shimoldan janubga uzunligi qancha .? J : 7 000 km, Materik g‘arbdan sharqqa qancha masofaga cho’zilgan .? J : 5 000 km cho‘zilgan. Shimoliy va Janubiy Amerika materiklarining chegarasi shartli ravishda qayerdan o’tkaziladi .? J : Panama kanali orqali o‘tkaziladi. Materikni shimolda qaysi dengiz suvlari yuvib turadi .? J : Karib dengizi, Materikning g‘arbida qaysi ocean mavjud J:Tinch okean, Materikning sharqida qaysi ocean suvlari yuvib turadi J:Atlantika okeani suvlari yuvib turadi. Amerikani kim kashf etgan J:Amerikaning kashf etilishi haqida aniq ma’lumotlar yo‘q. X. Kolumbgacha, ya’ni XV asrdan oldin Amerikaga kimlar kelgan .? J : Amerikaga xitoylar, yaponlar, finikiyaliklar, arablar, inglizlar, skandinaviyaliklar, okeaniyaliklar borganligi haqida dalillar topilmoqda. Vatandoshimiz Abu Rayhon Beruniy o‘zining qaysi asarida Amerika quruqligining mavjudligini aytib o’tgan J:„Hindiston“ asarida X. Kolumb kashfiyotidan qancha oldin Beruniy Amerika quruqligini borligini aytib o’tgan .? J : 450 yil X. Kolumb qaysi g’oyaga asoslanib Hindistonga g‘arbdan yaqin dengiz yo‘li bilan borish uchun safarga chiqadi..? J : „Yer shar shaklida“ degan g‘oyaga asoslanib X. Kolumb 1492- yilning 12- oktabr kuni qayerga yetib keldi .? J : San-Salvador (ispancha xaloskor degani) oroliga keladi. Amerika kashf etilgan kun .? J : 1492- yilning 12- oktabr Kim Buyuk geografik kashfiyotlar davrini boshlab bergan .? J : X. Kolumb X.Kolumb o‘zining Amerikaga qilgan nechamarotaba safarlari chog‘ida ham o‘zi borgan yerlarini Hindiston deb o‘ylagan..? J : to‘rt marta Amerigo Vespuchchi asli vatani.? J : Italiyalik, Amerigo Vespuchchi qayi dengiz flotida xizmat qilgan J:Ispaniya dengiz flotida xizmat qilgan A. Vespuchchi qachon Amerikaga sayohat qilgan J:1499 — 1504-yillar A. Vespuchchi Janubiy Amerikaga nechta sayahat uyushtirgan ikkita sayohatqilgan A. Vespuchchi bu yerlarni Hindiston emas, balki yirik quruqlik nima deb ataydi .? J : — Yangi Dunyo ekanligini aytib, uning tabiatini m oh iron a tavsiflab yozadi. Qachon Yangi Dunyoga Amerika deb nom berildi.J:1507-yildan boshlab Janubiy Amerikani ilmiy jihatdan o‘rganishda kimlarning hissasi bo’lgan.? J : A. Gumboldt E. Bonplanning A. Gumboldtning vatani va kasibi .? J : nemis sayyohi E. Bonplanning vatani va kasibi .? J : Fransuz botanigi Materikning tabiati va aholisi haqidagi qiziqarli ma’lumotlarni kimlar to’pladi .? J : rossiyalik olimlardan G. I. Langsdorf, N. G. Rubsov, A. I. Voyeykov, N. I. Vavilovlar to‘pladilar. Qadimda Janubiy Amerika qaysi materikning bir bo’lagi bo’lgan .? J : yirik Gondvana quruqligi tarkibida Janubiy amerikadagi botiqlar J:Amazonka, Orinoko, La- Plata Janubiy Amerikadagi yassitog‘liklar .? J : Gviana, Braziliya Yassitog‘liklarda nimalar ko’p uchraydi .? J : lava — vulqon yotqiziqlari ko‘p uchraydi. Alp tog‘ burmalanishida qaysi tog’ tizmasi shakillangan .? J : yosh And tog‘ tizmalari shakllangan. Bu yerlarda harakatdagi vulqonlar, kuchli zil- zilalar bo‘lib turadimi .? J : ha Qaysi xususiyatiga ko’ra ko‘ra sohil zonasi Tinch okean „olovli halqasi“ga kiritilgan..? J : harakatdagi vulqonlar, kuchli zil- zilalar bo‘lib turganligi