Geog 1 (38-янги). p65
Download 0.74 Mb.
|
6- sinf savol - javob nashiryot (2)
- Bu sahifa navigatsiya:
- Melaneziya. Qaysi arxipelaglar kiaradi . J
- 35- §. Okeaniya iqlimi, tabiat
- §. Tinch okean
- . J : eng ser harakat bo’lganligidan
- §. Geografik o‘rni, o‘rganilish tarixi, geologik tuzilishi, foydali qazilmalari. Relyefi
|
Okeaniya deb J:Tinch okeanning markaziy va g‘arbiy qism- larida sochilib yotgan katta-kichik orollar Okeaniya deb ataladi.
Nima uchun okeaniya nomini olgan .? J : O‘zi egallagan maydonga nisbatan quruqlik atigi 2 % ni tashkil etganligi uchun Okeaniya o‘z tarkibiga qancha oroni o’z ichiga oladi J:7 mingdan ortiq orollarni birlashtiradi. Orollarning umumiy maydoni.? J : atigi 1,3 mln kv km. Okeaniya hududi tabiiy geografik va tarixiy-milliy farqlariga asoslanib nechiga bo’linadi .? J : uchta qismga, ya’ni to‘plam orollariga bo‘linadi. Melaneziya so’zining ma’nosi .? J : yunoncha, melos — qora, nesos — orol, ya’ni qora orollar. Mikroneziya so’zing ma’nosi J:yunoncha, kichik orollar. Polineziya so’zing ma’nosi .? J : yunoncha, ko‘p orollar Melaneziya. Qaysi arxipelaglar kiaradi .? J : Yangi Gvineya, Bismark, Luiziada arxipelaglari Melaneziga qaysi orollar kiradi J:Solomon orollari, Santa-Krus, Yangi Gebrit orollari, Yangi Kaledoniya, Fiji, shuningdek, bir qancha mayda orollar kiradi. Melaneziya orollari kelib chiqishiga ko’ra qanday orollar .? J : asosan, materik orollaridir. Mikroneziyagaqaysi arxipelaglar kiradi J:Valkano, Bonin, Miriana, Karolina, Marshall, Gilbert, Ellis Mikroneziyaga qaysi orollar kiradi J:Nauru va Oshen orollari kiradi. Mikroneziya orollari kelib chiqishiga ko’ra qanday J:ko‘proq marjon orollari hisoblanadi. Polineziyaga qaysi orollar kiradi .? J : Gavayi orollari, Layn, Finiks, Tokelau, Samoa, Kuk, Taiti, Jamiyat, Tuamotu yoki Rossian atollari (atoll — yarim yoy yoki yarim doira shaklidagi marjon oroli), Markiz orollari va Pasxa oroli kiradi. Okeaniya to‘g‘risidagi ma’lumotlar yevropaliklarga qachon ma’lum bo’lgan .? J : F.Magellan sayohatidan (1521-y.) keyin ma’lumbo‘lgan. J. Kukqachon ko‘plab orollarni xaritaga tushirib tavsif bergan .? J : 1771— 1773-y XIX asrda ruslar necha marotaba ekspeditsiya uyushtirgan .? J : 40 marotaba. Qachon „Chellenjer“ ekspeditsiyasi Okeaniya orollari, aholisi haqida qiziqarli ma’lumotlar to‘pladi .? J : (1873 — 1876-y.). Kim Yangi Gvineyada papuaslar bilan birga yashagan .? J : M. N. Mikluxo-Maklay M. N. Mikluxo-Maklay qachon papuslar bilan birga yashagn J:12 yil yashab (1871 — 1882-y.), M. N. Mikluxo-Maklay papuslarning nimalarini organdi J:ularning yashash tarzi haqida bebaho ma’lumotlarni yozib qoldirgan. Orollarning qanday xuxusiyatlariga ko’ra guruhlarga bo’lish mumkin .? J : geologik tarixi va qanday jinslardan tuzilganligiga ko‘ra bir necha guruhlarga bo‘- lish mumkin. Materik orollari.? J : Yangi Gvineya, Yangi Zelandiya vulqonli orollar J:Gavayi, Pasxa, Tuamotu geosinklinal orollar J:Mariana, Yangi Kaledoniya materik, geosinklinar vulqonli orollardan tashqari qanady orollar ko’p uchraydi .? J : biogen (marjon, atoll, rif) orollar ko‘p uchraydi. Okeaniyaning eng baland nuqtasi J:Yangi Gvineya oro- lidagi Jaya cho‘qqisi 5030 m Yangi Kaledoniyada nima qazib olinadi .? J : nikel, Yangi Gvineya va Yangi Zelandiyada nima qazib olinadi .? J : neft va gaz, oltin qayerdan qazib olinadi .? J : Fiji va Yangi Gvineyada, Nauru orolidan nima qazi olinadiJ:fosforit
