Geologiya va konchilik ishi fakulteti 5540200 «Konchilik ishi» yo ‘nalishi fqb mutaxassisligi bakalavr talabalari uchun

g
h
t
gt
h
2
2
2


(28) 
Ifodaning o‘ng qismini t ga tenglashtirib, kuyidagi formulani olamiz:
h
g
n
2
30

(29) 
h ning balandligini to‘g‘ri burchakli uchburchak VV, S dan topamiz. 


tg
s
s
tg
e
h
1
2



(30) 
va uni n ning ifodasiga qo‘yib
n=30
e
gtg
2

(31) 
ni olamiz, bu erda S
2
va S
1
– bo‘shatish tuynuginin minimal va maksimal kengligi, 
m. 
Bu tebranish maydalagichning maksimal ishlab chisarish unumdorligiga
mos keladi. 
22


0
да tg

=0,4 ва g = 9,81 м/сек
2 
n = 42 (S
2 
- S
1
)
-0,5 
Maydalagich vali bir marta aylanganda bushatib olinadigan mahsulot xajmi V1
AVSDEFGM prizmaning xajmiga teng. 
V
1
=0,5(S
2
-S
1
)hL (31) 
 
Jag‘li maydalagichning hisoblab aniqlanadigan to‘liq ishlab chiqarish 
unumdorligi quyidagi empirik formuladan aniqlanadi: 
Q = k
y
 k
n
 k
q 
(150+750 V)L e

s
 (32) 
 
bu erda: k
y
 k
n
 k
q
- maydalanayotgan mahsulotning yirikligi, namligi va qattiqligini 
hisobga oluvchi koeffitsient (12-jadval. Sergo EE). (150+750 V)-solishtirma 

---

tajribaviy ishlab chiqarish unumdorligi, m/m
2
.soat. V - qabul qilish tuynugining 
uzunligi, e - bo‘shatish tuynugining kengligi, m. 

s
- sochma zichlik, /m . 
Dvigatelning quvvati quyidagi empirik formuladan aniqlanadi: 
N = S L V (33) 
bu erda: L va V - qabul qilish tuynugining uzunligi va kengligi, m. 
S - qabul qilish tuynugining kengligiga bog‘liq koeffitsiient. 
20-rasm Jag‘li maydalagichdan maydalangan 
mahsulotni tushirish. 
Bu erda L - maydalagich ishchi maydonining uzunligi, m. 
h ning qiymatini qo‘yib, quyidagi formulani olamiz 


tg

l
S
S
S
S
v
)
)(
(
5
,
0
1
2
1
2



(34) 
 
Maydalagichning hajmiy ishlab chisarish unumdorligi, (m3/soat): 


tg

l
S
S
S
S
n
nV
v
)
)(
(
30
60
1
2
1
2
1




(35) 
 
Maydalagichning ishlab chisarish unumdorligi,

)
)(

(
75
1
2
1
2
S
S
S
S
n
k
Vk
Q






(36) 
 
Bu erda k–mahsulotning maydalagichdan chisishdagi govaklanish 
koeffitsienti(0,25-0,70): 
δ -mahsulotning zichligi, t/m3, 
n-yuzaning tebranishlar chastotasi, min-1 
Bu formula dastlabki mahsulotning fizik xossalarini maydalagichning ishlab 
chikarish unumdorligiga ta'sirini hisobga olmaydi. 
Jag‘li maydalagichlarning ishlab chiqarish unumdorligi odatda empirik
formulalar, mashinasozlik zavodlari katalogidan eki tajriba yo‘li
bilan aniqlanadi.

---

Jag‘li maydalagichlarning hisoblab aniqlanadigan to‘liq ishlab chiqarish 
unumdorligi quyidagi empirik formuladan aniqlanadi: 

s
q
n
y
Le
B
k
k
k
Q

)
750
150
(


(36) 
bu erda: k
y,
k
n,
k
q
– maydalangan mahsulotning yirikligi, namligi va 
qattiqligini hisobga oluvchi koeffitsient. 
)
750
150
(
B

- solishtirma ishlab chiqarish unumdorligi; L- qabul qilish 
tuynugininguzunligi va kengligi; e - bo‘shatish tuynugining kengligi; 
s

- sochma 
zichlik,t/sm
3 
Dvigatelning quvvati quyidagi empirik formuladan aniqlanadi: 
N = 
с L В (37) 
bu erda: Lva B - qabul qilish tuynugining uzunligi va kengligi, m 
c - qabul qilish tuynugining kengligi bog‘liq koeffitsient. 
Maydalash sharoiti uchun tuzatish koeffitsentlari 
3-jadval 
tsent 
Ruda 
Yums
hoq 
O'rtacha 
qattiklikg
a ega 
Qattiq 
O'ta qattiq 
M.M. Protodyakonov 
shkalasi buyicha
qattiqlik. 
Rudaning qattiqligiga 
tuzatish koefitsenti k
к 
5-10 
2,1 
10-15 
1,2 
15-18 
0,95 
18-20 
0,90 
Rudaning yirikligiga 
tuzatish koeffaitsenti k
н 
Rudaning namligi % 
4 5 
6 
7 
8 
9 
10 
11 
1 1 0,95 
0,9 0,85 
0,8 
0,75 
0,65 
Rudaning yirikligiga 
tuzatish koeffaitsenti









В
d
k
н
й
8
,
0
1
Rudaning nominal yirikligi d
n 
ni bo‘shatish 
tuynugi kengligi V ga nisbati. 
0,3 
0,4 
0,5 
0,6 
0,7 
0,85 
1,5 
1,4 
1,3 
1,2 
1,1 
1,0 
Jag‘li maydalagichlarda maydalash darajasi odatda 3 dan 4 gacha va 
maydalagich bo‘shatish tuynugining kengligini
O‘zgartirib boshqarilishi mumkin. Jag‘li maydalagichlar rudaning qattiqligiga, 
qoplovchi plitalarning xolatiga boshliq xolda keragidan ortiqcha zarrali mahsulot 
beradi. Jag‘li maydalagichlarda maydalangan mahsulot yirikligining namunaviy 
xarakteristikasi 19-rasmda keltirilgan. 

---

21-rasm. Jag ‘li maydalagichda maydalangan mahsulot 
yirikligining namunaviy xarakteristikasi 
1-qattiq rudalar; 2-o‘rtacha qattiqlikdagi rudalar; 3- yumshok rudalar. 
Аbssissa o‘qiga zarraning nisbiy yirikligi z. ordinata o‘qiga esa sinflarning 
plyus b ‘yicha umumiy chikishi joylashtirilgan. 
Maydalangan mahsulot zarralarning shartli maksimal yirikligi deb 95% material 
o‘tadigan elak ko‘zining o‘lchami qabul qilingan. Bunda maydalangan 
mahsulotning yiriklik xarakteristikasi maydalagich ishiga va elak ishining 
samaradorligiga boqliq.