Г.Ғ. Назарова, И. А. Ахмедов, О. Б. Хамидов, З. М. Иминов

 
Бутун жаҳон туризм ташкилоти. 
Халқаро туризм ташкилоти, халқаро туризм бўйича БМТ маҳсус 
муассасаси ҳисобланади. 1925 йилда Гаага шаҳрида туристлар 
расмий ассоциацияси халқаро Конгреси сифатида ташкил қилинган. 
Иккинчи жаҳон уришидан кейин эса 109 та миллий туристик 
ташкилотлар ва 88 та ассоциациялашган аъзоларига эга туристлар 
расмий ташкилоти халқаро кенгашига номини ўзгартирди.
1967 йилда бошқа ташкилотлар билан ҳамкорлик қиладиган 
ҳукуматлар аро органга ўзгарган. 1974 йилда Халқаро иттифоқ 
туризм бўйича Бутун жаҳон ташкилотига айлантирилди. Биринчи 
бош ассамблея 1975 йилда Мадрид шаҳрида бўлиб ўтди. 2003 йилда 
Бутун жаҳон туризм ташкилоти БМТнинг маҳсус муассасаси 
мақомини олди. 
2006 йилда Бутун жаҳон туризм ташкилоти таркибига хусусий 
соҳани ифодаловчи корхона, ўқув муассасалари, туристик 
ассоциациялари ва маҳаллий туристик маъмуриятларни ифодалвчи 
150 та мамлакат, 7 та майдон ва 300 тага яқин ассоциациялашган 
аъзолар кирган.
Тузилиши:
1. Бош ассамблея. 
2. Бажарувчи кенгаш. 
3. Ҳудудий комиссиялар. 
4. Қўмиталар. 
5. Котибият. 
Ташкилотга аъзолар 3 категорияга бўлинади :
1. амалдаги (тўла ҳуқуқли) аъзолар; 
2. ассоциациялашган аъзолар; 
3. қўшилган аъзолар. 
Фаолияти:
1. Ривожлантириш ва ҳамкорлик доирасида: ҳукуматларга туризм 
бўйича барча саволлар бўйича ёрдам ва маслаҳатлар бериш; 
2. Кадрлар 
тайёрлаш 
ва 
шакллантириш: 
инструктор 
ва 
ўқитувчилар учун малака ошириш курслари, қисқа муддатли сиртқи 

---

47 
курслар, ташкилот кадрларини тайёрлаш ва шакллантириш бўйича 
марказлар тизимини кенгайтириш; 
3. Атроф муҳит ва режалаштириш: туризмни барқарор экологик 
ривожи, экологик муаммоларни амалий ҳал қилиш, семинар ва 
форумларда иштирок этиш; 
4. Туризм соҳасида хизматларни сифати: ўзаро боғлиқ бўлган 
комплекс муаммолар (туризм соҳасига тегишли бўлган хавфсизлик, 
соғлиқни сақлаш ва туризм соҳасини либераллаштириш)ни ҳал 
этишга кўмаклашиш; 
5. Бозорни ўрганиш ва статистика: марказ сифатида БТТ туризм 
бўйича 180 дан ортиқ мамлакатлардан тенденцияларни мониторинг 
ва таҳлилий маълумотлар йиғиш, тарқатиш ва таҳлил қилиш.