Deyarli barcha orollar qaysi iqlimmintaqsida joylashgan .? J : ekvatorial, subekvatorial va tropic Yangi Zelandiya va unga yaqin bo‘lgan orollar qaysi iqlim mintaqsida joylashagn .? J : subtropik va mo‘tadil iqlim min- taqalariga to‘g‘ri keladi. Okeaniya iqlimi qanday J:iliq, yumshoq bo‘lib haroratning tebranishi qanday .? J : fasllar bo‘yicha kecha va kunduzda ham katta emas. Kunduz tush paytida harorat .? J : +30 °C, kechasi +23 °C ni tashkil etadi. o‘rta hisobda yog’in miqdori J:2000 — 4 000 mm. Gavayi orolidagi tog‘larning shamolga ro‘para yonbag‘irlariga yiliga qancha mm yog’in tushadi .? J : 12 500 — 14 000 mm yog‘in yog‘ishi kuzatilgan. Yangi Gvineya tog‘larida necha mdan yuqorida doimiy qorlar, hatto kichik muzliklar bor .? J : 4 420 m. Yangi Zelandiya tog‘larida ham qor-muzliklar uchraydimi..? J : ha Okeaniya orollarining asosiy qismi nimalar bilan qoplangan .? J : doimiy yashil, nam o‘rmonlar va savannalar bilan qoplangan. Okeaniyada Daraxtlarni qanday turlari uchraydi .? J : qimmatlisi kokos va sago palmalari, kauchukli daraxt, banan, non va qovun daraxtlari, mango, shakarqamish. Yangi Zelandiyada qanday endemic daraxtlar o’sadi J:daraxtsimon paporotniklar, kauri tilog‘ochi, karam daraxti, zig‘ir va boshqa endemiklar o‘sadi. Tog‘larning shamolga ro‘para bo‘lgan yonbag‘irlarida, tekisliklardaqanday tabiat zo’nasi shakillangan .? J : qalin o‘rmonlar bo‘lsa, Tog’larning shamolga teskari tomonida qanday zo’na tarkib topgan J:teskari tomonida savannalar kazuar tovug‘i qaysi oilaga mansub .? J : emu oilasiga mansub kazuar tovug‘i qayerda uchraydi J:Yangi Gvineya va unga yaqin orollarda Yangi Zelandiyadaqanday organizmlar ko’p .? J : 3 turdagi kivi tovuqlari, pingvin va boshqa dengiz qushlari juda ko‘p Yangi Zelandiyadagi Dengiz qushlari .? J : albatros, bo‘ron qushi, baliqchi qush. Orollarga keltirilganqanday hayvonlar tabiatga ko’p zarar keltirmoada.? J : kalamush, yovvoyilashgan mushuk, echki, quyon tabiatga juda katta zarar keltirmoqda. Okeaniya organic dunyosi nimasi bilan farqlanadi J:Okeanlar hayvonlarning tarqalishi uchun katta qiyinchilik tug‘diradi, bu Okeaniya hayvonot dunyosi tarkibi o‘ziga xos- ligiga olib kelgan. Avvalo, sutemizuvchilarning deyarli mutlaqo yo‘qligi hisobiga juda kamayib ketganligi bilan ta’riflanadi. Okeaniyada qancha Aholi yashaydi .? J : 16 mln ga yaqin aholi yashaydi (2016-y.1- iyul). Yangi Zelandiyada tub joy aholisi .? J : maorilar jami Yangi Zelandiyaning tub joy aholisi aholining necha foizini o’z ichiga oladi .? J : 15 % ini tashkil etadi. Yangi Zelandiyaning Asosiy aholisi J:ingliz — yangize- landiyaliklardan iborat. kelgindilar qayerlarda ko‘p .? J : Yangi Zelandiya, Yangi Kaledoniya, Yangi Gvineya, Gavayida qayerda aholining ko‘pchiligi shaharlarda yashaydi.? J : Yangi Zelandiya, Yangi Kaledoniya, Yangi Gvineya, Gavayi orollarida. Mahalliy aholi nimalar yetishtiradi .? J : kokos palmasi, banan, shakarqamish, ananas, qahva, kakao Aholi qysi saohalarda ishlashadi .? J : Baliqchilik, o‘rmonchilik, sayyohlarga xizmat ko‘rsatish, dengizdan dur olish, rangli metall rudalari, ko‘mir, neft qazib chiqarishda ishlashadi. §. Tinch okean Tinch okeaning eng eng xusiyatlari .? J : Okeanlar ichida eng keksa va eng kat- tasi, eng issig‘i, „olovli halqa“ si mavjud, eng chuqur, bio- massaga eng boy. Tinch okeani nimalar bo’yicha dunyo okeanida 1- o’rinda turadi .? J : Baliq ovlashda, dengiz, orollar soni, kuchli shamol, baland to‘lqin, suv tubi vulqonlari bo‘yicha Dunyo okeanida birinchi o‘rinda Tinch okean Dunyo okeani maydonining qanchasini egallaydi .? J : yarmini Tinch okeani yer yuzining qanchasini egallaydi J:1/3 qismidan ortig‘ini egallagan. Tinch okeani kattaligi sababli qanday ataladi .? J : Ulug‘ okean deb ham ataladi. Okeanni nechta materik chegaralab .? J : beshta materik chegaralab turadi. Uni shimoli-sharqda qaysi materik joylashgan .? J : Shimoliy Amerika, Uning janubi-sharqda qaysi materik Janubiy Amerika, Okeanning janubda qaysi materik .? J : Antarktida, Okeanning janubi-g‘arbda qaysi materik .? J : Avstraliya, Okeanning shimoli-g‘arbda qaysi materik .? J : Yevrosiyo materiklari o‘rab olgan. Shimoldan janubga qarab qariyb qanchaga cho’zilgan .? J : 12 ming km Ocean g‘arbdan sharqqa qarab qanchaga cho’zilgan .? J : 17,2 ming km masofaga cho‘zilgan. Okeanning eng keng joyi qayerga to’g’ri keladi J:Eng keng joyi ekvatorda va uning atrofida Tinch okeaning Maydoni.? J : 180 mlnkvkm Kim Tinch okeanni ko‘rgan .? J : Birinchi bo‘lib ispaniyalik V. Balboa Balboa qachon tinch okeanin ko’rgan J:1513- yilda Panama bo‘ynidan o‘tib, Balboa tinch okeaninga qanday nom bergan .? J : Janubiy okean deb nom bergan. Qachondan Tinch okean deb atagan .? J : F. Magellan 1520— 1521-yillardagi sayohati davrida Okean to‘g‘risidagi dastlabki ma’lumotlarni kimlar to’plagan .? J : F. Magellan va J. Kuk sayohatlari 1741-yilda okeanning shimoliy qismini o‘rganishdi kimlarning hissasi kata .? J : V. Bering va A. I. Chirikovlar. Kimlar Tinch okeanda mukammal tadqiqot ishlari olib bordilar .? J : F. Kruzenshtern, Y. V. Lisyanskiy, S. O. Makarov „ Vityaz“ kemasida va Jak Iv Kusto. Hozirgi vaqtda Tinch okeanni o‘rganish yuzasidan qanday ishlar qilingan J:maxsus xalqaro tashkilotlar tuzilgan. Tinch okean botig‘i tuzulishi qanday .? J : eng keksa va Yer po‘stining juda katta maydonini egallaydi. Tinch okeani qayer bilan birga litosfera pilitasini tashkil etadi .? J : mustaqil litosfera plitasi Ayni paytda Tinch okean litosfera plitasi qaysi tomonga kengay moqda .? J : o‘rta okean tizmasi zonasida kengaymoqda. Eng ser harakat pilita .? J : Tinch okean litosfera plitasi eng serha- rakat plita ekanligi aniqlandi. Tinch okeani litosfera piltasining siljish tezligi J:yillik siljish tezligi 10 sm dan kata Nima uchun ham bu „olovli halqa“ da kuchli va halokatli zilzilalar, vulqon harakatlari takrorlanib turadi..? J : eng ser harakat bo’lganligidan Okean shelfida nimalar tarqalgan .? J : daryo va to‘lqin yotqiziqlari, organik jinslar, okean tubidaqanday jinlar keng tarqalgan .? J : qizil gilli jinslar eng ko‘p tarqalgan. Tinch okeanda qanday boyliklar juda ko’p .? J : mineral boyliklar juda ko‘p. Okean tubi relyefi qanday tuzilgan .? J : juda murakkab tuzilgan. Tinch okeanida dengiz sayozligi qancha .? J : kam, 1,7 % maydonni egallaydi. Okeanda Sayozlik qayerlarda .? J : Bering, Oxota, Sariq va Sharqiy Xitoy dengizlarida mavjud. Materik yonbag‘irlari nimalarni hosil qilgan J:tik zinapoyalar hosil qiladi. Okean tubi