Glitseridlarning fizik xossalari

Eruvchanlik. Barcha glitseridlar petrol efirida, benzin, xloroform, uglerod-

• Eruvchanlik. Barcha glitseridlar petrol efirida, benzin, xloroform, uglerod-
• (IV) xloridida, benzolda, dietil efirida va atsetonda yaxshi eriydi. Suyuqlanish harorati yuqori bo`lgan glitseridlar qizdirilganda yaxshi eriydi va sovutilganda eritmadan kristallizatsiyalanib ajrala boshlaydi. Glitseridlarni eritmalardan kristallizatsiyalab olish usuli shunga asoslangan. Ammo bu usul juda ko`p mehnat va vaqt talab qiladi. Masalan, 1 kg glitseridlar aralashmasini 20-30 marta qayta kristallizatsiyalab, bor-yo`g`i bir necha gramm kerakli glitseridni ajratib olish mumkin.
• Metanol va etanolda (xususan qizdirilganda) diglitseridlar va monoglitseridlarning eruvchanligi triglitseridlarnikiga nisbatan anchagina yuqoriroqdir. Ammo shuni ham ta`kidlash kerakki ushbu erituvchilarda o`rta va yuqori molekulyar to`yingan va to`yinmagan kislotali triglitseridlarning eruvchanligi deyarli nolga teng. Bu spirtlarda qaynatilganda ham ushbu triglitseridlar eruvchanligi juda past.

Qovushqoqlik Glitseridlar qovushqoqligi faqatgina ba`zi bir xil kislotali triglitseridlar uchungina o`rganilgan xolos. Ularning qovushqoqligi ularni tashkil etadigan yog` kislotalari qovushqoqligidan anchagina yuqori bo`lib, ularning molekulyar massasi pasayishi bilan birga kamayadi. To`yinmagan yog` kislotalariga ega bo`lgan glitseridlar tarkibidagi uglerod atlomlari bir xil bo`lgani holda qo`shbog`lar soni oshishi bilan birga pastrok qovushqoqlik namoyon eta boshlaydi. Glitseridlar qizdirilganda ularning qovushqoqligi kamaya boshlaydi.

• Qovushqoqlik Glitseridlar qovushqoqligi faqatgina ba`zi bir xil kislotali triglitseridlar uchungina o`rganilgan xolos. Ularning qovushqoqligi ularni tashkil etadigan yog` kislotalari qovushqoqligidan anchagina yuqori bo`lib, ularning molekulyar massasi pasayishi bilan birga kamayadi. To`yinmagan yog` kislotalariga ega bo`lgan glitseridlar tarkibidagi uglerod atlomlari bir xil bo`lgani holda qo`shbog`lar soni oshishi bilan birga pastrok qovushqoqlik namoyon eta boshlaydi. Glitseridlar qizdirilganda ularning qovushqoqligi kamaya boshlaydi.
• Nur sindirish ko`rsatkichi. Glitseridlarning nur sindirish ko`rsatkichi ularning yog` kislotalari tarkibi va strukturasi bilan belgilanadi. Xuddi erkin yog` kislotalariga o`xshab, har-xil glitseridlar aralashmasining o`rtacha to`yinmaganlik darajasi haqida ham nur sindirish ko`rsatkichi orqali xulosa chiharish mumkin.