uchun Materikda qanaday boyliklar ko’p tarqalgan .? J : rudali va noruda qazilma boyliklar ko‘p tarqalgan. And tog‘larining magmatik va metamorfik jinslarida qanday rudali foydali qazilmalar bor .? J : mis, qalay, qo‘rg‘oshin, oltin, kumush, platina, And tog’laridagi magmatic va metomorfik jinlar zaminida norudaqanday konlar bor .? J : oltingugurt, bor, yod, tabiiy selitra mavjud. Braziliya yassitog‘ligidagi bazaltli va metamorfik jinslarda qanaday foydali qazilmalar bor .? J : temir, olmos, uran, marganes, nikel, kobalt, volfram zaxiralari ko‘p Cho‘kindi tog‘ jinslari to‘plangan botiqlarda qanday foydali qazilmalar bor .? J : neft, tabiiy gaz, toshko‘mir konlari bor. Janubiy Amerika hududi relyef tuzilishiga ko‘ra nechiga bo’linadi .? J : ikki qismga bo‘linadi Janubiy Amerikaning birinchi.? J : tog‘li g‘arb. meridianal yo‘nalishdagi eng uzun tog‘ tizmasi .? J : And 9 000 km. And tog‘lari ko‘p qismida nimalarni hosil qiladi .? J : tog‘ tizmalarini, And tog’lari markaziy qismida nimalarni hosil qiladi .? J : tog‘lik va yassitog‘liklarni And tog’tizmalaring markazidagi tog’lik va yassi tog’liklarning baladligi .? J : 3 500 — 4 500 m dunyodagi eng baland harakatdagi vulqon .? J : Lyulyaylyako 6 723 m Dunyodagi eng balad harakatdagi vulqon qaysi tizmada .? J : And Janubiy Amaerikaning eng balad nuqtasi J:materikning eng baland nuqtasi Akonkagua 6 960 m Dunyodagi eng baland tog‘ ko‘llaridan biriTitikakaning baladligi J:3 810 m Materikning ikkinchi relyeft shakil qayerlardan iborat .? J : sharqiy qismi katta maydonlarni egallagan tekislik va yassi- tog‘liklardan iborat. Dunyodagi eng yirik tekislik .? J : Amazonka Ikkinchi relyeft shakli nimalardan iborat J:: dunyodagi eng yik tekislik Amazonka, nisbatan kichikroq La-Plata va Orinoko pasttekisliklari, ular oralig‘idagi Braziliya va Gviana yassitog‘liklari shu hududdan
Iqlimi. Janubiy Amerika iqlimining tarkib topishida nimalar muhim ro’l o’ynaydi .? J : Quyosh radiatsiyasi, relyef, havo massalari, okean oqimlari muhim rol o‘ynaydi Materik nechta iqlm mintaqsi mavjud .? J : oltita iqlim mintaqasida joylashgan. shimoldan janubga qanday iqlim mintaqalari tarkib topgan .? J : subekvatorial (2 ta), ekvatorial, tropik, subtropik va mo‘tadil. Tog‘larida balandlik iqlim mintaqalari mavjudmi..? J : ha Ekvatorial iqlim mintaqasiqanday .? J : Afrikadagidek juda sernam. Ekvatoril iqlim mintaqasida Yog‘inlar miqdori qancha.? J : 3 500 mm dan ko‘p. Ekvatorial iqlim mintaqasida Yil davomida havo harorati qancha .? J : 24 — 25 °C atrofida Subekvatorial iqlim mintaqasida nechta fasil ifodalangan .? J : ikkita fasl aniq ifodalanadi. Subekvatorial iqlim mintaqsida yoz qancha yog’in yog’adi.? J : Yozda yog‘in ko‘p yog‘adi (1000 — 2 000 mm), Subekvatorial iqlim mintaqasida o‘rtacha oylik harorat .? J : +25 °C dan oshadi. Subekvatorialda qish qanday .? J : Qishda bir necha oylab yog‘in yog‘maydi. Subevatorialda qishki havo harorati J:+20 °C atrofida bo‘ladi. Tropik mintaqaning sharqiy qismlari qaysi shamollar ta’sirida bo’ladi .? J : passat shamollarining ta’sirida Braziliya yassi tog‘ligining sharqiy qismlariga qancha yogin tushadi .? J : 1 500 — 2 000 