Geologiya va tuproqlar geografiyasi fanidan oraliq nazorat javoblari
Download 1.67 Mb.
|
geologiya edu print (2)
- Bu sahifa navigatsiya:
- T u p ro q sh u n o slik
BARCHA TURDAGI KOMPYUTER XIZMATLARINI TAKLIF QILAMIZ +998932469333 @Edu_Print GEOLOGIYA VA TUPROQLAR GEOGRAFIYASI FANIDAN ORALIQ NAZORAT JAVOBLARI BUXORO-2023 1.Tuproq va tuproqlar geografiyasi to‘g‘risida tushuncha Tuproq deyilganda, yer yuzasining eng ustki g‘ovak holdagi unumdorlik xususiyatiga ega bo‘lgan qatlami tushuniladi. XIX asming oxiriga kelib tuproqning paydo bo'lishiga ta’sir etuv- chi omillar va jarayonlar haqidagi ilmiy nazariya hamda uning geog- rafik tarqalish qonuniyatiga asos solgan rus olimi Vasiliy Vasilyevich Dokuchayev; „Tuproq deganda suv, havo hamda turli tirik va o4lik organizm laming birgalikdagi ta’sirida tabiiy o‘zgargan tog4 jinslari4 (qanday boMishidan qat’iy nazar)ning „yuza” yoki tashqi qoplami tu shuniladi”, deb ta’rif bergan. Demak, ko‘rinib turibdiki, tuproq mus- taqil tabiiy jism bo4lib, o4ziga xos tabiiy omillar, tirik organizmlaming o‘zaro ta’siri oqibatida turli tog jinslaridan paydo bo‘ladi. V.V. Doku chayev ta'kidlaganidek: „Наг qanday tuproq joyning tog‘-ona jinslari, iqlim, o'simlik va relyefining o4zaro faoliyat yig4indisi mahsulidir... ”. 1881-yiIga kelib V.V.Dokuchayev tuproq to4g4risidagi fikrla- rini yanada oydinlashtirdi. Jumladan tuproqni mineral-organik hosi- la ekanligi, bu jism ham o‘zining kelib chiqishiga, boshqa orga- nizmlar kabi o'zining tuzilishiga, meyordagi qalinlik va holatga ega ekanligini aniqladi. Tuproqning asosiy xossasi uning unumdorligidir. U aynan shu xususiyati bilan boshqa tog4 jinslaridan farq qiladi. Bejizga tuproq- shunos - agronom olim V.R.Vilyams: ,,o4simlik hosilini yetishti- rishga qodir boUgan, Yer shari quruqligining ustki qatlamini tup- roq”, deb atamagan. • T u p ro q sh u n o slik -tuproq to‘g‘risidagi fan bo‘lib, bioiogik va qishloq xojalik fanlari toifasiga kiradi; bu fan tuproqlarning paydo bo'lishi (genezisi), tuzilishi, tarkibi, rivojlanishi, xossalari, geog- rafik tarqalishi, xossalari, tashqi muhit bilan o‘zaro aloqalari, eng muhim qishloq xo‘jaligi va iqtisodiyotda tuproqdan oqilona foyda- lanish yo'llari hamda foydalanish sharoitida tuproq qoplamining o‘zgarishiga taalluqli masalalarni o'rganadi. Download 1.67 Mb. Do'stlaringiz bilan baham: |
Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©fayllar.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling
ma'muriyatiga murojaat qiling