Germaniya va avstriya Yangi davrda. Reja: Iqtisodiy tuzum xvi–xvii asr birinchi yarmida Germaniya
Download 91.78 Kb.
|
Герман давлатларининг бирлашиши. Отто фон Бисмарк фаолияти
Birlashish uchun kurash. Napoleon urushlarining yakunlanishi Germaniyaga uzok; kutilgan tinchlikni olib kelganligiga karamasdan, nemis xalkining turli satlamlari norozilik uchun yetarli asosga ega edilar. Nemis davlatlarining iktisodiyoti xamma yerda izdan chivdan, 1816 yilgi kurgoь^chilikdan sung kimmatchilik, 1817 yili esa ayrim joylarda ocharchilik boshlangan edi. Bozorlar ingliz mollari bilan tuldirilgan, chunki yomon jixozlangan fabrikalar chet ellarniki bilan rakobatlasha olmasdi . Feodal tuzumni yo‘qotishga karatilgan agrar qonunchilik tadrijiy ravishda amalga oshirilmaganligi sababli nemis qishlogidagi rak;obatlasha olmayatgan finlarni larni kelishtira olmadi. Germaniyaning birlashuvi va dsmokratizatsiyalashuvi yulidagi asosiy tusik Prussiyadagi feodal-monarxistik tuzum edi. Prussiya qiroli Fridrix-Vilьgelьm III 1815 yil 22 mayda, Napoleon Elьba orolidan qaytgan paytda, elon kilgan deklaratsiyasida bayon etilgan konstitutsiya in’om etish haqidagi va’dasini bajarmadi. Siyosiy isloxotlar tarkibi oliy makom amaldorlardan iborat Davlat Kengashini va joylarda dvoryanlarning landtaglarini tashkil kilish bilan cheklandi.
Landtaglar juda tor vakolatlarga ega edi. Urush davrida uzini kursatgan Shteyn, Gneyzenau, Boyen siyosiy faoliyatdan chetlatildilar. Urushdan keyingi dastlabki yillarda kupchilik nemislar Ittifok seymi mamlakatni iktisodiy birlashtirish uchun, Ittifok tarkibiga kiruvchi davlatlarda liberal konstitutsiyalar kabul kilinishi uchun xarakat kiladi, deb ishongan edilar. Ammo bunday bulmadi. Mamlakatni birlashtirish yulida birinchi kadamni 1818 yili Prussiya kuydi. ^irollikda t u yili ichki bojxonalar yuk kilindi, ammo bu Germaniyani birlashtirish muammosini x,al kila olmasdi. Germaniyani birlashtirish va demokratichatsiyalashtirish tarafdorlari muammoning boshk;a yechimini izlay Poshladilar. Dastlab mayda burjuaziya orasidan chikkan talaba yoshlargina demokratik talablar bilan chikdilar. Yoshlar orasida monarxlar, amaldorlar va politsiyachilarning uzboshimchaligidan xalos bulgan birlashgan va kuchli demokratik Germaniya hakida orzular keng tarkaldi. 1817 yil kuzida talaba-yoshlar Reformatsiyaning 300 yilligini x,amda yakinginada fransuzlar zulmidan ozod bulinganlikni nishonlash maksadida 17 oktabrь, Leypsig jangi kuni yigilish kildilar. Tashkilotchilar politsiyaga namoyishni tarkatish uchun bojxona yaratmaslik maqsadida siyosiy mavzularni kutarmaslikka xarakat qildilar. Ammo talabalar politsiyaning uzboshimchaligiga karshi yillar davomida yigilgan noroziliklarini x,ar kanday yul bilan izx,or kilishga tayyor edilar. Shu kuni yarim tunda tashkilotchilar uchun mutlako kutilmagan xolda gulxan yokilib, unda reaksiyaping turli timsollari - avstriyalik kaprallar kuroli bulgan tayok gessen askarlarining kamchilari, ofitserlar korseti va ular ketidan turli reaksion yozuvchilarning asarlari hamda «Jandarmeriya kodeksi» yokib yuborildi. Bu vokealar va bular ortidan yuz bergan reaksion dramaturg Kotsebuning uldirilishi, vazir Ibelga qarshi suikasd qillinishi Avstriya bosh vaziri Metgernixga talabalar orasidagi «haddan tashkari liberalizm» va «isyon ruhiga» karshi kampaniya boshlash uchun asos buldi. 1819 yil avgustda Karlsbadda (Karlovi Vari) german davlatlari boshli1u1ari va vazirlarining yigilishi inkdlobiy harakatlarga karshi tadbirlar rejasini ishlab chnkdi. «Karlsbad k;arorlari» deb atalgan ushbu hujjat barcha german davlatlariga tatbiq; kilinib, vaxshiyona terror kurinishini oldi. 1824 yili Karlsbad qarorlarining muddati noma’lum vak;tgacha uzaytirildi. Download 91.78 Kb. Do'stlaringiz bilan baham: |
Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©fayllar.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling
ma'muriyatiga murojaat qiling