mm atrofida Brazilya yassi tog’ligida yilning asosiy qismida havo qanday bo’ladi .? J : nam va issiq bo‘ladi. Tropiklarda Yanvarning o‘rtacha harorati.? J : +25 °C, Tropiklarda iyulda harorat qanchga teng .? J : +17 +19 °C ni tashkil etadi. Tropiklarda havoning namligi qaysi tomonga kamayadi .? J : g‘arbga tomon borgan sari And tog‘lariga yaqin joylargayog’in miqdori qancha mm .? J : 250 — 500 mm yog‘in tushadi. Tropik mintaqaning Tinch okean sohillariga qaysi oqim yogin keltirmaydi .? J : Peru sovuq oqimi Namib cho’ining namliging manbayi .? J : shudring Afrikadagi Namib cho‘li kabi Atakama cho‘li namligining yagona manbayi hisoblanadi. Subtropik iqlim mintaqasi materikning nechanchi kengliklarini egallaydi .? J : 30° va 40° j. k. ora- lig‘idagi hududlarni egallaydi. Subtropikning sharqida namgarchilik ko‘p bo’lib qanchani tashkil etadi J:1000 — 2 000 mm, Subtropikda yanvarda havo harorati .? J : +25 °C, Subtropikning iyulda havo harorati .? J : +10 +15 °C atrofida bo‘ladi Mo‘tadil iqlim mintaqasi materikning qaysi qismini egallaydi .? J : janubiy qismini egallaydi. Tinch okean sohilida yil davomida ko‘p yog‘in yog’ib qanchani tashkil etadi .? J : 2 000 — 3 000 mm, Mo’tadil iqlim mintaqsining yozi va qishi qanday .? J : qishi yumshoq, yozi salqin keladi. Mo’tadil iqlim mintaqsing qanday iqlim mintaqsi tarkib topgan .? J : sharqida mo‘tadil-kontinental iqlim tarkib topgan Mo’tadil-kontinetal iqlim mintaqsi da yog‘in miqdori qancha mm .? J : 300 — 400 mm, Mo’tadil kontinetalning qishi qanday .? J : qishi sovuq, qorli. Qayerda baladlik mintaqsi tarkib topgan .? J : And tog‘larida balandlik iqlim mintaqalari tarkib topgan. eng sersuv materik .? J : Janubiy Amerika. Uning eng katta va eng sersuvdaryosi .? J : Amazonka daryosi Amazonkaning nechta irmog’I bor J:500 dan ortiq irmoqqa ega. Amazonkaning Keyingi yillarda uzunligi Ukayali irmog‘i bilan birga .? J : 6 992 km ekanligi aytilmoqda Amazonkaning o‘rta oqimidagi kengligi .? J : 5 km, Amazonkaning quyi oqimida kengligi .? J : 80 km, Amazonkaning quyilish joyida kengligi 320 km ga boradi. Amazonka daryo suvining „teskari oqish“ hodisasi qancha gacha 1400 km yuqori oqimgacha Amazonkaning teskari oqish hodisasiga sabab .? J : okeandagi qalqish hodisasi sababchidir. sersuvligi va uzunligi jihatidan materikda ikkinchi o‘rinda turadigon daryo .? J : Parana daryosi. dunyodagi eng keng sharshara qaysi daryoda .? J : Parana Parana daryosidagi sharshara .? J : Iguasu Iguasu sharsharasing kengligi.? J : 2 700 m, Iguasu sharsharasing balandligi.? J : 72 m Qaysi daryoda dunyodagi eng balad sharsha .? J : Orinoko daryosida Orinoko daryosidagi sharshara .? J : Anxel Anxel sharsharasing balandligi .? J : 1 054 m Materikda ko’llar ko’pmi J:Materikda ko‘llar kam. Materikdagi Eng yirik ko‘li .? J : Marakaybo Marakaybo materikning qaysi qismida .? J : shimolida joylashgan. Marakaybo ko’li qaysi kollar guruhiga kiradi .? J : laguna ko‘llarining tipik vakilidir. Titikaka ko‘li qayerda joylashgan.? J : And tog‘laridagi Yer sharidagi eng balandda joylashgan katta va chuchuk ko‘l..? J : Titikaka Download 0.74 Mb. Do'stlaringiz bilan baham: 
| ||||||||||