Gidroenergetik qurilmalar elektr qismi, rele himoyasi va avtomatikasi

Generatorlarning nominal parametrlari. Generatorni ishlab chiqaruvchi 
zavod uni ma’lum ruxsat etilgan uzoq muddatli ish rejimiga moʻljallaydi va bu 
rejim nominal rejim deb ataladi. Bu ish rejimi generatorning nominal ma’lumotlari 
degan nom bilan yuritiladigan va uning yorlig’ida hamda mashina pasportida 
koʻrsatiladigan parametrlar bilan harakterlanadi. 
Generatorning nominal kuchlanishi-nominal rejimda stator chulg’amining 
liniya (fazalararo) kuchlanishidir. 
Normal sovitish parametrlari (sovituvchi gaz va suyuqlikning harorati, 
bosimi hamda sarfi) da va generator pasportida koʻrsatilgan quvvat hamda 
kuchlanishning nominal qiymatlarida generatorning uzoq muddat normal 
ishlashiga ruxsat etiladigan tok qiymati generator statorining nominal toki deb 
ataladi. 
Generatorning toʻla nominal quvvati quyidagi formuladan aniqlanadi (kVA):
,
3
NOM
NOM
NOM
I
U
S

(1.2) 

---

12 
generatorning aktiv nominal quvvati uning turbina bilan komplektda uzoq 
muddat ishlashi uchun moʻljallangan eng katta aktiv nominal quvvatdir.
Aktiv nominal quvvat quyidagi ifodada aniqlanadi (kVt):
NOM
NOM
NOM
S
P

cos

, 
(1.3) 
Turbogeneratorlarning nominal quvvati standartlardagi quvvatlar qatoriga 
toʻg’ri kelishi kerak. Yirik gidrogeneratorlarning nominal quvvatlari shkalasi 
standartlashtirilmagan. 
Rotorning nominal toki - generatorning eng katta qoʻzg’atish toki boʻlib, 
statorning kuchlanishi nominal miqdoridan 5% atrofida oʻzgarib turganida va 
nominal quvvat koeffitsiyentida generator shu tokka nominal quvvat bera oladi. 
Nominal quvvat koeffitsiyenti standartga muvofiq 125 MVA va undan 
kichik quvvatli generatorlar uchun 0,8; quvvati 588 MVA gacha boʻlgan 
turbogeneratorlar va 360 MVA gacha boʻlgan gidrogeneratorlar uchun 0,85; ancha 
quvvatli mashinalar uchun 0,9 qabul qilinadi. Kapsulali gidrogeneratorlar uchun, 
odatda, 
cos
1


. 
Har 
qanday 
generator 
nominal 
yuklama 
va 
nominal 
quvvat 
koeffitsiyentidagi FIK bilan harakterlanadi. Hozirgi generatorlarda nominal FIK 
96,3—98,8% atrofida oʻzgarib turadn.