necha foiz maydonni egallaydi .? J : 62,6 % maydonni egallagan. Ocean tubida nimalar ko’p tarqalgan .? J : tog‘ tizmalari, cho‘kmalar, tekisliklar, botiqlar ko‘p Mariana cho’kmasing chuqurligi J:11022 m, Tonga cho’kmasing chuqurligi J:10 882 m Kermadek cho’kmasing chuqurligi J:10 047 m Kuril- Kamchatka cho’kmasing chuqurligiJ:9 783 m Tinch okeanida yana qanday cho’kmar bor J:Filippin, Peru, Chili va boshqa cho‘kmalar. Dunyo okeanidagi chuqurligi 5 km dan ortiq bo‘lgan 35 ta botiqdan nechtasib or .? J : 25 tasi, chuqurligi 10 km dan ortiq bo‘lgan 5 ta botiqning nechtasi tinch okeanida .? J : barchasi shu okeanda eng issiq okean J:Tinch okean Tinch okeanida yuzasidagi suvning harorati qaysi tomonga kamayib boradi .? J : ekvatordan ikkala qutb tomon kamayib boradi. Ekvatorial mintaqalarda suv yuzasining harorati yil davomidaqanchaga teng.? J : 28 — 29 °C, Bering dengizidasuv yuzasing harorati .? J : 2 — 7 °C, janubiy yarimsharning o‘rta kengliklarida suv yuzasing harorati .? J : 12 — 15 °C atrofida o‘zgaradi. O‘rtacha yillik yog‘in miqdori qayerda va qancha .? J : ekvator atrofida 3 000 mm mo‘tadil kengliklarning g‘arbida yog’in miqdori .? J : 1 000 mm Mo’tadil kengliklar sharqida yog’in miqdori .? J : 2000 — 3 000 mm, subtropikning sharqida yo’in miqdori.? J : 100 — 200 mm atrofida yog‘in yog‘adi. Okean suvining eng sho‘r qismi qayerga to’g’ri keladi .? J : tropiklarga to‘g‘ri keladi 36 %c Eng chekka shimoliy va janubiy qismlarida sho‘rlik qancha J:32 % Tayfunlar qayerda esadi .? J : Okeanning g‘arbiy qismidagi tropik kengliklarda Tayfun so’zing ma’nosi J:xitoycha „tay fin“ — katta shamol Tayfunlarning tezligi soatigaqancha .? J : 30 — 50, ba’zan 100 km gacha boradi Tinch okeanida geografik kenglik bo‘ylab harakat qiladigan oqimlar ko‘p .? J : g‘arbdan sharqqa tomon uzoq masofaga cho‘zilganligi sababli Ocean oqimlaring vazifasi .? J : oqimlar okeanda issiqlikning qayta taqsimlanishiga va quruqlik iqlimiga katta ta’sir ko‘rsatadi. Tinch okean organizmlarning turli-tu manligiga ko‘ra nechanchi o’rinni egallaydi .? J : birinchi o‘rinda Dunyo okeanidagi tirik organizmlarning qanchasi tinch okeaniga to’g’ri keladi .? J : yarmi shu okeanga Okeanning qaysi qismida losossimon baliqlarning 95 % i yashaydi.? J : shimoliy. Boshqa okeanlarga nisbatan hayvonlar turi qancha ko’p .? J : 3 — 4 baravar ko‘p. Tridakna nomli eng yirik molluskalarning og‘irligi .? J : 30 kg ga boradi. uzunligi 200 m bo‘lgan gigant suv o‘simliklari qayerda o’sadi .? J : Sovuq va mo‘tadil mintaqalarda, ayniqsa, janubiy kengliklarda Tinch okeanda qaysi tabiat mintaqasi mavjud emas J:shimoliy qutbiy mintaqadan tashqari Tinch okeanida Shimoldan janubga tomon qanday tabiat mintaqalari tashkil topgan .? J : subarktika, mo‘tadil, subtropik, tropik, ekvatorial tabiat mintaqalari tarkib topgan. Dunyo aholisining yarmi qayerda yashaydi J:.Okean sohillari va orollarida o‘nlab mamlakatlar joylashgan bo‘lib Hozirgi paytda Dunyo okeanida ovlanadigan baliqlarning yarmi qaysi okeanga to’g’ri keladi .? J : Tinch okeanga to‘g‘ri keladi. Tinch okeanida nimalar ko’p ovlanadi J:Turli molluskalar, qisqichbaqalar, krevetkalar, krillar ANTARKTIDA §. Geografik o‘rni, o‘rganilish tarixi, geologik tuzilishi, foydali qazilmalari. Relyefi Download 0.74 Mb. Do'stlaringiz bilan baham: 
|